منابع ویژه رسانه‌های خبر دادند یکی از برجسته‌ترین تجار فلسطینیِ نزدیک به مقامات بانفوذ در رام‌الله، طی هفته‌های گذشته مجموعه‌ای از معاملات بزرگ را برای خرید مساحت عظیمی از اراضی در مرکز نوار غزه تکمیل کرده است؛ اقدامی که دقیقاً در راستای تدارکات آمریکا و اسرائیل برای آنچه «روز بعد از غزه» نامیده می‌شود، قرار دارد.
طبق اطلاعاتی که «عربی پست» به آن دست یافته، این تاجر حدود ۱۸۳۰ دونم (معادل ۱.۸ کیلومتر مربع) زمین را در منطقه‌ای میان مقبره السوارحة در اردوگاه النصیرات تا شهرک الزوایده در مرکز نوار غزه خریده است؛ منطقه‌ای که اکنون در حال آماده‌سازی برای تبدیل‌شدن به یک مرکز لجستیکی بین‌المللی است؛ جایی که قرار است پایگاه اصلی فعالیت سازمان‌های امدادی و نهادهای بین‌المللی در مرحله پساحرب باشد.
این محدوده به لحاظ جغرافیایی موقعیتی دوگانه و استراتژیک دارد، هم با خیابان صلاح‌الدین که ستون فقرات شمال تا جنوب غزه است تلاقی دارد و هم در امتداد جاده معروف الرشید، محور ساحلی نوار غزه قرار گرفته است.از سوی دیگر، این منطقه به خط دسترسی به گذرگاه تجاری کیسوُفیم در مرز با سرزمین‌های اشغالی متصل می‌شود؛ گذرگاهی که اسرائیل اخیراً و پس از سال ۲۰۰۷ آن را برای نخستین بار دوباره فعال کرد. همین موضوع احتمال تبدیل این محدوده به مرکز اصلی مدیریت کمک‌ها، امداد و نیازهای مدنی را تقویت می‌کند.با اینکه این منطقه زمین‌های کشاورزی، شالیهات و تفریحگاه‌های کوچک دارد، جمعیت ساکن آن بسیار اندک است؛ به همین دلیل خرید و فروش اراضی در این محدوده بدون جنجال رسانه‌ای یا اعتراض مردمی پیش رفته است.هم‌اکنون سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای تصاحب زمین بیشتر در این منطقه رقابت تنگاتنگی دارند. برای نمونه، عملیات امدادرسانی امارات در این محدوده غزه یک انبار عظیم لجستیکی برای عملیات امدادی خود ایجاد کرده است.
منابع «عربی پست» که نخواستند نامشان فاش شود، تأکید کردند که معاملات اخیر در شرایط فشار، تهدید و اضطرار انجام شده و هدف اصلی آن مهندسی دوباره جغرافیای غزه است. شواهد متعدد این ادعا را تقویت می‌کند:مالکان زمین هشدارهای مستقیم دریافت کردند مبنی بر اینکه اسرائیل قصد یورش به مرکز غزه پس از پایان حمله به شهر غزه را داشته است.این نگرانی باعث شد بسیاری از زمین‌داران از ترس تکرار سرنوشت مناطق شرقی که با خاک یکسان شده و تحت کنترل خط موسوم به «خط زرد» قرار گرفتند، زمین‌های خود را بفروشند.منطقه موردنظر در غرب مرکز غزه واقع شده و تقریباً از حملات زمینی و بمباران‌های شدید در امان مانده است.زیرساخت‌های حیاتی این منطقه نظیر راه‌های آسفالته، شبکه آب، فاضلاب، برق و مخابرات همچنان قابل استفاده‌اند؛ ویژگی‌ای که آن را برای نهادهای بین‌المللی بسیار مناسب‌تر از مناطقی همچون رفح، خان‌یونس یا شهر غزه می‌کند.
پشت پرده خرید اراضی در غزه
براساس اطلاعات رسیده، فرد خریدار «م. ش.»، از بازرگانان نزدیک به حسین الشیخ، معاون رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین است. او ارتباطات اقتصادی گسترده‌ای با تاجران اسرائیلی دارد و این ارتباطات مستقیماً بر فعالیت تجاری او در غزه اثر گذاشته است.در جریان جنگ، اسرائیل امتیازی بی‌سابقه به او داد: حق انحصاری واردات کالا و کمک‌های انسانی از طریق گذرگاه‌های اسرائیلی به غزه؛ امتیازی که هیچ تاجر دیگری در نوار غزه دریافت نکرده است.منابع مطلع می‌گویند «م. ش.» نماینده و چهره پوششی برای طرف‌های دیگر است و بدون درخواست مستقیم اسرائیل، وارد خرید این اراضی نمی‌شد.از آغاز جنگ تاکنون او فروش «تسهیلات ورود محموله برای سازمان‌های امدادی»، تأمین کالا برای تجار و انتقال آنها از طریق کامیون‌هایی را که مجوز دسترسی به گذرگاه کرم ابو سالم در رفح دارند برعهده گرفته است؛ جایی که هیچ تاجری بدون اجازه امنیتی اسرائیل نمی‌تواند به آن وارد شود.
بحران مالی سازمان‌های بین‌المللی و جذابیت مرکز جدید
سازمان‌های امدادی در غزه اکنون با بحران مالی سنگین مواجه‌اند؛ زیرا هزینه اجاره انبارها سرسام‌آور شده است.برای نمونه اجاره یک انبار یک هکتاری (۱۰۰۰ متر مربع) در مناطق غربی غزه به ۵۰ هزار دلار در ماه رسیده است.در شرق غزه این هزینه حدود ۱۵ هزار دلار است، اما به دلیل نزدیکی به «خط زرد» و احتمال یورش‌های نظامی دوباره، مکان‌های شرقی ناامن محسوب می‌شوند.همین عوامل باعث شده منطقه الزوایده و محدوده مرکز غزه به مقصد جدید سرمایه‌گذاران داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شود.محمد ابوجیاب، سردبیر روزنامه «الاقتصادیة»، در گفت‌وگو با «عربی پست» تأکید کرده است که شمار بزرگی از سرمایه‌داران و مسئولان بخش تجارت و امداد در هفته‌های اخیر به این منطقه نقل مکان کرده‌اند؛ حرکتی که «هماهنگ و هدفمند» به نظر می‌رسد، نه یک روند طبیعی و خودجوش.به گفته او، چنین سرمایه‌گذاری‌هایی بدون اطلاعات پشت‌پرده صورت نمی‌گیرد. معاملات اخیر با پیشنهادهای مالی بسیار اغواکننده انجام شده و اکنون نهادهای خارجی برای خرید بیشتر زمین رقابت می‌کنند؛ زیرا این منطقه قرار است به مرکز کنترل و مدیریت غزه در مرحله پساحرب تبدیل شود.ابوجیاب هشدار می‌دهد که این پروژه پنهانی ممکن است جغرافیای اداری و اقتصادی غزه را از پایه تغییر دهد. به جای تمرکز خدمات در شهر غزه یا رفح، ممکن است یک پایتخت لوجستیکی جدید در مرکز نوار غزه شکل بگیرد؛ محلی برای مدیریت و توزیع کمک‌ها،استقرار فعالیت سازمان‌های بزرگ بین‌المللی (انروا، یونیسف، آنیرا، هلال احمر، IHH و...) و حتی شاید شکل‌گیری نخستین ساختارهای اداری برای دوره پساحرب
میان خطوط؛ طرح بزرگ اسرائیل و آمریکا برای «روز بعد»
نمی‌توان این تحولات اقتصادی-املاکی را از طرح‌های سیاسی مربوط به آینده غزه جدا کرد. آنچه اکنون در حال شکل‌گیری است، عملاً آغاز دوره‌ای از قیومیت بین‌المللی نرم بر غزه است؛ دوره‌ای که در آن اداره لوجستیکی زیر نظر نهادهای بین‌المللی انجام می‌شود، اما کنترل واقعی در دست اسرائیل باقی می‌ماند.یکی از اهداف آشکار این مدل حذف حماس از مدیریت سیاسی و امدادی غزه و ایجاد ساختار امدادرسانی وابسته به اتاق کنترل مشترک بین جامعه جهانی و اسرائیل، مشابه مدل «GHF» که آمریکا در طول جنگ تحمیل کرد.از سوی دیگر، اظهارات اخیر مقامات اسرائیلی که بر ادامه فعالیت «مؤسسه انسان‌دوستانه غزه» تأکید دارند، نشان می‌دهد تل‌آویو به‌دنبال تثبیت یک مدل اداری کم‌هزینه اما کنترل‌شده است؛ مدلی که هم انتقادات شدید جهانی درباره کشتار غیرنظامیان را کاهش دهد و هم کنترل کامل اسرائیل بر ورود و خروج کمک‌ها و کالاها را حفظ کند.
خرید گسترده اراضی در قلب غزه آن هم در شرایط جنگ، فشار و تهدید بخشی از پروژه‌ای بزرگ‌تر است: بازطراحی جغرافیا، اقتصاد و مدیریت غزه بر اساس منافع آمریکا و اسرائیل.تمرکز نهادهای بین‌المللی، انتقال سرمایه و ایجاد زیرساخت‌های لجستیک، همگی نشانه‌های شکل‌گیری یک مرکز کنترل جدید در غزه است؛ مرکزی که قرار است آینده این سرزمین را بدون مشارکت مردم غزه و برخلاف خواست آنان رقم بزند.در حالی که غزه هنوز از ویرانی جنگ بیرون نیامده، قدرت‌های خارجی در تلاش‌اند جغرافیای آن را مطابق سناریوی خود بازتعریف کنند؛ سناریویی که بسیاری آن را بخشی از مهندسی سیاسی-اقتصادی جدیدی می‌دانند که می‌خواهد واقعیت‌های میدانی را به نفع اسرائیل و آمریکا تغییر دهد.
