پنجمین کنفرانس بین‌المللی غلات و دانه‌های روغنی (ایران گرین ۲۰۲۵) صبح روز گذشته، هشتم مهرماه ۱۴۰۴، با حضور فعالان و انجمن‌های تخصصی این حوزه، مسئولان دولتی و نمایندگان کشورهای روسیه و برزیل و … در هتل استقلال تهران آغاز به کار کرد.
این رویداد دو روزه با آیین گشایش رسمی و برگزاری پنل‌هایی درباره تجارت غلات، مدیریت ریسک، بازارهای نوظهور و چالش‌های تجارت غلات در ایران همراه بود و همچنین سخنرانی‌هایی با محورهایی همچون امنیت غذایی، تأمین کالاهای اساسی، نهاده‌های دامی و اهمیت تأمین مالی ارائه شد.
هدف اصلی این رویداد تسهیل روند تجارت خارجی است/ در جریان این نشست‌ها وضعیت بازار ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد
در حاشیه این کنفرانس، سید محمدرضا مرتضوی، ریاست کنفرانس ایران گرین ۲۰۲۵، درباره پیام اصلی این رویداد و هدف آن در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: رویداد «ایران گرین» هر سال با حضور بازیگران اصلی حوزه تجارت غلات، حمل‌ونقل و بانکداری از ایران و کشورهای مختلف جهان برگزار می‌شود. هدف اصلی این رویداد، تسهیل روند تجارت، به‌روزرسانی اطلاعات فعالان و ایجاد هماهنگی میان بخش‌های مختلف زنجیره تأمین است.
او تأکید کرد که در جریان این نشست‌ها، وضعیت بازار ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد و تلاش می‌شود تا حلقه‌های کلیدی زنجیره ازجمله بخش‌های حمل‌ونقل، بیمه، بانک‌ها، تریدرها، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، به یکدیگر نزدیک‌تر شوند.
او افزود: در صورت تحقق این هدف، بستر لازم برای شکل‌گیری یک تجارت گسترده و منظم در کشور فراهم می‌شود.
حجم تجارت خارجی در بخش غلات چقدر است؟
مرتضوی حجم تجارت در این بخش را حدود ۱۷ میلیون تا ۱۸ میلیون تن عنوان کرد و گفت: این مقدار شامل کالاهای اساسی همچون شکر، روغن، برنج، جو، گندم و ذرت است. به همین دلیل، مسئولان دولتی، تاجران بزرگ، بانکداران، شرکت‌ها و سازمان‌های حمل‌ونقل و همچنین متولیان بنادر به این رویداد دعوت می‌شوند تا در کنار یکدیگر راهکارهایی برای اطمینان از روان بودن این حجم عظیم تجارت ارائه کنند.
او با اشاره به اهمیت پیش‌بینی بازار، نوسان قیمت، تغییرات نرخ کرایه حمل‌ونقل و تأثیر مسائل سیاسی بر فضای تجارت تصریح کرد: در ایران گرین، متخصصان این موضوعات را بررسی می‌کنند و به دنبال یافتن راه‌حل‌هایی هستند که بخش‌های مختلف بتوانند با هماهنگی بیشتر فعالیت کنند. هدف نهایی این رویداد ایجاد نظم، شفافیت و روانی بیشتر در تجارت کالاهای اساسی کشور است.
کشور نیازمند واردات ۴ میلیون تا ۵ میلیون تن گندم برای تأمین نیاز مصرفی و تقویت ذخایر استراتژیک است
این فعال صنفی درباره نوسان قیمت جهانی گندم و تأثیر آن بر بازار ایران اظهار کرد: در سال جاری حدود هفت میلیون و ۸۰۰ هزار تن گندم از بازار داخلی تأمین شده است. با وجود این میزان خرید، کشور همچنان نیازمند واردات دست‌کم چهار میلیون تا پنج میلیون تن گندم برای تأمین نیاز مصرفی و تقویت ذخایر استراتژیک است. میزان دقیق واردات به تصمیم دولت بستگی دارد، اما این حجم حداقلی اجتناب‌ناپذیر است. همچنین، نوسان نرخ ارز بر قیمت گندم وارداتی تأثیر دارد.
نوسان نرخ ارز بر قیمت گندم تولید داخل تأثیر دارد؟ / بخش عمده گندم ایران از کشورهای CIS تأمین می‌شود
او با اشاره به تأثیر مستقیم نوسان نرخ‌های بین‌المللی بر قیمت تمام‌شده گندم داخلی گفت: گندم داخلی با نرخ تضمینی خریداری و ذخیره‌سازی شده و تحت‌تأثیر تغییرات بازار جهانی قرار نمی‌گیرد.
او توضیح داد: از ابتدای اردیبهشت تاکنون، ۷.۸ میلیون تن گندم داخلی خریداری شده که از این میزان، نزدیک به ۴.۵ میلیون تا پنج میلیون تن مصرف و حدود ۲.۵ میلیون تن در انبارها ذخیره شده است. علاوه بر آن، تاکنون یک میلیون تن گندم وارداتی نیز وارد کشور شده است.
او خاطرنشان کرد: با توجه به شش ماه باقی‌مانده از سال، کشور به طور قطع نیازمند واردات چهار میلیون تا پنج میلیون تن گندم دیگر است.
او تأکید کرد که بخش عمده این واردات از روسیه و کشورهای عضو CIS انجام می‌شود و به همین دلیل، رصد بازار جهانی و شناخت تأمین‌کنندگان معتبر برای مدیریت هزینه‌ها و اطمینان از امنیت غذایی کشور ضروری است.
موضوع اصلی در شرایط فعلی نیاز قطعی کشور به غلات است/ زمان چندانی برای تأمین این کالاها وجود ندارد
مرتضوی با اشاره به فرصت‌ها و چالش‌های واردات غلات از روسیه، قزاقستان و برزیل تشریح کرد: موضوع اصلی در شرایط فعلی، نه چالش و فرصت، بلکه نیاز قطعی کشور به غلات است. تا پایان سال، کشور به واردات حدود هفت میلیون تن ذرت، نزدیک به سه میلیون تن جو و دست‌کم چهار میلیون تا پنج میلیون تن گندم نیاز دارد. مجموع این سه قلم کالای اساسی رقمی در حدود ۱۲ میلیون تن واردات را شامل می‌شود.
او افزود: علاوه بر این، نیاز به واردات روغن و دانه‌های روغنی نیز مطرح است که حجم عملیات تأمین کالا را گسترده‌تر می‌کند. این حجم سنگین واردات، علاوه بر جنبه‌های فنی، نیازمند هماهنگی در تأمین منابع مالی، مذاکره با فروشندگان مطمئن و مدیریت ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها و بحران‌های سیاسی است.
مرتضوی هشدار داد که زمان چندانی برای تأمین این کالاها وجود ندارد و باید هرچه سریع‌تر اقدام شود. این شرایط ایجاب می‌کند که تمام ارکان و دستگاه‌ها، از بخش خصوصی گرفته تا دولت، شرکت پشتیبانی امور دام، شرکت بازرگانی دولتی، بانک‌ها، تریدرها و شبکه حمل‌ونقل در کنار یکدیگر عمل کنند.
او تأکید کرد: تنها با همکاری و هم‌افزایی همه بخش‌ها می‌توان ذخایر مناسبی ایجاد کرد و کشور را برای گذر از این سال دشوار آماده ساخت.
ذخایر کشور نیاز به شارژ جدی دارد/ تأمین ۱۴ میلیون تا ۱۵ میلیون تن کالا نیازمند اقداماتی جدی و هماهنگی کامل میان دستگاه‌هاست
این فعال صنفی درباره وضعیت ذخایر استراتژیک کشور تشریح کرد: برخلاف آنچه برخی مسئولان اعلام می‌کنند، نمی‌توان نسبت به وضعیت موجود آسوده‌خاطر بود. ذخایر کشور نیاز به شارژ جدی دارد و اطمینان دادن‌های صرف به افکار عمومی کافی نیست.
او خاطرنشان کرد: تا پایان سال باید تلاش مستمری برای تأمین منابع مالی، سازماندهی سیستم حمل‌ونقل و مدیریت واردات انجام شود تا تجارت کالای اساسی با موفقیت به سرانجام برسد.
او تأکید کرد که این روند نیازمند همکاری همه بخش‌هاست و هیچ نهادی نباید خود را کنار بکشد یا تصور کند که مسئولیتی ندارد.
او افزود: در حالی که به مردم اطمینان می‌دهند که جای نگرانی وجود ندارد، واقعیت این است که تأمین ۱۴ میلیون تا ۱۵ میلیون تن کالا نیازمند اقداماتی جدی و هماهنگی کامل میان دستگاه‌هاست و به تصمیم‌گیری حرفه‌ای و حضور افراد جدی در صحنه نیاز دارد.
او تصریح کرد: نباید تصمیم‌گیری‌ها به‌صورت یک‌جانبه انجام شود. همه دستگاه‌ها و ارکان مرتبط باید همسو عمل کنند تا کشور بتواند این سال را با موفقیت پشت سر بگذارد و نیازهای اساسی مردم به‌درستی تأمین شود.
کشور به واردات حدود ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج نیاز دارد/ برگزاری چنین کنفرانس‌هایی فرصت آن را فراهم می‌کند که واقعیت‌ها بیان شود
مرتضوی با اشاره آینده امنیت غذایی کشور تا سال ۱۴۱۰ تشریح کرد: این مسئله تنها با اتکا به تولید داخلی، استفاده حداکثری از زمین و آب و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین محقق می‌شود اگر پرسیده شود که وزارتخانه‌های مرتبط در این زمینه عملکرد درستی داشته‌اند؟ پاسخ منفی است و به نظر می‌رسد که در این بخش کاستی‌های جدی وجود دارد.
او تصریح کرد: برای تصمیم‌گیری درست، باید به آمار واقعی تکیه کرد و از دستکاری داده‌ها پرهیز نمود. نمونه بارز این مسئله در حوزه برنج است. اگر یک وزارتخانه اعلام کند که نیازی به واردات وجود ندارد، این سخن با واقعیت سازگار نیست، زیرا کشور به واردات حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج نیاز دارد. به تأخیر انداختن واردات نیز تبعات جدی به همراه دارد که ازجمله آن می‌توان به افزایش قیمت‌ها، کاهش دسترسی به کالا و دشوارتر شدن شرایط معامله در بازارهای جهانی اشاره کرد.
مرتضوی تأکید کرد: برگزاری چنین کنفرانس‌هایی فرصت آن را فراهم می‌کند که واقعیت‌ها آشکارا بیان شود. اداره کشور با نادیده گرفتن واقعیت‌ها ممکن نیست و برای رسیدن به قله امنیت غذایی، وجود ذخایر استراتژیک پر و مطمئن ضروری است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در شش ماه پیش رو، کشور با حجم سنگینی از عملیات تأمین کالا به ارزش ۱۴ میلیون تا ۱۵ میلیون تن مواجه است. عملیاتی که تنها با حضور و تلاش جدی افراد و نهادهای مسئول به سرانجام خواهد رسید.
