گروه اجتماعی، کم تر از یک دهه از رفتن وسایل غول پیکر شهربازی قدیم تهران دربزرگراه چمران می گذرد.
به گزارشافکارنیوز، شهردار تهران قول داد شهربازی مدرنی در شهر آفتاب احداثکند تا پایتخت نشینان جای خالی شهربازی قدیمی رو احساس نکنند و مشکلات ترافیکی این بزرگراه هم حل شود و تهرانی ها هم لذت چمران خلوت را احساس کنند و هم شهربازی مدرن تری نسیب شان شود. اما تهرانی ها حالا پشت ترافیک بزرگراه چمران خاطره شهربازی از دست رفته شان را زنده می کنند.
شهربازی چمران را به بهانه احداثیک پل رو گذر خالی کردند تا شبکه بزرگراهی شهر تهران که از دهه ۵۰ معطل مانده بود تکمیل شود. زمزمه های تخریب این شهربازی از سال ۸۲ به گوش رسید تا سال ۸۳ که محمدی زاده معاون خدمات شهری شهردار وقت خبر خداحافظی شهربازی با تهرانی ها را داد.
قالیباف شهردارتازه وارد آن سال ها هم راه حل باز شدن گره ترافیکی این بزرگراه را رفتن شهربازی از این منطقه تشخیص داد و در نهایت در ۲۱ فروردین سال ۸۵ موافقت اصولی بنیاد شهید انقلاب اسلامی و معاونت فنی شهرداری تهران به دست آمد و شهرداری در ازای دریافت سند مالکیت شهربازی مبلغ ۲۳ میلیارد تومان پرداخت. قالیباف همان سال ها به تهرانی ها وعده داد شهربازی مدرن تر و به روزتری را در شهر آفتاب احداثخواهد کرد. قطار بزرگ، سفینه، منوریل، آبشار آبی، ارابه، اسب پرنده، تاب بچه، چرخ عصار، سینما سه بعدی، توفان، کاترپیلار، آبشار، آکروجت، افلاک نما، ترن هوایی، کشتی سبا، ماشین برقی،
قالیچه پرنده، رودخانه وحشی، سورتمه، چرخ و فلک، رولر کاستر، گردش فضایی، رنجر و اختاپوس ۲۵ وسیله ای بازی بودند که مدیران شهری آن سال ها وعده دادن تهرانی ها در شهر بازی جدیدشان با آن هیجان خود را تخلیه خواهند کرد.
نخستین شهربازی های تهران
بیش از نیم قرن از عمر نخستین شهربازی تهران می گذرد. شهربازی سنگلج(پارک شهر تهران) اولین تجربه شهربازی تهرانی ها بود تا سال ۱۳۴۰ که اولین لونا پارک حرفه‌ای تهران در میدان ونک ساخته شد با نام «فانغار» که هنوز بقایای آن دیده می‌شود. پارک ارم تجربه بعدی شهربازی تهران بود و پس ازآن شهربازی ناکام چمران که سال ها است با وجود وعده ها هنوز جایگزینش احداثنشده است.
بزرگترین شهربازی های جهان
به خاطرنبود شهربازی مدرن و بزرگ در کشورمان شاید بسیاری تصورشان از شهربازی مکانی صرفا برای کودکان، نوجوانان و حداکثر جوانان باشد اما تصویر نادرست تنها در ذهن مردم کشور ما شکل گرفته، در شهرهای مختلف دنیا شهربازی های عظیمی وجود دارد که از همه اقشار جامعه و سنین مختلف طرفدار دارند. شهربازی های بزرگ دنیا حتی به عنوان مکانی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مطرح هستند.
دیزنی‌لند آناهایم در ایالت کالیفرنیا آمریکا را می توان یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین شهربازی های جهان دانست که از سال ۱۹۵۵ کار خود را آغاز کرده و تا کنون بیش از ۶۰۰ میلیون بازدیدکننده داشته است.
پارک اروپا نیز یکی از شهربازی های بزرگ و مطرح دنیا است که در شهر روست آلمان واقع شده و با وجود اینکه جمعیتش این شهر به زحمت به مرز ۵ هزار نفر می‌رسد این پارک باعثشده خیلی ها از نقاظ مختلف آلمان و سایر کشورهای اروپایی به این شهر روست سفر کنند. چنانچه روزانه بیش از ۵۰ هزار نفر به این محل تفریحی می‌آیند و اوج هیجان را از نزدیک احساس می‌کنند.
دیزنی لند توکیو را از دیگر شهربازی های بزرگ در دنیا می توان دانست که در زمینی به مساحت ۱۱۵ هکتار احداثشده و در ساخت این شهربازی، اصول معماری ژاپنی هم حفظ شده و سازندگان کوشیده‌اند بسیاری از سنت‌ها را در آن حفظ کنند.
تعداد شهربازی های روباز و سرپوشیده بزرگ روز به روز در شهرهای مختلف جهان افزایش می یابد تا مراکزی برای سرگرمی، هیجان و سرگرمی شهروند ایجاد شود اما ایران در این زمینه عقب ماندگی های جدی و اساسی دارد. حتی در پایتخت نیز علی رغم اینکه مقرر بود شهربازی هزار و یک شهر به عنوان بزرگترین شهربازی غرب آسیا احداثشود اما به دلیل مشکلات روند احداثاین پروژه به کندی پیش می رود.
تفاهم همگانی درکمبود فضاهای تفریحی
کمبود فضای تفریحی در پایتخت مورد تایید همه مسئولان است. مدیران دولتی و شهری در این زمینه اتفاق نظر دارند. اما با وجود آن هنوز تهرانی ها از داشتن یک شهربازی استاندارد محروم هستند.
سال گذشته بود که استاندارتهران با بیان این که مراکز تفریحی پایتخت اندک است وعده می دهد: تا دو سال و نیم دیگر تهران دارای دو مرکز تفریحی بزرگ خواهد شد.
حسین هاشمی با اشاره به این که در پایتخت مراکز تفریحی و گردشگری محدودی داریم می گوید: باید با سرمایه گذاری بخش خصوصی این فضاها را ساماندهی کنیم در حال حاضر چندین بخش خصوصی وارد این حوزه شدند البته ما مانند گذشته زمین ها را واگذار نمی کنیم بلکه اجازه بهره برداری می دهیم و اختیارات کامل برای استفاده از زمین نیز داده می شود.
وی با بیان اینکه در گذشته زمین برای ایجاد فضاهای تفریحی به سرمایه گذار داده می شد اما با تغییر مدیریت زمین ها تغییر کاربری پیدا می کرد و یا تقسیم و یا واگذار می شد می گوید: ما برای اینکه مشکلات گذشته ایجاد نشود تا زمانی که سرمایه گذار تا ۵۰ درصد کارش پیشرفت نکند زمین را واگذار نمی کنیم زیرا قصد تکرار تجربه تلخ گذشته را نداریم.
استاندار تهران با اشاره به آنکه در اطراف تهران چند نقطه برای مراکز تفریحی جانمایی شده است می گوید: برآورد هزینه برای این پروژه ها از ۶۰۰ میلیارد تا هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است.
وی اضافه می کند: سرمایه گذار باید تمام داده خود را تا فاز اول هزینه کند و در فازهای بعد پروژه به دنبال گرفتن وام باشد زیرا تجربه به ما ثابت کرده بسیاری از سرمایه گذاران در مرحله وام پروژه را رها می کنند.
هاشمی وعده داد تا دو سال و نیم آینده دو مرکز گردشگری و تفریحی در شهر تهران ایجاد شود که شامل مراکز تفریحی، شهر بازی، سینما مرکز خرید، رستوران های زنجیره ای است.
استاندار تهران گفت: برای تهران چهار مرکز تفریحی بزرگ پیش بینی شده که به تدریج برنامه ریزی برای احداثآن انجام می شود.
اما تا کنون خبر دیگری در خصوص عاقبت این مراکز تفریحی منتشر نشده است.
شهربازی خوب نداریم / ارگان ها مسئول دست به کار شوند
احمدحکیمی‌پور عضور شورای شهر تهران معتقد است: شهربازی خوب و فضای تفریحی مناسبی برای کودکان و البته بزرگسالان نداریم. او درباره این موضوع می‌گوید: متأسفانه شهربازی‌های ما از استانداردهای لازم برخوردار نیست و هراز گاهی هم ما خبرهایی را مبنی بر مرگ هموطنان در اوج شادی می‌شنویم. به نظر می‌رسد اعضای شورای شهر باید فکری در این باره بکنند. البته این موضوع فقط مربوط به شهرداری‌ها نیست بلکه بسیاری از ارگانها باید در این باره اقدام کنند.
وی ادامه داد: سرمایه گذاران هم علاقه چندانی ندارند که روی شهربازی‌ها سرمایه گذاری کنند چرا که برایشان دردسرهای فراوانی به دنبال دارد. این درحالیست که جای خالی شهربازی در شهرهای بزرگ بسیار به چشم می‌آید. شورای شهر باید برنامه ای داشته باشد تا بخش خصوصی را ترغیب به راه اندازی شهربازی کند.
کودکان ۷ تا ۱۶ سال محروم از فضاهای تفریحی
معصومه آباد، رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران هم از موافقان کمبود فضاهای تفریحی در تهران است. او با بیان اینکه نبود فضاهای تفریحی و شهربازی یکی از محرومیتهای شهر تهران است، می گوید: دبیرخانه شهر دوستدار کودک در تهران است اما متاسفانه ما برای گروه سنی ۷ تا ۱۶ سال هیچ ظرفیت تفریحی در شهر تهران نداریم.
وی ادامه می دهد: کودکان زیر ۵ سال می توانند از پارک های محلی استفاده کنند اما در سنین بالاتر و نوجوانی هیچ گونه فضای استانداردی برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت کودکان وجود ندارد و به همین دلیل گاهی حوادثتاسف باری در فضاهای تفریحی رخ می دهد.
وی با اشاره به پروژه شهر بازی هزار و یک شهر می گوید: این پروژه در مرحله اقدامات اولیه است و در حال تامین اعتبارات مالی است و ظرف ۳-۲ سال آینده به بهره برداری می رسد.
به گفته آباد، این پروژه تا زمانی که تامین اعتبار نشود، تکمیل نخواهد شد و هنوز در حال تکمیل زیرساخت هاست.
این عضو شورای شهر با انتقاد از اینکه شهری که در روز جمعیتش ۱۲ میلیون است، دارای کمبود شدید فضاهای تفریحی است، اضافه می کند: متولی تامین فضاهای تفریحی و رفاهی تنها شهرداری نیست و باید تمامی نهادهای دولتی و حاکمیتی نقش خود را در این زمینه به درستی ایفا کنند. من هم به عنوان نماینده مردم تهران در شورا به این موضوع معترضم و بارها به صورت تذکر و تقاضا این مشکل شهر را یادآوری کرده ام اما متاسفانه آنقدر پایتخت دارای مشکل است که این موضوع در اولویت قرار نمی گیرد. توسعه حمل و نقل عمومی، آلودگی هوا و تامین منابع از مشکلات اصلی شهر تهران است.
پایتخت نشینان اکثرا زمان فراغت خود را در خیابان گردی، پارک نشینی و رستوران ها می گذرانند و با وجود ساخت چندین هزارمترمربع فضای فرهنگی و ورزشی در تهران طی سال های اخیر هنوز تهران برای تفریح و سرگرمی شهروندانش حرفی برای گفتن ندارد.
در بسیاری از شهرهای دنیا مراکز تفریحی آنقدر گسترده و متنوع هستند که برای هر شهروند با هر نوع سلیقه، خصوصیت رفتاری و از هر گروه سنی گزینه های تفریحی بسیار زیادی وجود دارد. شهربازی های بزرگ، پارک های آبی، آکواریوم، جنگل های مصنوعی، باغ وحش و… از ابتدایی ترین مراکز تفریحی شهرهای مختلف دنیا محسوب می شود اما مردم ایران حتی پایتخت نیز از چنین امکاناتی محروم هستند.
مرکز مناسب برای تخلیه انرژی جوانان نداریم
موضوعی که مورد تایید، محسن پیرهادی عضو کمیسیون نظارت است. او می گوید: در اولویت بندی ها فرهنگی ضعف داریم به طور مثال برای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان چند شهربازی و مرکز تفریحی درست کرده ایم در شهر مشهد چند مجموعه آبی و تفریحی در داخل شهر و در دسترس مردم می باشد و واقعا جای سوزن انداختن درآنجا نیست ما در داخل شهر یک مرکز مناسب آبی که انرژی نوجوان و جوان با هیجان تخلیه شود نداریم جا داشت طی این سال ها در پنج پهنه شهری یک مجموعه آبی با مشارکت بخش خصوصی صورت می گرفت فقط نیاز بود ما مقدمات برای بخش خصوصی فراهم کنیم.
علیرضا دبیر عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران نیز در این باره می گوید: تهران از نظر فضاهای تفریحی فرهنگی واقعا فقیر است و سرانه فضاهای ورزشی، تفریحی و فرهنگی در پایتخت بسیار کمتر از استانداردهای جهانی است. چنانچه با وجود ساخت چندین هزارمترمربع فضای فرهنگی و ورزشی، هنوز در این زمینه دچار مشکل هستیم. البته متولی ایجاد فضاهای فرهنگی تنها شهرداری نیست و باید سرمایه گذاران را نیز با سیاستهای حمایتی به حضور در این بخش تشویق کنیم.
دلیل تاخیر پروژه هزار و یک شهر
اما دلیل تاخیر در به ثمر رسیدن هزار و یک شهر چیست؟
رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران می گوید: مشکل تکمیل پروژه «هزار و یک شهر» سند زمین آن است که هنوز مراحل انتقال آن به شهرداری فراهم نشده است.
برخی از انصراف پیمانکار این پروژه به دلیل مشکلات در گرفتن وام و… خبر می دهند. اما احمد دنیامالی در این رابطه می گوید: امکان انصراف سرمایه گذار وجود ندارد زیرا پیمانکار قرارداد بسته و باید بر اساس قراردادش به تعهدات خود عمل کند. این گونه نیست که به دلیل ایجاد مشکلات سرمایه گذار پشیمان شده و پروژه را رها کرده باشد.
وی ادامه می دهد: مشکل پروژه هزار و یک شهر سند زمین آن است که قرار بود ۶ ماهه به شهرداری و سرمایه گذار بر اساس سهم هایشان واگذار شود اما هنوز مراحل انتقال زمین انجام نشده و در حال پیگیری این مسئله هستیم.
دنیامالی با بیان اینکه سرمایه گذاری در حوزه احداثفضاهای تفریحی مانند شهربازی سرمایه گذاری سنگین با ریسک بالایی است که بازگشت مالی آن هم به سرعت ممکن نیست یادآوری می کند: پروژه هایی مانند ساخت هتل و شهربازی باید دارای امنیت سرمایه گذاری شوند و تهران نسبت به سایر کلانشهرها مکان تفریحی برای نوجوانان کم دارد و باید بتوانیم این نوع فضاها را با بالاترین استاندارد برای مردم ایجاد کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که در چرا چنین پروژه هایی در دنیا پروژه های سودآوری دارد اما در ایران نه، می گوید: سرمایه گذاران علاقه مند به حضور در آن بودند بنابراین باید با حمایت های خاص زمینه حضور سرمایه گذاران را در این قبیل پروژه ها فراهم کنیم تا تهران دارای چندین هتل استاندارد و شهربازی مناسب باشد.
رئیس کمیسیون عمران شورا در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص اینکه چه نهادی مسئول ایجاد فضاهای تفریحی مانند شهربازی در تهران است اضافه می کند: یکی از نهادهای مسئول شهرداری است اما مدیریت شهری در این زمینه کم کاری نکرده است جنس این کار از جنس کارهای خاص است در حال حاضر نیز این پروژه متوقف نشده و در سال ۹۳، ۶۰ میلیارد تومان در آن هزینه شده است
