بستر رودخانه‌های کشور 146 هزار کیلومتر است

غزال جعفری پیش از ظهر امروز در سمینار مدیریت سیلاب در آب منطقه‌ای اردبیل اظهار کرد: در دنیا راهکارهای متعددی را برای کنترل سیلاب پیشنهاد کردند، زیرا به نظر می‌رسد هرگونه مقابله و مبارزه با نیروی طبیعت برای جامعه بشری آثار زیانبار و ناموفقی را به همراه داشته است.

وی از جمله این راهکارها را کنترل سیلاب، شیوه همزیستی و درنهایت شیوه تاب‌آوری اعلام کرد و گفت: باید توان خودمان را در برابر حوادث طبیعی به ویژه سیلاب بالا ببریم تا از ورود خسارت‌های فزاینده اقتصادی و اجتماعی در این حوزه جلوگیری شود.

مدیرکل دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل مدیریت منابع آب ایران گفت: با همکاری سازمان ثبت و اسناد درصدد صدور سند مالکیت برای رودخانه‌ها هستیم که این کار مانع از تجاوز عده‌ای متخلف به حریم و بستر رودخانه‌ها خواهد شد.

جعفری با بیان اینکه در سال‌های گذشته بلایی را بر سر رودخانه‌هایمان آوردیم که امروز شاهد تشدید و تعدد بروز سیلاب و خسارت ناشی از آن هستیم،‌ افزود: بالا رفتن خسارت ناشی از جاری شدن سیل علاوه بر تلفات جانی خسارت‌های سنگینی را به ما تحمیل کرده است به طوری که در حتی در سال‌هایی که خشکسالی داشتیم با افزایش این خسارت‌ها روبه‌رو هستیم.

* ممانعت از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در حاشیه رودخانه‌ها

وی با بیان اینکه در کشور 146 کیلومتر رودخانه و آب راه داریم که هزار و 700 کیلومتر آن از وسط یا مجاور شهرهای ما عبور می‌کند، تصریح کرد: آنچه که در رودخانه‌ای داخل شهرها اتفاق افتاده است تجاوز به حریم آن و افزوده شدن اراضی اطراف آن به مسافت شهرها و ادعای مالکیت در این زمینه از سوی شهرداری‌ها است که سبب شده در سال‌های اخیر تخریب‌ها و تهدیدها روبه افزایش باشد.

مدیرکل دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل مدیریت منابع آب ایران تصریح کرد: ما نمونه این تجاوز به بستر رودخانه‌ها و حریم آن را در قالب سیل اخیر در مازندران، ایلام و برخی از شهرها شاهد هستیم که با اتفاقات ناگوار و گاه سیلاب ویران‌گر شاهد هستیم.

جعفری ادامه داد: در این زمینه و برای جلوگیری از تشدید خسارت‌ها طرح ساماندهی رودخانه‌ها با اولویت رودخانه‌های داخل شهر مورد توجه قرار گرفته به طوری که دیوارسازی با هدف مهار سیلاب و اجرای برخی از عملیات‌های عمرانی در این زمینه نیز نتایج خوبی را به همراه نداشته و حتی اقدام نامناسب سرپوشیده کردن رودخانه‌ها برای روان‌سازی ترافیک شهری خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به همراه داشته است.

* شهرداری‌ها اغلب به جای تغییر کاربری‌های رودخانه‌ها هستند

وی به اقدام برخی از شهرداری‌ها در تخریب و تبدیل رودخانه‌ها به محل دفن زباله‌ها را یادآور شد و گفت: برخی از رودخانه‌های داخل شهر اردبیل به محل تخلیه فاضلاب‌ها و همچنین محل برداشت مصالح رودخانه‌ای تبدیل شده در حالی که انتظار می‌رود شهرداری‌های خود با یک مدیریت مناسب مانع از تجاوز به حریم رودخانه‌ها باشند تا با یک نگاه مدیریتی مناسب بتوانیم کار را مطلوب به پیش ببریم.

مدیرکل دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل مدیریت منابع آب ایران با انتقاد از کسانی که به وزارت نیرو در ساخت سد با هدف مهار آب‌ها ایراد می‌گیرند، گفت: اگر سدی نیز در کار نبود عمر فاجعه در به راه افتادن سیلاب‌ها بسیار عمیق‌تر از این بود در حالی که در چنین شرایطی ما باید مدیریت رودخانه‌ها را یکپارچه و از اول تا انتها به شکل کامل مورد توجه قرار دهیم.

جعفری عنوان کرد: شهرداری‌ها به دنبال تغییر کاربری رودخانه ها هستند تا با اهداف اقتصادی بتواند از آن بهره‌برداری کند در حالی که ضرورت دارد احیای رودخانه‌های درون شهر بدون ساخت و ساز در حریم آن مورد توجه قرار گیرد.

* نظام یکپارچه مدیریت سیلاب در دستور کار شهرداری‌ها باشد

وی رویکرد وزارت نیرو را در این زمینه احیا و زنده نگه داشتن جریان رودخانه‌ها بیان کرد و گفت: از 146 هزار کیلومتر رودخانه‌های کشور تنها در محدود 42 هزار کیلومتر مطالعات حریم بستر انجام شده است.

مدیرکل دفتر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل مدیریت منابع آب ایران از سنددار شدن مالکیت رودخانه‌ها با هدف جلوگیری از تجاوز به حریم و بستر آن خبر داد و افزود: استان خراسان رضوی تجربه موفقی را در احیای رودخانه‌ها و جلوگیری از تخلیه نخاله‌ها و ورود فاضلاب‌های صنعتی و غیرمجاز داشته که قطعاً ما به چنین تعاملی با همراهی سایر نهادها با نگاه احیای رودخانه‌ها نیاز داریم تا بتوانیم کار مطلوبی را در این بخش انجام دهیم.

جعفری به امضای تفاهمنامه‌ همکاری بین شهرداری تهران و وزارت نیرو نیز اشاره کرد و گفت: آب منطقه‌ای تهران با همکاری شهرداری کمیسیون مشترک و کمیته‌های اجرایی را فعال کردند تا بتوانند نسبت به احیای رودخانه‌ها، تعیین حریم و بستر آنها و جلوگیری از برخی اقدامات نامطلوب در این حوزه حرکت‌های عملیاتی را انجام دهند که این خود قطعاً به نفع احیای رودخانه‌ها خواهد بود.