زنان همچون سال گذشته 16 درصد از مبتلایان شناساییشده به ایدز را تشکیل میدهند؛ این در شرایطی است که براساس تخمینها زنان 35 درصد از این مبتلایان هستند که نشان میدهد زنان مبتلا کمتر از مردان مبتلا شناسایی شدهاند.
در جدیدترین آمار مبتلایان به ایدز 34 هزار و 949 نفر مبتلا به ایدز شناسایی شده که از این تعداد 84 درصد مرد و 16 درصد زن هستند. همچنین 53 درصد از این تعداد بین 21 تا 35 سال قرار دارند و از کل افراد شناساییشده 9477 نفر فوت شدهاند. براساس گفتههای پروین افسرکازرونی، رییس اداره ایدز وزارت بهداشت تا اول فروردین سال 96، تخمین زده میشود که 66 هزار و 359 نفر در کشور مبتلا به ایدز باشند.
زنان کمتر شناسایی شدهاند
آخرین آماری که پیش از این ارایه شده بود، مربوط به شهریورماه سال گذشته است که بر این اساس تا پایان شهریور سال 95، 33 هزار و 227 نفر از مبتلایان در کشور ثبت و گزارش شده بود که 84 درصد مرد و 16 درصد زن بودند. همچنین تخمین زده میشد که بیش از 75 هزار مبتلا به ایدز درکشور وجود داشته باشد که از این تعداد 64.5 درصد مرد و 35.5 درصد زن هستند.
براساس این اطلاعات تخمینی، تعداد زنان شناساییشده، کمتر از مردان است؛ بهطوریکه در حال حاضر 16 درصد افراد شناساییشده زن هستند. چرایی این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد؛ چراکه عدم آگاهی زنان از ابتلای خود به این بیماری، احتمال ابتلای کودک را نیز به دنبال دارد. با آگاهی در مورد چرایی شناسایی کمتر زنان، میتوان راهکارهایی برای بهبود این وضعیت ارایه کرد.
شناسایی افراد جدید و کاهش عدد تخمینی مبتلایان
اطلاعات بالا نشان میدهد که طی 6ماهه دوم سال گذشته 1722 فرد مبتلا شناسایی شدهاند. همچنین در برآوردهای تخمینی شاهد کاهش رقم تخمینی مبتلایان کشور هستیم. بهطوریکه پیش از این احتمال وجود 75 هزار مبتلا داده میشد اما در آمار جدید تخمین زده میشود که 66 هزار و 359 نفر در کشور مبتلا به ایدز باشند.
افزایش راه انتقال جنسی و کاهش راه انتقال اعتیاد تزریقی
همچنین صحبتهای کازرونی درباره راههای انتقال ویروس ایدز به افراد شناساییشده تا اول فروردین سال ۹۶ نشان میدهد که 66.3 درصد در اثر استفاده از سرنگ مشترک و از طریق اعتیاد تزریقی مبتلا شدهاند. 19.3 درصد از طریق رابطه جنسی، 1.5 درصد از طریق مادر به کودک و ۷ دهم درصد بر اثر خون و فرآوردهای خونی مبتلا شدهاند که البته راه انتقال از طریق فرآوردههای خونی در سالهای اخیر به شدت کاهش یافته است.
البته آمارهای مبتلایان به ایدز در ماههای ابتدایی سال ۹۶ نیز نشان میدهد که مبتلایان از ابتدای سال جاری تاکنون شامل۳۰ درصد زن و ۷۰ درصد مرد هستند. ۳۹ درصد از این افراد از طریق اعتیاد تزریقی، ۴۱ درصد از طریق رابطه جنسی و ۳ درصد از طریق مادر به کودک مبتلا شدهاند.
اطلاعات مطرحشده در سال گذشته نیز نشان میدهد 67.8 درصد افراد از طریق اعتیاد تزریقی، 18.5 درصد از طریق رفتارهای جنسی پرخطر و 2 درصد هم از مادر به کودک بوده است.
آمارها از تغییرات جزیی خبر میدهند؛ تا جاییکه کازرونی سال گذشته مطرح کرد درصد زنان مبتلا به ایدز در کشور در حال افزایش است. مطالعات در این زمینه نشاندهنده افزایش راه انتقال جنسی و کاهش راه انتقال اعتیاد تزریقی است.
کودکان زیر 15 سال عموماً از طریق مادر مبتلا میشوند
به گفته کازرونی همچنین مبتلایان به ایدز در سنین زیر ۱۵ سال ۳۷ درصد در کشور تخمین زده شدهاند و از این تعداد نیز ۸۸ درصد به دوره مراقبت رفتند و ۹۸ درصد از افرادی که به دوره مراقبت رفتند در حال دریافت دارو هستند. همچنین در عمده کودکان زیر ۱۵ سال، بیماری از طریق مادر مبتلا که اطلاعی از وضعیت خود نداشته، منتقل شده است. تا شهریورماه سال 95 نیز بیشترین موارد ابتلا به این بیماری در سنین 21 تا 35 سالگی بود.
وضعیت شناسایی و درمان
گفتههای رییس اداره ایدز حاکی از آن است که در حال حاضر 26 هزار و 699 نفر از افراد زنده مبتلا به ایدز شناسایی شدهاند. در حقیقت ۳۴ درصد مبتلایان شناسایی شدهاند و بیش از ۶۰ درصد افراد مبتلا به ایدز هنوز از بیماریشان اطلاعی ندارند. از این تعداد در یک سال اخیر ۱۲ هزار و ۳۶۰ نفر به مراکز مشاوره مراجعت کرده و تحت مراقبت و درمان قرار گرفتهاند. همچنین از تعداد افرادی که به مراکز مشاوره مراجعه میکنند ۹ هزار و ۸۸۰ نفر تحت درمان دارویی ضدویروس هستند. به دلیل عدم آگاهی، بیش از ۶۰ درصد افراد مبتلا به ایدز هنوز از بیماری خود اطلاعی ندارند.
وضعیت اهداف بینالمللی 909090
یکی از اصلیترین برنامههای وزارت بهداشت برای مهار ایدز اهداف بینالمللی 909090 است؛ به معنای اینکه 90درصد مبتلایان شناسایی شوند. 90 درصد افراد شناساییشده، تحت درمان قرار بگیرند و حجم ویروس در بدن 90 درصد افراد تحت درمان به کنترل درآید تا جایی که قابلیت انتقال به دیگران را نداشته باشد.
به گفته رییس اداره ایدز وزارت بهداشت از ۳۴ درصد مبتلایان به ایدز که شناسایی شدهاند، ۵۰ درصد به برنامههای مراقبت درمان وصل شدهاند. ۸۲ درصد از افرادی که به برنامههای مراقبت وصل شدهاند، تحت مراقبتهای درمانی و دارویی قرار گرفتهاند. براساس چهارمین برنامه استراتژیک در راستای رسیدن به اهداف 909090، بخش مراقبت درمان برای اجرای این طرح آماده شده و پزشکان، پرستاران و مشاوران برای این منظور آموزش دیده و مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری راهاندازی شده است. درست است که HIV مانند برخی از بیماریها درمان قطعی ندارد، اما وقتی درمان دارویی برای فرد مبتلا به ایدز آغاز میشود، نه تنها سیستم ایمنی فرد تقویت میشود، بلکه باعث میشود فرد یک طول عمر معمولی داشته باشد. همچنین حجم ویروس در بدن او کاهش پیدا کرده و قابلیت انتقال را از دست میدهد.
بازنگری در دستورالعمل درمانی بیماری ایدز
همچنین کازرونی از بازنگری در دستورالعمل درمانی بیماری ایدز خبر داده است. گفتههای او نشان میدهد که در گذشته همه افرادی که بیماریشان بهطور قطع تشخیص داده میشد، دارو دریافت نمیکردند و افراد واجد شرایط برای دریافت دارو انتخاب میشدند، اما در حال حاضر وقتی بیماری فردی تشیخص داده شد، تحت مشاوره قرار میگیرد تا پایبندی به درمان داشته باشد و درمان دارویی را نیز همزمان آغاز میکنیم.