
الا روزنبرگ، متخصص مسائل ایران در مرکز امور خارجی و امنیتی اورشلیم (JCFA) در رابطه با تحریمهای اقتصادی که علیه ایران در سالهای گذشته و همچنین در ماجرای اسنپبک وضع شده است، به این موضوع اشاره میکند که ایران سازوکار دور زدن تحریمها یاد گرفته و به راحتی آنها را دور میزند.
به عقیده وی، علت اساسی این موضوع، نبود ساختار اجرایی سفت و سخت در رابطه با تحریمهای ایران است و برای تاثیر گذاری کامل این تحریمها، کشورهای غربی و خصوصا سران رژیم صهیونیستی باید اقدام به ایجاد یک سازوکار اجرایی مطمئن و سختگیرانه کنند.
در ادامه به مشروح این گزارش اشاره خواهد شد.
روزنبرگ در رابطه با جنگ اقتصادی علیه ایران مینویسد:
هنگامی که علیه یک کشور یا گاهی یک حکومت متخاصم جنگ اقتصادی به راه میاندازیم، روششناسی مشخصی وجود دارد که میتوان بر اساس آن عمل کرد تا دشمن را تضعیف نمود. میتوان انتقال پول را محدود کرد، انتقال کالاها را متوقف کرد و همچنین تحریمهایی به صورت فردی یا گسترده اعمال کرد.
با این حال، یک تحریم، هر چقدر هم سختگیرانه باشد، بدون اجرا و یا ضمانت اجرایی، بیمعنی است. وقتی موضوع جنگ اقتصادی علیه ایران را به طور عمیق بررسی میکنیم، میتوان آن را در چهار حوزه اصلی دستهبندی کرد: ضربه به ناوگان سایه ایران، آسیب به زیرساختهای مالی، اعمال تحریمها و مهمتر از همه، اجرای تحریمها.
وی در رابطه با قدرت شرط موفقیت و تاثیرگذاری تحریمها اینگونه توضیح میدهد:
قدرت یک تحریم صرفاً در متن تصمیم آن نیست، بلکه در توانایی آن برای ایجاد یک "نقطه خفهکننده" فوری برای تبعیت سایرین است. هدف تحریم این است که نگهبانان بخش خصوصی، مانند مسئولان ناظر در بانکها، عوامل حملونقل یا تأمینکنندگان فناوری، پیش از تأیید انتقال یا باز کردن حساب برای یک نهاد مشکوک، دقیق و هدفمند فکر کنند. در این لحظه است که انسداد اقتصادی موفق میشود یا شکست میخورد.
تحریم ستون اساسی است که رژیم تحریمها در جنگ اقتصادی بر آن بنا شده است. یکی از چالشهای متعدد کارشناسان خاورمیانه در حوزه جنگ اقتصادی، توانایی پیشبینی روندها با دید محدود در پی رویدادهای نظارتی خاص است که به عنوان "نقاط اوج" (لحظات حساس و تعیین کننده) شناخته میشوند. یکی از این نقاط اوج زمانی رخ داد که مکانیسم "اسنپبک" علیه ایران اعلام شد.
اگر سیاست اسرائیل تغییر نکند و جنگ اقتصادی علیه ایران و محور مقاومت را به صرفا عنوان مجموعهای از رویدادهای "نقطه اوج" ببیند اما تلاش عملی برای آن نکند، هرگز نمیتوانیم در جنگ اقتصادی بر ایران غلبه کنیم. این امر در نبرد دوم علیه ایران، که پس از فعالسازی این مکانیسم بیش از پیش نزدیک به نظر میرسد، نمود خواهد یافت.
این کارشناس صهیونیست با اشاره به مکانیسم اسنپبک نوشت:
مکانیسم اسنپبک، همانطور که از نامش پیداست، یک مکانیسم تحریم سختگیرانه است که بر اساس تصمیم شورای امنیت سازمان ملل متحد در چارچوب توافق برجام فعال میشود و به عنوان یک "ترمز اضطراری" عمل میکند که امکان بازگرداندن سریع تحریمها را در صورت نقض تعهدات ایران در توافق هستهای فراهم میکند.
گفتوگوهای رسانهای پیرامون فعالسازی این مکانیسم بسیار بود، اما باید به یاد داشت که از منظر کلان، فعالسازی این مکانیسم تنها بخشی از تلاش برای فشار بر ایران برای بازگشت به میز مذاکره درباره برنامه هستهای است. فعالسازی این مکانیسم فشار اقتصادی بر برخی عناصر حکومت ایران وارد میکند، نه بر شهروندان عادی این کشور و اینگونه تلاش میکند تا میان مردم و حاکمیت شکاف ایجاد کند.
روزنبرگ با اشاره به متن اسنپبک و افراد هدف تحریم، آن را مضحک قلمداد میکند:
این تمایز قابل ستایش است، اما با واقعیت همخوانی ندارد. اگرچه این تمایز تلاش میکند بین مردم و حکومت جدایی ایجاد کند، اما بخش قابل توجهی از افراد موجود در فهرست اسنپبک دیگر در قید حیات نیستند و این وضعیت مضحک به نظر میرسد.
این دیدگاه کلان به درستی از نظر سیاستگذاری در غرب مدیریت نشده است و این را میتوان در فرآیند پراکنده جنگ اقتصادی علیه ایران مشاهده کرد. امروزه یک شکاف مشهود بین مسئله اعمال تحریم و مسئله اجرای آن، به چشم میخورد، زیرا نهادهایی که باید تحریم را اجرا کنند، یعنی مسئولان ناظر در مؤسسات مالی و حملونقل، در بهترین حالت از تحریمهای اعمالشده آگاه نیستند و در بدترین حالت، بدون هیچ مانعی اجازه دسترسی به خدمات بانکی را میدهند.
هدف تحریم، که وادار کردن مسئولان ناظر بانکی به تأمل پیش از تأیید باز کردن حساب است، اغلب محقق نمیشود. بنابراین، اهمیت چگونگی اجرا حیاتی است. اجرا میتواند از طریق روشهای مختلفی انجام شود، از آموزش مستقیم گرفته تا اقدامات اساسیتر مانند تهدید مؤسسات مالی بر علیه سازمانهای نظارت کننده محلی در اتحادیه اروپا یا ایالات متحده. بنابراین، فعالسازی مجدد مکانیسم اسنپبک، که بیشترین تأثیر آن بر افراد و حاکمیت است، نیازمند ترکیبی از اجرای خود تحریم و مکانیسم اسنپبک است، زیرا بدون اجرا، این مکانیسم یا هر تحریم دیگری بیمعنی است.
وی در پایان افزود:
مکانیسم اسنپبک ابزار دیپلماتیک قدرتمندی است که چارچوب قانونی لازم برای تحریمهای جهانی را بازگرداند. با این حال، این تنها خط شروع برای مرحله بعدی جنگ اقتصادی است. اگر تصمیمگیرندگان بین این مکانیسم و اجرای فوری، سختگیرانه و مستمر ارتباط برقرار نکنند، این "نقطه اوج" به سرعت فراموش خواهد شد و تحریمها به مجموعهای از قوانین خفته تبدیل میشوند که حکومت ایران به راحتی آنها را دور میزند. تنها راه شکست دادن ایران از طریق جنگ اقتصادی، تبدیل کردن اجرای [مقررات] به یک استراتژی سازشناپذیر است.