زیست شبانه بر مدار نارضایتی

اخبار اجتماعی شورای حاشیه ها و جنجال هایی است که فهرست بلند و بالایی از حواشی به دست می دهد. خرید تبلت و خودروی صفر کیلومتر در نخستین روزها تا برگزاری مراسم هایی با ریخت و پاش زیاد و در چند هفته اخیر نیز تلاش برای اجرایی کردن یک مصوبه جنجالی. طرح " زیست شبانه "  در صدوبیست ‌ودومین جلسه شورای شهر تهران در سال 1397 مورد بحث قرار گرفت و کلیات لایحه «الزام شهرداری به برنامه‌ریزی و بسترسازی و احیای زیست شبانه» با 14 رأی موافق در شورای شهر تصویب شد.

به گزارش افکارنیوز، در سال جاری و همزمان با ماه مبارک رمضان، در برخی از مناطق پایتخت، طرح زیست شبانه به صورت آزمایشی اجرا شد. با پایان یافتن ماه رمضان، پلیس با ادامه طرح به مخالفت پرداخت. در کنار مخالفت پلیس، بسیاری از کارشناسان اجتماعی و مذهبی نیز به اجرای چنین طرحی در تهران، نقدهای جدی وارد ساختند.

اولین مخالفت ها از درون شورای شهر

زهرا نژاد بهرام، عضو شورای شهر پنجم از طراحان و حامیان اصلی طرح زیست شبانه است و عنوان کرده بود:« یکی از دستاوردهای گسترش زیست شبانه، حل مشکل فضاهای بی دفاع شهری است و همچنین توسعه زیست شبانه موجب ارتقای امنیت و نشاط اجتماعی می‌شود. توسعه زیست شبانه موجب فعال شدن اقتصاد می‌شود و بر همین اساس برای پویایی طرح مذکور، مذاکراتی با ناجا و سایر نهادهای مرتبط انجام دادیم تا این مهم توسعه یابد و خوشبختانه رویکرد ناجا هم در این زمینه مثبت بوده است.»

این در حالی بود که از نخستین مخالفت ها با اجرای طرح زیست شبانه از سوی رئیس شورای شهر مطرح شد. محسن هاشمی رفسنجانی در اظهانظری در 26 دیماه 97 پیرامون طرح گفته بود: « مخالف حضور فرزندانم در زیست شبانه هستم. خودم نیز شب‌ها ساعت 10 می‌خوابم و 5 صبح بیدار می‌شوم بنابراین تمایلی به این طرح ندارم. در صورتی که فرزندان جداگانه برنامه‌هایی برای زیست شبانه داشته باشند نگران می‌شوم و به‌نظرم این مسأله در صورتی که در چارچوب خانواده باشد، مشکل‌زا نیست. در صورتی که در یک خانواده نیز پدر به‌تنهایی در زیست شبانه باشد، قطعاً نگرانی‌هایی برای زنان ایجاد می‌کند.» این سخنان هاشمی به مذاق فعالین سیاسی و رسانه ای اصلاح طلب خوش نیامد و وی مجبور شد تا آن را تعدیل کند ولی با این وجود نقدها بازهم در اظهاراتش بوی مخالفت می آمد. رئیس شورای شهر در 28 خرداد 98 یادآور شده بود: « مردم هر کار دلشان بخواهد می‌خواهند بکنند، می‌توانند تمام شب بیدار باشند و این ربطی به ما ندارد. من هم که گفتم می‌خواهم بخوابم نمی‌گویم مردم نخوابند، آن‌ها هر کار دلشان می‌خواهند بکنند. نکته‌ای که من مطرح کردم گفتم زیست شبانه باید خانوادگی انجام شود. بعضی از مردم خانواده ندارند، خب می‌توانند تنهایی انجام بدهند.»

اصرار بر بیدار باش تهران

با وجود تمامی کش و قوس ها و مخالفت فرمانداری تهران و نیروی انتظامی، شورای حل اختلاف به نفع شورای شهر تهران رای داد و این طرح برای اجرا در اختیار شهرداری پایتخت قرار گرفته است. حال این سوال مطرح است، اصرار شورای شهر تهران برای اجرای چنین طرحی چیست، در حالیکه می تواند هزینه های بی موردی را بر برخی از نهادها و ارگان ها تحمیل کند.

حجت الاسلام پژمانفر درباره افزایش ناهنجاری ها در این طرح گفته است: « گزارشاتی که نیروهای انتظامی درباره این طرح ارائه کرده‌اند، بیانگر بزهکاری‌های فراوانی است که در قابل چنین طرح‌هایی رخ می‌دهد، ما در جامعه با معدود افرادی مواجه هستیم که در فضاهای ناسالم دارند زندگی می‌کنند و نگاه‌شان این است که در روزها ممکن است عمل آنها مورد توجه دیگران قرار بگیرد، لذا سعی می‌کنند برنامه‌های خود را در شب‌ها اجرا کنند، گزارشاتی که مأموران نیروی انتظامی به مجلس شورای اسلامی ارائه کردند نشان می‌دهد استفاده از مواد مخدر، مشروبات الکلی و ارتباطات غیر اخلاقی در بستر شب بیشتر فراهم می‌شود، در واقع نیروهای انتظامی به خاطر چنین دلایلی است که با راه‌اندازی چنین طرح‌هایی در شهر مخالف هستند.»

در میان اساتید دانشگاه و کارشناسان اجتماعی، محمدمهدی فتوره چی، استاد دانشگاه تهران گفته بود: « زیست شبانه  علاوه بر سست کردن بنیان خانواده و مغایرت آن با اصول  و ارزش های دینی و فرهنگی منجر به افزایش ناامنی در کلان شهرهای پرآسیبی چون تهران شده و زمینه ی ارتکاب جرائمی چون کیف قاپی، گوشی قاپی و مزاحمت های نوامیسی را بشدت افزایش خواهد داد و سارقان و خلافکاران با استفاده از تاریکی معابر و محله ها و کاهش شمار ماموران انتظامی بدون مزاحمت های ترافیکی و ترددی یحتمل از مهلکه و یا محل ارتکاب جرم بسادگی خواهند گریخت.»

مرتضی طلایی؛ عضو سابق شورای شهر بر مخالفت اکثر مردم تهران با این طرح سخن گفته است: « اگر زیست شبانه به معنای گسترش بی بند و باری و بستر سازی برای این موضوع در شهر باشد که عده¬ای خاص در معابر یا برخی نقاط نامگذاری شده بی نظمی کنند قطعا اکثریت شهروندان تهرانی مخالف چنین طرحی هستند. اگر زیست شبانه به معنای تعیین فرصت فعالیت دوباره ای برای برخی اصناف است که این موضوع در دوره های قبلی انجام و به تکامل رسیده که طرح ابتدایی بنده با بازدید از فعالیت های برخی از کشورهای اروپایی بوده که از نیمه شب به بعد با پرداخت مالیات فعالیت خود را در شیفت دوم دنبال می کردند. بی شک تا زمانی که ابعاد جامع و کامل زیست شبانه مشخص نشود و نقطه نظرات موافقان و مخالفان به صورت دقیق بررسی نشود نمی توان گفت این طرح قابلیت اجرا دارد یا خیر چرا که شهر به صورت آنلاین فعال است ونیاز به برنامه ریزی دیگری ندارد.»

ردپای فعالین و نیروهای اصلاح طلب و استحاله گر فرهنگی برای ترویج برخی از رسم و رسوم زندگی غربی در پایتخت و سپس تعمیم آن به کل ایران در چنین طرحی به وضوح دیده می شود. پروپاگاندای گسترده ای در رسانه ها و شبکه های اجتماعی برای حمایت از این طرح از سوی این افراد به راه افتاده و در این میان برخی طرح زیست شبانه را باز بودن رستوران ها بعد از ساعت 24 ارزیابی کرده اند و به نقد مخالفان طرح می پردازند! در حالیکه اصل آن نه رونق کسب و کارها بلکه بسترسازی برای افزایش هزینه های حاکمیت در مقابله با سبک زندگی غربی و ترویج سبک زندگی اسلامی – ایرانی است.