الف: پس از مطرح شدن برخی مسائل از سوی بانک مرکزی در خصوص معاملات آتی سکه، واکنشهای متعددی از سوی بورس کالا، سازمان بورس و کمیه فقهی مطرح شد و پس از این مسئله، رئیس کل بانک مرکزی خبر پیش فروش سکه را توسط همه بانک ها برای شکستن نرخهای آتی اعلام کرد.

درحالی این تصمیم یکشنبه از سوی بانک مرکزی اعلام شد که مدتی است قیمت سکه حباب دارد اما هر بار بانک مرکزی وعده اصلاح قیمت را اعلام می‌کند ولی نمی تواند به صورت کامل آن را اجرا کند. مصداق آن نیز کنترل نرخ ارز است که با توجه به اعلام کاهش نرخ ارز و پایین آوردن به زیر ۱۳۰۰ تومان تنها مدت کوتاهی توانست نرخ را در این محدوده اصلاح کند و باز رشته این کار از دستش رها شد.

نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر بانک مرکزی قصد کاهش قیمت سکه را دارد، چرا همزمان با این تصمیم نرخ ارز را کاهش نمی‌دهد. در حال حاضر که طلای جهانی به ۱۶۵۰ هم رسیده نرخ ارز نسبت به روز گذشته افزایش یافته است. لازم است بانک مرکزی برای تحقق برنامه‌هایش در خصوص کاهش نرخ سکه، قیمت ارز را که در اختیار آنهاست کنترل کند. در غیر این صورت این تصور برای مردم ایجاد می‌شود که بانک مرکزی به وعده‌هایش عمل نمی‌کند.

بانک مرکزی این بار یکی از دلایل افزایش قیمت سکه را قیمت‌های غیر اقتصادی بورس کالا دانست در حالی که قرارداد های آتی سکه از آذر ماه وارد چهارمین سال فعالیت خود به عنوان یک ابزار مالی جدید شده است و با توجه به مطرح شدن این مسائل چند سوال از بانک مرکزی وجود دارد.

اول:

با توجه به گذشت سه سال از قرارداد‌های آتی سکه آیا الان بانک مرکزی به این نتیجه رسیده که قیمت‌های معاملات آتی سکه غیر اقتصادی بوده و بازار فرعی که خرید و فروش سکه در آن انجام می‌شود " کاذب " است؟

دوم:

معاملات آتی سکه سه سال گذشته در کمیته فقهی بررسی و با توجه به نظر ۵ فقیه کمیته این قرارداد تصویب شد و در حال حاضر نیز تمام اقداماتی که زیر مجموعه‌های سازمان بورس انجام می‌دهد از نظر شرعی باید با تأیید این کمیته انجام می شود.
آیا بانک مرکزی نظرات این کمیته را نمی‌پذیرد؟

سوم:

با توجه به نقش نظارتی بانک مرکزی اگر همه این مسائلی که مطرح شده درست باشد چرا طی این چند سال در مورد قراردادهای آتی سکه اظهار نظر نکرده است؟

چهارم:

پس از تصویب قرارداد‌های آتی در کمیته فقهی دستوالعمل این قرارداد در شورای عالی بورس بررسی و به تأیید تک تک اعضا رسیده است که یکی از این اعضا رئیس کل بانک مرکزی است ولی چرا در حال حاضر چنین نظراتی در خصوص معاملات آتی اعلام می‌شود.

و سؤال پنجم:

بانک مرکزی اعلام کرده که فروش سکه برای ماه‌های آینده(آتی) بدون دریافت وجه درست نیست. زیرا ۱۰ درصد وجه قرارداد در ابتدا دریافت می‌شود. همچنین در زمان تصویب این دستورالعمل در شورای عالی بورس، این مسئله مطرح و تصویب شده و بانک مرکزی نیز به عنوان عضو از این مسئله اطلاع دارد.
این در حالی است که ۱۰ درصد وجه قرارداد در ابتدا دریافت می‌شود و حتی بورس کالا این وجه تضمین را پس از افزایش قیمت سکه در سال جاری برای تعادل بین قیمت و وجه به صورت شناور محاسبه می‌کند. تعیین وجه تضمین به صورت شناور به این منظور است که در صورت تغییر قیمت(افزایش یا کاهش) میانگین قیمت تسویه طی ۵ روز را محاسبه و سپس این نرخ را مشخص می‌کند.

این اتفاقات در حالی رخ داده که سازمان بورس و بورس کالا پیش فروش سکه استقبال کرده و آمادگی خود را برای کمک به این طرح اعلام کرده ‌اند ولی توقع مطرح شدن چنین مسائلی را از سوی بانک مرکزی در خصوص معاملات آتی نداشتند.
بنابراین این مسائل باید در قالب کارشناسی مطرح شود.