بازار فناوری اسرائیل در شرایطی بحرانی قرار گرفته است و موج اخراج‌ها در شرکت‌های تکنولوژی پیشرفته، فضای اقتصادی کشور را تحت فشار قرار داده است.در حالی که شرکت‌های فناوری در سراسر جهان به بازسازی ساختاری و کاهش نیروهای انسانی روی آورده‌اند، شرکت‌های اسرائیلی نیز تحت تأثیر این تحولات جهانی و کاهش سرمایه‌گذاری‌ها و صادرات فناوری در سال اخیر قرار دارند.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که وضعیت فعلی نشان‌دهنده ضعف ساختاری و عدم انعطاف کافی اقتصاد اسرائیل در حوزه فناوری است.هایتک یا فناوری پیشرفته به بخش‌هایی از صنعت گفته می‌شود که بر پایه نوآوری، تحقیق و توسعه و تکنولوژی‌های پیچیده فعالیت می‌کنند، شامل نرم‌افزار، سخت‌افزار، نیمه‌رساناها، هوش مصنوعی و بیوتکنولوژی است.این بخش ستون اصلی اقتصاد اسرائیل محسوب می‌شود و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تأمین می‌کند، بیش از ۴۰ درصد صادرات فناوری و محصولات پیشرفته از طریق آن انجام می‌شود و با دستمزدهای بالاتر و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، نقش مهمی در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال تخصصی دارد.
هرگونه بحران در این حوزه، مانند موج اخراج‌ها یا کاهش سرمایه‌گذاری، می‌تواند اثرات فوری و گسترده‌ای بر بازار کار و اقتصاد اسرائیل داشته باشد.
افزایش موج اخراج‌ها در شرکت‌های هایتک
شرکت «اپلاید متریالز (Applied Materials)» که یکی از تأمین‌کنندگان اصلی تجهیزات نیمه‌رسانا در جهان به شمار می‌رود، اخیراً اعلام کرد که بخشی از کارکنان شعبه‌های جهانی خود از جمله در اسرائیل را اخراج خواهد کرد. این شرکت حدود ۲۴۰۰ نفر را در اسرائیل استخدام دارد و پیش‌بینی می‌شود که نزدیک به ۱۰۰ نفر از این کارکنان تحت تأثیر این تصمیم قرار گیرند. این اقدام بخشی از برنامه بازسازی ساختاری گسترده است که هدف آن افزایش بهره‌وری و آماده‌سازی شرکت برای رشد آتی عنوان شده است.
شرکت «لایترکس (Lightricks)»، فعال در زمینه توسعه اپلیکیشن‌های گرافیکی موبایل و مستقر در قدس اشغالی، نیز اعلام کرد که ۸۵ نفر از کارکنان خود، معادل ۱۵ درصد نیروی کارش، اخراج خواهند شد. این اقدام در چارچوب بازسازی سازمانی و تمرکز بر توسعه هوش مصنوعی انجام می‌شود. با این حال، این شرکت برنامه دارد ۳۰ نیروی جدید در زمینه هوش مصنوعی و توسعه الگوریتم‌ها استخدام کند و همزمان پروژه تولید ویدئو با هوش مصنوعی با نام LTX-2 را توسعه دهد.شرکت «اچ‌پی ایندیکو (HP Indigo)»، پیشرو در تولید ماشین‌های چاپ دیجیتال، نیز در مراحل پایانی برای اجرای موج جدیدی از اخراج‌ها است و انتظار می‌رود ده‌ها نفر از کارکنان آن در اسرائیل تحت تأثیر قرار گیرند. این اقدامات بخشی از بازسازی ساختاری مستمر شرکت برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌هاست.
شرکت «مدترونیک (Medtronic)» نیز حدود ۶۰ نفر از کارکنان مرکز توسعه خود در اورشلیم را اخراج می‌کند. این مرکز که در آن حدود ۲۰۰ نفر فعالیت می‌کنند، بخش تولید دستگاه‌های تنفسی خود را به زودی متوقف خواهد کرد. این اقدام در قالب برنامه بازسازی جهانی شرکت که از دو سال پیش آغاز شده، انجام می‌شود. مدترونیک که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهانی در حوزه تجهیزات پزشکی است، در اسرائیل حدود ۱۲۰۰ نفر را در هشت مرکز توسعه استخدام کرده است.
شرکت «فایور (Fiverr)» به‌طور جهانی ۲۵۰ نفر از کارکنان خود را اخراج کرده است که شامل کارکنان اسرائیلی نیز می‌شود. این رقم حدود ۳۰ درصد نیروی کار شرکت را تشکیل می‌دهد و نشان‌دهنده شدت موج تعدیل نیرو در این شرکت است. «آمدوکس (Amdocs)» نیز برنامه دارد ۵ درصد از نیروی کار خود را کاهش دهد که شامل ۲۰۰ نفر در اسرائیل است. این اقدامات در راستای افزایش بهره‌وری و استفاده گسترده‌تر از هوش مصنوعی در فعالیت‌های اصلی شرکت انجام می‌شود.
چشم‌انداز بازار با سرمایه‌گذاری «انویدیا»
در حالی که موج اخراج‌ها در شرکت‌های فناوری اسرائیل ادامه دارد و بازار این کشور با بحران جدی مواجه است، شرکت آمریکایی «انویدیا (NVIDIA)» وعده داده است که مرکز توسعه خود در بئر السبع را گسترش دهد و صدها نیروی جدید در حوزه تراشه‌ها و هوش مصنوعی استخدام کند.این شرکت همچنین اعلام کرده قصد دارد بزرگ‌ترین مرکز تحقیق و توسعه خود را در شمال اسرائیل، احتمالاً در کریات طبّون نزدیک حیفا، با بودجه‌ای حدود ۲ میلیارد شِکل تأسیس کند. با این حال، تحقق این وعده‌ها هنوز قطعی نیست و در شرایط فعلی بازار فناوری اسرائیل، نمی‌توان چندان به آن‌ها دلخوش بود.
بازار فناوری اسرائیل در وضعیت بحرانی قرار دارد و موج اخراج‌ها نشان‌دهنده ضعف ساختاری و فشار اقتصادی شدید بر شرکت‌های داخلی است. با این حال، سرمایه‌گذاری‌های خارجی نظیر انفیدیا می‌تواند نقطه امیدی برای بازار باشد، اما فاصله بین موج اخراج‌ها و پروژه‌های توسعه، نشان‌دهنده عدم توازن در اقتصاد فناوری کشور است و آینده نیروی کار در هایتک اسرائیل همچنان نامطمئن به نظر می‌رسد.
