«مسعود بارزانی» رهبر حزب «دموکرات» منطقه کردستان عراق، روز دوشنبه، با انتشار پیامی خطاب به افکار عمومی عراق، خواستار بازنگری در سازوکار انتخاب رئیسجمهور این کشور شد؛ سمتی که بر اساس عرف سیاسی پس از سال ۲۰۰۳ به کُردها اختصاص دارد.بارزانی در پیام خود تأکید کرد که همه طرفهای کُرد باید به این باور برسند که منصب ریاستجمهوری «سهم کُردها» است، اما برای آنکه رئیسجمهور بتواند نمایندگی واقعی از مردم کردستان داشته باشد، لازم است شیوه انتخاب او تغییر کند. وی هشدار داد که نباید هیچ جریان یا نهادی این منصب را «ملک انحصاری» خود تلقی کند.رهبر حزب دموکرات کردستان، سه گزینه را برای اصلاح سازوکار انتخاب رئیسجمهور پیشنهاد کرده است: نخست، معرفی یک نامزد از سوی پارلمان کردستان عراق بهعنوان نماینده کُردها؛ دوم، توافق همه جریانهای کُردستانی بر سر یک شخصیت واحد و سوم، انتخاب رئیسجمهور از سوی نمایندگان و فراکسیونهای کُرد در پارلمان عراق.بارزانی همچنین تصریح کرد که نامزد این منصب الزامی ندارد از حزب دموکرات کردستان یا حزب «اتحاد میهنی» باشد و حتی میتواند شخصیتی مستقل یا وابسته به جریانهای دیگر باشد. به گفته او، «مهمترین اصل این است که این فرد از اجماع کُردی برخوردار باشد و بتواند نماینده واقعی مردم کردستان در جایگاه ریاستجمهوری عراق باشد.»
این اظهارات در شرایطی مطرح شده است که دو حزب اصلی کُرد، یعنی حزب دموکرات کردستان و حزب اتحاد میهنی کردستان، تاکنون نتوانستهاند بر سر معرفی یک نامزد واحد برای ریاستجمهوری به توافق نهایی برسند.بر اساس عرف سیاسی حاکم بر عراق پس از سقوط صدام حسین دیکتار معدوم عراق، ریاستجمهوری به کُردها، نخستوزیری به شیعیان و ریاست پارلمان به اهل سنت اختصاص دارد.در چارچوب این عرف، احزاب کُرد معمولا پیش از برگزاری رأیگیری در مجلس نمایندگان عراق، بر سر معرفی یک نامزد واحد برای ریاستجمهوری به توافق میرسیدند و سپس این نامزد با حمایت بلوکهای شیعه و سنی در پارلمان انتخاب میشد. با این حال، در سالهای اخیر این سازوکار با چالش جدی روبهرو شده است.اختلاف میان دو حزب اصلی کُرد، حزب دموکرات کردستان و حزب اتحاد میهنی کردستان، بر سر «سهمخواهی» از منصب ریاستجمهوری، باعث شد روند توافق درونکُردی تضعیف شود. در عمل، حزب اتحاد میهنی که در دورههای گذشته این منصب را در اختیار داشت، از سوی رقبای خود متهم شد که ریاستجمهوری را بهعنوان سهم انحصاری خود تلقی میکند؛ موضوعی که به بنبست سیاسی در روند معرفی نامزد واحد انجامیده است.در همین راستا، «وفا محمد» عضو حزب دموکرات کردستان، در گفتوگویی با روزنامه رسمی عراق اظهار داشت که مسئله انتخاب رئیسجمهور هنوز نهایی نشده و رایزنیها میان احزاب سیاسی ادامه دارد. او گفت: «قوا هنوز به توافق نهایی درباره شخصیت رئیسجمهور نرسیدهاند و مذاکرات همچنان در جریان است.»به گفته این مقام کُرد، قرار است هیأتی از حزب دموکرات کردستان به استان سلیمانیه سفر کند تا این موضوع را با حزب اتحاد میهنی بررسی کند.
وفا محمد هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با حزب اتحاد میهنی، هر یک از احزاب ممکن است نامزد خود را بهصورت مستقل در جلسه نخست پارلمان معرفی کنند. با این حال، او تأکید کرد که همچنان فرصت برای حلوفصل این پرونده از طریق گفتوگو و توافق وجود دارد و نیازی به توسل به گزینههای تنشزا نیست.وی در پایان خاطرنشان کرد که در مقطع کنونی، هنوز نام هیچ نامزد مشخصی بهطور رسمی برای ریاستجمهوری مطرح نشده و همه مباحث در چارچوب رایزنیهای سیاسی جریان دارد؛ رایزنیهایی که نتیجه آن میتواند نقش تعیینکنندهای در شکلگیری آینده معادلات سیاسی عراق داشته باشد.
