«چند انسان باید قتل‌عام شود تا کسی علیه این جنون برخیزد و جلوی ارسال سلاح را بگیرد؟ ده‌هزار؟ صدهزار؟ یک‌میلیون؟ بیشتر؟ چند فلسطینی کشته شود کافی است؟» این توئیتی است که توسط یک دختر لبنانی در شبکه اجتماعی ایکس چند هفته پس از آغاز جنگ غزه در اکتبر سال ۲۰۲۳ منتشر شد و ماریا گواردیولا دختر پپ گواردیولا سرمربی شناخته شده تیم فوتبال منچسترسیتی آن را بازنشر کرد، پستی که در کمتر از چند ساعت بیش از ۱۴۰ هزار بازدید دریافت کرد.
موج مخالف نسل Z با جنگ غزه در روزها و ماه‌های آینده نه تنها ادامه یافت که به‌شکل بی سابقه‌ای افزایش یافت. در تازه‌ترین مورد، گرتا تونبرگ فعال محیط زیست سوئدی برای چندمین بار با هدف شکستن محاصره غزه با کاروان صمود همراه شد که توسط رژیم صهیونیستی بازداشت شده است.
آمارها چه می‌گویند؟
نسل زد از آمریکا گرفته تا اغلب کشورهای اروپایی به یکی از فعال‌ترین گروه‌های مخالف جنگ غزه تبدیل شده‌اند. کاربران این نسل با استفاده از شبکه‌های اجتماعی چون تیک تاک و ایکس (توییتر سابق)، موجی از محتواهای انتقادی، افشاگرانه و همدل با فلسطین را به اشتراک می‌گذارند.
بر اساس نظرسنجی مشترک هاروارد- هریس در آمریکا (اوت ۲۰۲۵)، ۶۰ درصد از نسل زد آمریکا از مقاومت فلسطینیان در برابر اسرائیل حمایت می‌کنند.
نظرسنجی مؤسسه یوگو در ۶ کشور اروپایی (فرانسه، آلمان، انگلیس، دانمارک، اسپانیا و ایتالیا) نیز نشان می‌دهد تنها ۱۳درصد تا ۲۱ درصد از جوانان دیدگاه مثبتی به اسرائیل دارند، در حالی که حمایت از فلسطین در میان جوانان بالای ۶۰ درصد گزارش شده است.
در فرانسه، ۶۵ درصد از نسل زد این کشور اسرائیل را عامل اصلی خشونت‌ها می‌دانند. این رقم در انگلیس به ۷۰ درصد می‌رسد.
نقش پررنگ شبکه‌های اجتماعی
نسل زد که بیش از ۹۰ درصدشان کاربران فعال پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک، اینستاگرام، یوتیوب و ایکس (توییتر) هستند، نقش پیشرو در تحرک رسانه‌ای غیررسمی علیه نسل کشی اسرائیل در غزه داشته‌اند.
به عنوان مثال، تیک‌تاک به عنوان محبوب‌ترین پلتفرم میان نسل زد در هفته‌های آغازین جنگ شاهد انفجار ویدیوهایی از تخریب مدارس، بمباران بیمارستان‌ها و اشک کودکان فلسطینی بود..
بر اساس داده‌های موسسه نظرسنجی پیو در سال ۲۰۲۴، تنها در آمریکا بیش از ۷۵ درصد از نسل زد اخبار خود را ابتدا از شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنند، نه از رسانه‌های رسمی. این ویژگی باعث شد روایت‌های میدانی، ویدیوهای خام از غزه و روایت‌های دست اول شاهدان عینی بازتابی فوری و گسترده در میان جوانان پیدا کند.
به‌عنوان مثال، تیک‌تاک به عنوان محبوب‌ترین پلتفرم نسل زد در هفته‌های آغازین جنگ شاهد انفجار ویدیوهایی از تخریب مدارس، بمباران بیمارستان‌ها و اشک کودکان فلسطینی بود.
این موج اطلاع‌رسانی چنان قدرتمند بود که رسانه‌های غربی را واداشت تا به رغم سکوت اولیه خود، به پوشش حوادث غزه تن دهند.
شکاف نسلی؛ رویگردانی جوانان از اشغالگران
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای جنگ غزه نگاه انتقادی نسل جوان غرب به رژیم صهیونیستی تشدید شده است. بر اساس نظرسنجی موسسه پیو در آمریکا (۲۰۲۴)، تنها ۲۰ درصد از افراد زیر ۳۰ سال دیدگاه مثبتی به اسرائیل دارند، در حالی‌که این رقم در میان افراد بالای ۵۰ سال بیش از ۵۵ درصد است.
در انگلیس، بیش از ۶۰ درصد از جوانان ۱۸ تا ۲۴ ساله رفتار اسرائیل در غزه را غیرقابل توجیه می‌دانند، در حالی‌که در میان افراد بالای ۶۵ سال این عدد فقط ۲۷درصد است.
در فرانسه هم حدود ۷۰ درصد از جوانان زیر ۳۰ سال از به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین حمایت می‌کنند اما در میان نسل‌های مسن‌تر، این حمایت به ۴۵ درصد کاهش می‌یابد.
تلاش برای مهندسی محتوای شبکه‌های اجتماعی
در مواجهه با طغیان دیجیتال نسل زد، لابی‌های طرفدار اسرائیل وارد میدان شده‌اند. گزارش‌های متعددی از تلاش لابی صهیونیسم و دولت آمریکا ـ به عنوان حامی اصلی آن ـ برای تأثیرگذاری بر محتوایی شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. به‌عنوان مثال، انتصاب چهره‌های حامی اسرائیلی چون اریکا میندل افسر سابق ارتش رژیم صهیونیستی به عنوان مدیر بخش محتوای حساس در تیک تاک (آمریکا)؛ حرکتی که برخی آن را تلاش برای مهندسی روایت و حذف صدای ضدصهیونیستی دانسته‌اند.
گزارش‌هایی نیز منتشر شده مبنی بر اینکه پست‌های حمایت از اسرائیل با مبالغ چند هزار دلاری تأمین مالی می‌شوند. این در حالی است که محتوای همدلی با فلسطین گاه به بهانه نقض قوانین حذف یا محدود می‌شود.
افول مشروعیت در عصر آگاهی
پس از دو سال نسل‌کشی بی‌وقفه در غزه، اسرائیل در برابر افکار عمومی جهانی، به‌ویژه نسل جوان، عمیقاً بی‌اعتبار شده است. حتی اگر همین امروز جنگ پایان یابد، آنچه در حافظه تاریخی ثبت شده، چهره‌ای بی‌نقاب و آشکار از جنایات این رژیم است.
تحولات غزه نه‌تنها جایگاه اسرائیل را در افکار عمومی جهان به‌شدت تضعیف کرده، بلکه مشروعیت اخلاقی آن را نیز نزد نسل آینده به چالش کشیده است. در جهانی که دیگر روایت‌های رسمی توان سانسور واقعیت را ندارند، آگاهی به حقیقت بدل به نیرویی شکست ناپذیر شده است. این آگاهی، که از دل تصاویر، گزارش‌ها و مقاومت فلسطینیان شکل گرفته حذف‌شدنی نیست و این کابوسی است که تا سال‌ها گریبان رژیم صهیونیستی را رها نخواهد کرد.
برخی از هشتگ‌های جهانی در حمایت از فلسطین
#FreePalestine پرکاربردترین هشتگ در حمایت از فلسطینیان
#Palestine اشاره به فلسطین، وضعیت مردم و اخبار غزه
#StandWithPalestine برای نشان دادن همبستگی با فلسطین
# GazaUnderAttack اعتراض به موج گسترده حملات غیرانسانی به غزه
#EndUSAidToIsrael انتقاد از کمک نظامی و اقتصادی آمریکا به اسرائیل
# zionismisracism اعتراض مستقیم به ایدئولوژی صهیونیستی
#Notonormalisation مخالفت با عادی‌سازی روابط کشورها با اسرائیل
#AllEyesOnRafah اعتراض به حملات اسرائیل به رفح
نمونه‌ای از آمار مربوط به بازدید و بازنشر #FreePalestine
- ۲۱۴ هزار بازدید در تیک تاک (دوره ۳۰ روزه)
- ۱۱ میلیون پست در فیس‌بوک (۳۹ برابر بیشتر از مقدار مشابه برای #StandWithIsrael)
- ۶ میلیون پست در اینستاگرام (۲۶ برابر بیشتر از مقدار مشابه برای #StandWithIsrael )
- ۲ میلیارد بازدید در تیک تاک (در مقابل ۱۶۲.۸ میلیون بازدید از هشتگ #StandWithIsrael)
شعارهای رایج حمایت از فلسطین در اقصی نقاط جهان
- آزادی برای فلسطین (Free Palestine)
- از رود تا دریا، فلسطین آزاد خواهد شد (From the river to the sea, Palestine will be free)
- پایان نسل‌کشی در غزه (Stop the genocide in Gaza)
- آتش بس فوری (Ceasefire now)
منابع: واشنگتن پست، تارنمای Decolonised، وب سایت مطالعات امنیت اسرائیل (INSS)، العربی جدید، آسوشیتدپرس
