جان کری وزیر امور خارجه آمریکا روز سه شنبه در سخنانی در موسسه تحقیقاتی اسپن در ایالت کلرادو گفت که امیدوار است قرارداد فروش 25 میلیارد دلاری هواپیمای بوئینگ به ایران، این کشور را از پیشروترین حامی تروریسم به یک دولت مسئول تبدیل کند.
جفری گلدبرگ نویسنده نشریه آمریکایی آتلانتیک از کری سئوال کرد، می خواهم درباره توافقنامه هسته‌ای ایران و آثار و پیامدهای آن بپرسم. در دو هفته گذشته دو مسئله جالب در این خصوص وجود داشته است. اول اینکه وزارتخانه شما دوباره ایران را به عنوان مهمترین حامی دولتی تروریسم اعلام کرده است. مسئله دوم اینکه دولت متبوع شما در نظر دارد قرارداد فروش حدود 25 میلیارد دلار هواپیماهای بوئینگ را به ایران تایید کند.
در این میان دو موضوع وجود دارد، اول اینکه ما می دانیم در گذشته ایران از هواپیماهای غیرنظامی برای انتقال تدارکات به حزب الله و رژیم اسد استفاده کرده است. ما همچنین می دانیم در داخل دولت آمریکا، شما یکی از کسانی هستید که بسیار طرفدار اقدام بیشتر از جمله اقدام نظامی علیه رژیم اسد هستند. من می خواهم بدانم با توجه به نظر شما در خصوص نقش ایران در تروریسم و نقش ایران در سوریه ، چگونه می توانید قرارداد بوئینگ را تایید کنید؟
جان کری گفت: سئوال بسیار خوبی بود. اصلا هیچ شکافی در رویکرد ما و حرف‌هایی که ما و رئیس جمهور زده‌ایم وجود ندارد. اما باید توجه داشت 60 درصد از مردم ایران زیر 30 سال سن دارند. کسانی که به تهران رفته‌اند به من می گویند جوانان در تهران در کافی شاپ‌ها می نشینند و درباره آینده با یکدیگر صحبت می کنند. آنهایی که در کشورهای دیگر تحصیل کرده‌اند، دنبال تغییر هستند. بخش انقلابی ایران که علیه ما تروریسم انجام داده است و علت دادن چنین صفتی ( مهمترین حامی دولتی تروریسم) به ایران به مسئله انفجار برج‌های خبر و ارتباط با حزب الله مربوط می شود. حزب الله همچنان از نظر ما گروهی تروریستی است.
حزب الله زرادخانه‌ای تسلیحاتی و موشکی را ایجاد کرده است و مرتب گسترش می دهد که هدف آن تل آویو و دیگر قسمت‌های اسرائیل است. این یک ریسک و خطر است. حزب الله نه در ایران است و نه جزئی از مردم ایران است. حزب الله گروهی تروریستی در کشور دیگری است که ایران از آن حمایت می کند. بنابراین مطمئنا ما از این بابت از ایران بازخواست می کنیم. ما مطلقا روی این مسئله تمرکز داریم.
جان کری اضافه کرد: اما در عین حال ما تلاش می‌کنیم با فکر، این فرایند (ارتباط با ایران) را جلو ببریم و تجارت یکی از بهترین راهها برای ایجاد منافع و اهداف به منظور پیشبرد تغییرات (در ایران) است. فکرش را بکنید آمریکا با ایران مذاکره و توافقی امضا کرد تا اجازه دهد تحریم‌ها برداشته شود و البته این کار را کردیم، اما کشورهای دیگر مثل فرانسه با عجله جلو رفت و شرکت ایرباس با ایران قرارداد بست تا به ایران هواپیما بفروشد و این کار به قیمت جایگاه واشنگتن و بوئینگ و کارگران ما در آمریکا تمام می شد. این کار اصلا برای من معنا ندارد و منطقی نیست.
بنابراین من فکر می‌کنم باید ما آنچه را که دیگران می‌توانند به ایران بفروشند، به ایران بفروشیم اما نباید به طور کامل از تحریم‌های اولیه فاصله بگیریم که همچنان به ایران فشار می‌آورد تا آنها را قانع کند که هنوز کارهای تمام نشده‌ای وجود دارد و هنوز برخی مسائل وجود دارد که ما تحمل نمی‌کنیم. در هر حال قضیه پیچیده است. همه مسائل در سیاست خارجی، سیاه و سفید یا درست و غلط نیستند که خط مشخصی میان آنها وجود داشته باشد بنابراین اشتباه است که این طور فکر کنیم. من در جنگی (جنگ ویتنام) حضور داشته‌ام که به همین شکل (در نتیجه همین اشتباه) ایجاد شد. ما می‌دانیم آن جنگ چه قدر اشتباه بود.
بنابراین من می‌گویم باید علل و منطق هر آنچه را که در یک کشور اتفاق می افتاد خوب درک کنیم. ما مدت‌های زیادی بود که در نگاه به کشورهای دیگر نه فقط از زاویه دید خودمان بلکه از زاویه دید خودشان، خوب عمل نمی کردیم، اگر ما تحولات و اتفاقات در کشورهای دیگر را فقط به عنوان یک آمریکایی تفسیر کنیم و فقط از نگاه خودمان به مسائل نگاه کنیم، این کار فقط بر اساس نیازهایی خواهد بود که خودمان احساس می کنیم و در نتیجه نیازهایی را که دیگران احساس می کنند دارند، نادیده می‌گیریم و این در حالیست که آنها نیز تصمیماتی می‌گیرند که روی ما تاثیر می گذارد. بنابراین تمایز میان هواپیما و چیزهای دیگر همانند کشیدن خطی میان آنها بسیار دشوار است و همانند نخ کردن سوزن است و این سوزنی است که نخ کردن آن بسیار دشوار است اما در عین حال این کار بسیار مهم است تا بتوانیم شاهد تغییراتی (در ایران) باشیم که دیگر شما را به رویارویی بی جهت و غیرضروری و سوء تفاهم و یا از دست رفتن فرصت‌ها سوق ندهد.
