نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، به آخرین آمارها از حضور اتباع خارجی در کشور اشاره کرد.
بازگشت مجدد برخی از اتباع طرد شده به ایران
به گفته رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور تا شهریور امسال ورود غیرمجاز اتباع افغانستانی به کشورمان کم بود، اما از مهرماه به دلایلی ورود اتباع غیر مجاز بیشتر شده است.
یاراحمدی با تأیید اینکه برخی از اتباع طرد شده مجدد به کشور ما بازگشتهاند، ادامه داد: بسیاری از کشورها موانع مصنوعی زیادی برایعدم ورود اتباع غیر مجاز به کشورشان ایجاد کردهاند، اما ورود غیر قانونی اتباع به صفر نمیرسد و باید عددی باشد که مشکلآفرین نباشد که امیداریم به آن نقطه برسیم.
وی در مورد آمار دیگر اتباع مقیم در کشور غیر از توریستها (یعنی کسانی که به صورت کوتاه مدت به عنوان گردشگر در کشور حضور دارند)، یادآور شد: امروز در مورد اتباع مقیم در کشور باید گفت که به طور مثال تعداد اتباع عراقی که رده دوم بعد از اتباع افغانستانی را دارند بیش از ۷۰۰۰ نفر است که نسبت به جمعیت پنج میلیون نفری اتباع افغانستانی، جمعیت اتباع عراقی بسیار کمتر است. همچنین به نسبت دیگر اتباع خارجی، اتباع پاکستانی که به صورت مجاز و غیرمجاز در کشور حضور دارند، نیز جمعیت کمتری دارند.
بیشترین ورود اتباع مجاز و غیرمجاز به کشور از شرق کشور
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اظهار کرد: بیشترین ورود اتباع مجاز و غیرمجاز به کشور از شرق کشور صورت میگیرد، این در حالی است که در غرب کشور، کشور عراق را داریم که در حال حاضر روادید آن لغو شده است و میتوانند به کشور ما بیایند و بمانند و حتی در طول سال چند بار تردد داشته باشند که دارای اقامتهای ویژهای هستند و در پاسپورت اتباع عراقی نیز قید شده و حساسیت ویژهای در این زمینه وجود ندارد.
سابقه اجرای طرح وزارت کشور برای خروج اتباع غیرمجاز از کشور چه بود؟
یاراحمدی در ادامه در تشریح سابقه اجرای طرح وزارت کشور برای خروج اتباع غیرمجاز از کشور از فروردینماه امسال افزود: سال گذشته اعلام کردیم که از ۳۰ اسفندماه سال ۱۴۰۳ برگههای سرشماری اتباع افغانستانی دیگر دارای اعتبار نیست، این در حالی است که مهلت این برگههای سرشماری در سال ۱۴۰۱ به پایان رسیده بود، اما در این دو سال از سوی وزارت کشور تمدید شد.
وی ادامه داد: با توجه به اعلام وزارت کشور از اول فروردینماه سال ۱۴۰۴ دیگر این برگههای سرشماری اعتبار نداشت و باید تمامی اتباع افغانستانی دارای برگههای سرشماری به دفاتر خدمات و اشتغال اتباع خارجی مراجعه میکردند تا روز خروج آنها از سوی ما تعیین میشد. ما نیز با توجه به توانمندی که در مرزها داشتیم و اردوگاههایی که برای بازگشت تعیین کرده بودیم، اولویت خروج را با افراد مجرد دارای برگه سرشماری در نظر گرفتیم و پس از آن اولویت خروج خانوادههایی دارای فرزند دانش آموز را پس از پایان سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ تا ۱۵ تیرماه اعلام کردیم و اجازه دادیم تا زمان پایان سال تحصیلی در کشور ما بمانند و پس از مراجعه به دفاتر خدمات و اشتغال اتباع خارجی به آنها، برگههای بازگشت از ۱۵ تیر ماه به بعد صادر شد.
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با بیان اینکه از اتباع افغانستانی غیرمجازی که درخواست خروج از کشور را داشتند ۷۵ درصد آنها از خانوارهای افغانستانی و خودمعرف بودند، اظهار کرد: بسیاری از این افراد خود علاقهمند بودند تا تعیین تکلیف شوند و استقبال چشمگیری نیز داشتند، اما تعدادی از اتباع غیرمجاز نیز که برای خروج ممانعت میکردند توسط پلیس دستگیر و طرد شدند.
یاراحمدی با بیان اینکه پس از اجرای این طرح با شروع جنگ ۱۲ روزه بسیاری از اتباع هجوم زیادی به مراکز بازگشت آوردند، افزود: در آن مقطع امکان خدماترسانی انتقال به این افراد از داخل کشور به مرز وجود نداشت و باید این افراد خود برای رسیدن به مرز اقدام میکردند و در مرز نیز تجمعی صورت گرفت که توانستیم ظرف ۱۵ روز این وضعیت را ساماندهی کنیم، ضمن اینکه جنگ نیز به اتمام رسیده بود و این امر به ما کمک کرد.
کدامیک از اتباع افغان دارای برگه سرشماری اجازه ماندن در ایران را دارند؟
به گفته وی، دو میلیون و ۳۳ هزار نفر از اتباع افغانستانی دارای برگه سرشماری داشتیم که نیمی از آنها مراجعه کرده و تعیین تکلیف شده و از کشور خارج شدند، البته بخشی از این افراد نیز به دلیل شرایطی که داشتند میتوانستند در کشور بمانند. به عنوان نمونه ازدواج کرده بودند و نمیشد بنیان خانواده را مورد بیتوجهی قرار داد. بنابراین باید به این افراد اقامت کوتاه مدت داده میشد تا بتوانند طی امسال و سال آینده وضعیت خود را مشخص کنند. همچنین پرونده افرادی که جزو نظامیان دولت سابق کشور افغانستان بودند و ورودشان به این کشور برایشان خطر جانی داشت نیز پس از بررسی مجدد، جزو استثناهایی بودند که اجازه ماندن در کشور را داشتند.
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با بیان اینکه در طرح وزارت کشور اتباعی که اجازه ماندن داشتند و آنهایی که باید از کشور خارج میشدند تعیین تکلیف شدند و ما روزانه بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر از کشور خارج میشوند، ادامه داد: بقیه اتباع غیرمجازی که تاکنون اقدام نکردهاند به این معناست که تمایل دارند در کشور ما بمانند که باید این افراد نیز تعیین تکلیف شوند و بسیاری از این افراد روزانه دستگیر شده و تعیین تکلیف میشوند.
خروج اتباع افغانستانی در سال جاری بیسابقه بوده است
وی گفت: تعداد خروج اتباع افغانستانی در سال جاری در مقایسه با سالهای گذشته بیسابقه بوده و اقدام جدیدی بود که توسط تمام دستگاههای مربوطه صورت گرفت و مردم با توجه به انتظاری که از ما داشتند نسبت به این اقدام اعلام رضایت میکردند. ضمن اینکه از دید ما تعیین تکلیف اتباع غیرمجاز برای خود آنها نیز تاثیرگذار بود؛ چرا که دولت برای ارائه خدمات به اتباع باید با توجه به محدودیتها اولویت را به اتباع مجاز بدهد و به نفع آنهاست تا اتباع غیرمجاز تعیین تکلیف شوند.
یاراحمدی با بیان اینکه تعیین تکلیف اتباع به نفع غیرمجازین هم هست، ادامه داد: با اقدامات قانونی آنها هم میتوانند در آینده به عنوان یک فرد قانونی در کشور ما حضور داشته باشند تا حقشان ضایع نشود؛ چرا که وقتی یک فرد غیرقانونی در جایی مشغول به کار میشود حتما قانون کار برای آنها اعمال نمیشود و نمیتواند از پوشش بیمهای، بیمه حوادث و غیره بهرهمند شوند، بنابراین این افرادی که در کشور ماندهاند با کمک رسانهها و مردم باید تعیین تکلیف شوند.
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور در مورد برنامه این وزارتخانه برای اتباع غیرقانونی باقیمانده در کشور و امکان صدور گذرنامه برای این افراد از سوی سفارت افغانستان نیز اظهار کرد: اولویت صدور گذرنامه برای آن دسته از افرادی است که قانونی در کشور ما زندگی کرده و همچنین با اتباع افغانستانی است که گذرنامههای خانواری دارند.
چرا که به دلیل کمبود گذرنامه در سالهای گذشته به اتباع افغانستانی گذرنامههای خانوار داده میشد، بنابراین قرار است تا گذرنامههای دستنویس تبدیل به گذرنامههای الکترونیک شود و در سفارت افغانستان برای این افراد گذرنامه جدید صادر میشود که اولویت صدور گذرنامه با افراد قانونی که گذرنامه خانوار دارند، بوده و باید گذرنامه هر شخص جدا شود و اولویت این سفارتخانه صدور گذرنامه برای افراد غیرقانونی نیست.
تمدید اعتبار گذرنامههای خانواری اتباع افغانستانی تا خرداد ۱۴۰۵
یاراحمدی با بیان اینکه تاریخ اعتبار گذرنامههای خانواری که مهلت آنها گذشته بود تمدید شده بود، اظهار کرد: باید این افراد به سفارت افغانستان مراجعه کنند تا گذرنامه جداگانه برای هر یک از افراد خانواده صادر شود که برخی از این افراد مراجعه کرده و گذرنامههای خود را تمدید کردهاند که البته گذرنامه خانوار اتباع افغانستانی (چه گذرنامههای دارای اعتبار و چه گذرنامههایی که اعتبار آنها به پایان رسیده است) طبق توافقی که با سفارت افغانستان صورت گرفته است تمدید شده و تا خرداد سال آینده فرصت دارند که برای جدا شدن گذرنامه هر یک از اعضای خانواده اقدام کنند.
وی در مورد افرادی که تا به امروز به عنوان اتباع افغانستانی دارای برگه سرشماری هنوز در کشور حضور دارند و وضعیت این افراد، گفت: اتباع افغانستانی دارای برگه سرشماری از نظر ما غیرمجاز هستند و باید به کشور افغانستان مراجعه کرده و در کشور خودشان پاسپورت گرفته و ویزا دریافت کنند و به ایران بازگردند که در آن شرایط حتما یکسری محدودیتهایی در نظر گرفته خواهد شد و این امکان وجود ندارد که یک روزه برای آنها گذرنامه و روادید صادر شود.
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با بیان اینکه ما کسانی را که غیرقانونی وارد کشور میشوند به اردوگاه نمیبریم، در حالی که در کشورهای دیگر شاهد هستیم که اتباع خارجی را مدتهای زیادی در اردوگاهها نگهداری میکنند، اظهار کرد: اتباع غیرقانونی حتی در کنار مردم ما زندگی میکنند و مردم ما نیز به همزبانی و موارد مشترکی که بین ما وجود دارد بسیار اهمیت میدهند و اگر امروز یک افغانستانی به کسی پناه ببرد به آن پناه میدهد، البته نباید دلسوزیهای ما فراتر از قانون باشد، چرا که قانون فصل الخطاب همه ما هست و رعایت قانون در درازمدت به نفع همه است.
گردشگر افغانستانی نداریم و خیلی محدود است/ تحصیل ۲۰ هزار نفر دانشجوی اتباع افغانستانی در ایران
وی در مورد اتباعی که به افغانستان بازگشتهاند و تقاضای دریافت گذرنامه عادی داشتهاند نیز اظهار کرد: ویزای عادی مواردش متفاوت است و باید بگویم که ما گردشگر افغانستانی نداریم و خیلی محدود است و قابل شمارش نیست. پس هر کسی که بخواهد وارد کشور ما شود اولین اولویتش با کار است. ویزای درمانی و تحصیلی هم داریم که هر کدام قوانین خاص خود را دارد. به عنوان نمونه ما امروز ۶۰ هزار دانشجوی خارجی داریم که ۲۰ هزار نفر دانشجوی اتباع افغانستانی هستند. پس ویزاهایی که صادر میشود بیشتر با گرایش کار است. خیلیها با دلایل دیگری وارد کشور میشوند و مشغول کار دیگری میشوند که این اقدام غیرقانونی است و ما در تلاش هستیم که افرادی که در سالهای گذشته با روادید گردشگری وارد کشور شدند، اما هدفشان کار بوده است، روادید کار را انتخاب کنند.
