امام ابوالحسن علی النقی هادی (ع) ملقب به امام هادی، دهمین پیشوای شیعیان در نیمه ذیحجه سال ۲۱۲ هجری در اطراف مدینه در محلی به نام "صریا" متولد شد.

آن حضرت و فرزند گرامی ایشان امام حسن(ع) به عسکریین شهرت یافتند، زیرا خلفای بنی عباس آنها را از سال ۲۳۳ به سامرا(عسکر) برده و تا آخر عمر پر برکتشان در آنجا تحت نظر قرار دادند.

امام هادی(ع) به لقبهای دیگری مانند نقی، عالم، فقیه، امین و طیب شهرت داشت.

کنیه آن حضرت ابوالحسن است و چون کنیه امام موسی کاظم(ع) و امام رضا(ع) نیز ابوالحسن است، لذا برای اجتناب از اشتباه، ابوالحسن اول به امام کاظم(ع)، ابوالحسن ثانی به امام رضا(ع) و ابوالحسن ثالثبه حضرت هادی(ع) اختصاص یافته است.

امام هادی در سن ۶ یا ۸ سالگی یعنی در سال ۲۲۰ هجری، پس از شهادت امام جواد(ع) به امامت رسید. مدت ۳۳ ساله امامت امام هادی(ع) با خلفای معتصم، واثق، توکل، منتصر، مستعن و معتز همزمان بود.

فضل و دانش امام دهم شیعیان بی‌نظیر و مورد اعتراف همگان، حتی دشمنان آن حضرت بود. امام هادی(ع) دارای نفس زکیه و عزمی راسخ و همتی عالی بود.

امام دهم چون پدران و اجداد بزرگوار خود در علم و دانش سرآمد بود. نامه آن حضرت در رد پیروان معتقد به تفویض و جبریون و اثبات عدل و حد مابین جبر و تفویض، از فرازهای شگفت آور دوره امامت امام هادی محسوب می شود و بسیار مورد تعمق و توجه است.

امام هادی(ع) در این نامه، نظریه پیروان هر دو عقیده را با منطقی ترین اصول مردود اعلام کرد و اسراری از علوم و حقایق آن را پاسخ فرمود.

با آنکه متوکل بارها به شکلها و حیله های مختلف تلاش کرد به بهانه قیام مسلحانه امام دهم را از میان بردارد ولى هیچگاه به این بهانه دست نیافت.

اما تحمل وجود شریف آن حضرت برای خودکامگان سخت نبود و همه تلاش خود را می کردند تا آن حضرت را از میان برداشته، برای خودکامگیها مانعی پیش روی خود احساس نکنند.

در آخر نیز، امام دهم ، حضرت هادی (ع ) به روایتی سوم رجب سال ۲۵۴ هجری به وسیله زهر به شهادت رسید، در سامرا در خانه ای که تنها فرزندش امام حسن عسکری(ع) بر بالین او بود .