تا کمتر از ۱۰ روز دیگر، سفره برکت ماه مبارک رمضان از خانه ایرانی ها برچیده می شود و همه چیز روال عادی به خود می گیرد. اما نه روالی که سالیان سال آن را تجربه کرده است، بلکه این بار سفرههای ایرانی با کالاهایی پر خواهد شد که قرار است با یارانه های هدفمند در کارخانجات تولید و در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد، اگرچه دولت معتقد است که نگرانی از بابت اجرای این طرح وجود ندارد و کالا به وفور برای عرضه در بازار ذخیره سازی شده است.
به گزارش مهر، درست از روزی که ماه مبارک رمضان به پایان می رسد، دولت ۱۲ روز فرصت دارد تا خود را برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها آماده کند، البته براساس وعده‌ها قرار است که طرح هدفمند کردن یارانه ها احتمالا در فصل بهار اجرا شود، ولی مطمئنا پیش لرزه‌های اجرای این قانون از ماهها قبل خود را نشان خواهد داد.
به اعتقاد مسئولان وزارت بازرگانی، تنظیم بازار ماه مبارک رمضان خود می تواند مقدمه ای برای حرکت به سمت اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها باشد اما اینکه تنظیم بازار ماه مبارک رمضان چقدر موفق بوده، موضوعی است که باید از زبان مردم شنید و آن را در بوته ارزیابی قرار داد.
میوه
گزارش عینی از بازار نشان می دهد: هم اکنون هر کیلوگرم شلیل به قیمت ۱۱۰۰ تومان، سیب گلاب ۱۴۰۰ تومان، هلو انجیری ۱۳۰۰ تومان، سیب زرد ۱۴۰۰ تومان، موز ۹۵۰ تومان، آلوشابلون ۱۲۰۰ تومان، طالبی ۳۲۰ تومان، خربزه ۳۹۰ تومان، انگور ۹۰۰ تومان در میادین میوه و تره بار عرضه می شود.
البته قیمتها در سطح شهر عموما بالاتر از این ارقام است به طوری که هر کیلوگرم میوه ۴۰۰ تا ۷۰۰ تومان گرانتر از قیمتهای میادین میوه و تره بار است. البته شاید دلیل این امر را بتوان به کیفیت کالاها نسبت داد؛ هر چند کیفیت کالاهای عرضه شده در میادین میوه و تره بار در حد قابل قبولی قرار دارد.
" م - رحمتی "، مرد ۶۰ ساله ای که برای خرید به یکی از میادین میوه و تره بار در مرکز تهران آمده است، می گوید: یکی از خصوصیات بازار در کلانشهری مانند تهران این است که یک کالا را می توان با قیمتهای متفاوتی در سطح شهر پیدا کرد، اما به نظر می رسد میادین میوه و تره بار در سطح شهر قیمتهای یکسانی داشته باشند.
وی می افزاید: امسال قیمت میوه در ماه مبارک رمضان بهتر از سال گذشته بود و تنوع میوه‌ها سبب شده بود که اگر قیمت یک کالا بالا باشد، بتوانیم کالای دیگری را برای خرید جایگزین کنیم.
رحمتی در خصوص وضعیت بازار در ماه مبارک رمضان می گوید: قیمتها با در نظر گرفتن درصدهایی تخفیف عرضه می‌شد که به نظر من در حدی بود که مردم بتوانند خرید کنند. همین تخفیف‌ها سبب شد که قیمتهای مغازه‌های اطراف هم پایین تر بیاید، چراکه اگر این طور نباشد، آنها مشتریان خود را از دست می دهند.
رضا یکی از فروشندگان برنج و روغن می گوید: قیمتها نسبت به پیش از ماه رمضان ارزانتر شده است، چراکه توافق نامه‌هایی میان تولیدکنندگان به امضا رسیده و متن آن هم در اختیارما قرار گرفته است، آنها با وزارت بازرگانی توافق کرده اند که قیمتها را با درصدی تخفیف در ماه مبارک رمضان محاسبه کنند و براساس آن کالا را بفروشند.
وی می افزاید: مردم هم با توجه به اینکه شنیده اند هدفمند کردن یارانه ها اجرا خواهد شد، از این فرصت استفاده و به صورت عمده تر خرید می کنند.
هم اکنون هر کیلوگرم برنج دودی پرمحصول ۱۷۰۰ تومان، برنج هاشمی ۲۴۰۰ تومان، طارم ۲۴۰۰ تومان، صدری دمسیاه ۲۲۵۰ تومان و برنج خزر ۱۶۵۰ تومان در میادین میوه و تره بار عرضه می شود.
همچنین روغن مایع، یک لیتری ۱۸۰۰ تومان و دو لیتری ۲۹۴۰ تومان و روغن جامد ۴.۵ کیلویی ۸۳۰۰ تومان بفروش می‌رسد.
البته در کنار غرفه های دائمی میادین میوه و تره بار، وزارت بازرگانی اقدام به عرضه کالاهایی با عنوان طرح ضیافت کرده است که براساس آن، هر حلب ۴.۵ کیلوگرمی روغن با ۱۵ درصد تخفیف، ۵ هزار و ۲۸۰ تومان، هر کیلوگرم برنج هاشمی اعلاء نیز به قیمت ۲ هزار و ۷۰۰ تومان و هر کیلوگرم برنج طارم اعلاء ۲ هزار و ۷۰۰ تومان عرضه می شود.
خرما
یکی از کالاهای دیگری که در ماه مبارک رمضان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، خرما است. هم اکنون قیمت هر کیلوگرم خرمای زاهدی ۱۵۵۰ تومان، رطب ۱۸۰۰ تومان، خرمای رپی ۲۴۰۰ تومان و خرمای مضافتی ۲۹۰۰ تومان در میادین میوه و تره بار عرضه می شود، این درحالی است که قیمت هر بسته خرمای مضافتی در سطح بازار ۳۲۰۰ تومان است. ضمن اینکه هر کیلوگرم رطب نیز به قیمت ۱۹۰۰ تومان فروخته می شود.
خانم جوانی که برای تامین خرید مایحتاج خود به میدان میوه و تره بار آمده است، می گوید: قیمت بیشتر محصولات به خاطر ماه رمضان کاهش یافته است، ولی از دولت انتظار می رود در مابقی ایام سال نیز این کنترل قیمت را ادامه دهد.
کالاهای اساسی به انبار رفتند
از او در مورد اجرای هدفمند کردن یارانه ها می پرسم، می گوید: قرار است که این قانون اجرا شود و همه می گویند که قرار است کالاها گران شود، به خاطر همین هم ما تا جایی که قدرت خریدمان اجازه می دهد، از این فرصت استفاده می کنیم و کالاهای خود را برای ماههای آینده نگه می داریم.
شاید پاسخ وی به این پرسش، همان نگرانی همیشگی را گوشزد می کند که علیرغم اینکه در برخی مقاطع پرتقاضا در سال کالا به اندازه کافی وجود دارد، اما انتظار روانی که مردم از قیمت ها دارند باعثمی شود که قیمت بالا رود، البته این به دلیل هجوم تقاضا به بازار است که تعادل عرضه و تقاضا را به یکباره بر هم می زند و تا دولت بخواهد برای این کار راهکاری بیاندیشد و کالاهای ذخیره شده را وارد بازار کند، روزها سپری شده است.
صفهای طولانی برای خرید مرغهای تنظیم بازاری
اما بخشی که نارضایتی اکثر مردم را در بر دارد، مواد پروتئینی است. هم اکنون حتی صفهای طولانی برای خرید مرغهای تنظیم بازاری یا همان " مرغ به قیمت تعادلی " در میادین میوه و تره بار وجود دارد. مردم باید مدتها در صف بایستند تا بتواند مرغ تازه را به قیمت ۲۹۵۰ تومان دریافت کنند. در حالی که قیمت هر کیلوگرم مرغ در سطح بازار بین ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ تومان است.
این درحالی است که غرفه های فروش گوشت حتی در میادین میوه و تره بار هم متقاضی چندانی ندارد و مردم به دلیل هراس از قیمت، سمت این کالا نمی روند.
هم اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت چرخ کرده مخلوط ۸۰۰۰ تومان، ران پاک کرده گوساله ۱۱ هزار و ۵۵۰ تومان، سردست و سینه گوسفند ۱۶ هزار و ۸۵۰ تومان، قلوه گاه گوسفند ۹۰۰۰ تومان، ران و راسته گوسفند ۱۹ هزار و ۵۰ تومان، سردست گوساله ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان و گوشت گوساله مخلوط ۹ هزار و ۹۵۰ تومان در میادین میوه و تره بار عرضه می شود.
از فروشنده غرفه گوشت در میدان میوه و تره بار صادقیه - تقاطع خسرو در مورد گوشتهایی که می فروشد، می پرسم. می‌گوید: اینها همه گوشتهای داخلی هستند و وارداتی نیستند. قیمت گوشت وارداتی کمتر است چراکه مردم اقبال کمتری نشان می دهند.
وی می گوید: از زمانی که گوشت گران شده، مردم کمتر برای خرید مراجعه می کنند. حتی ترجیح می دهند که مدتی گوشت نخورند و مرغ را جایگزین کنند تا ببینند آیا قیمت پایین تر می آید یا خیر.
این درحالی است که سازمان دامپزشکی اخیرا مجوز واردات دام زنده و لاشه گوسفندی را صادر کرده است. اما اقدامات دیرهنگام در صدور مجوز واردات مواد پروتئینی باعثشد تا مردم در مضیقه قرار گیرند.
حریف خرید گوشت نمی‌شویم
خانمی مسن که در صف انتظار دریافت مرغ با قیمت تعادلی، وقتی در برابر پرسش من در خصوص خلوت بودن غرفه گوشت قرار می گیرد، می گوید: این روزها کی می تونه گوشت بخره. قیمت خیلی بالا است و ما حریف خرید گوشت نمی شویم.
وی می افزاید: وقتی گوشت کیلویی ۲۰ هزار تومان است، نه مهمانی می رویم و نه مهمان می آید و نه خودمان گوشت می‌خوریم. هم اکنون هر کیلوگرم گوشت منجمد نیز به قیمت ۵ هزار و ۹۵۰ تومان عرضه می شود.
مواد لبنی
به سراغ سایر غرفه ها می روم. قیمت مواد لبنی نسبت به گذشته تغییری نداشته و قیمت های قبل اعمال می شود. شیر یارانه ای نیز به وفور عرضه می شود و مشکلی نیست. هر بسته پنیر نیز ۱۲۵۰ تومان و کره ۵۰ گرمی نیز ۳۵۰ تومان عرضه می‌شود. شیر غیریارانه ای نیز کماکان ۸۵۰ تومان است.
برخی غرفه ها نیز در ماه مبارک رمضان قیمت ها را ۵ تا ۷.۵ درصد پایین آورده اند. هر بسته چای نیز با ۷.۵ درصد تخفیف نسبت به قبل عرضه می شود. تخم مرغ شانه ای ۱۲۵۰ تومان است.
قیمت تره بار نیز به گفته مسئولان غرفه کاهش داشته است. هر کیلوگرم سیب زمینی ۳۶۰ تومان، پیاز ۲۵۰ تومان، لیموترش ۱۱۵۰ تومان، لوبیا سبز ۵۵۰ تومان، کدو خورشتی ۳۴۰ تومان، بادمجان ۲۵۰ تومان، فلفل دلمه ای ۳۹۰ تومان، گوجه فرنگی ۴۷۰ تومان، خیار ۴۶۰ تومان، هویج ۳۱۰ تومان و بامیه ۱۰۰۰ تومان است.
به هرحال شاید پاشنه آشیل تنظیم بازار در ماه مبارک رمضان را بتوان اقلام پروتئینی دانست که متاسفانه دولت علیرغم اینکه قیمت را از ۲۰ هزار تومان در هر کیلوگرم به حدود ۱۶ هزار تومان رسانده است، اما همین رقم هم برای مردم قابل تحمل نیست و دولت باید فکری برای تولیدات داخلی داشته باشد تا دیگر عدم تعادل در عرضه و تقاضا سبب بالا رفتن قیمت نشود.
تجربه در بازار ایران نشان داده است اگر قیمت یک کالایی به یکباره بالا می رود و به عنوان مثال، از ۱۲ هزار تومان به ۲۰ هزار تومان می رسد، با لحاظ کردن تمهیداتی ممکن است که به ۱۶ هزار تومان کاهش یابد و روند کاهشی از خود نشان دهد، اما باز هم نسبت به قیمت اولیه که ۱۲ هزار تومان بوده است، ۴ هزار تومان افزایش را نشان می دهد.
