کارشناس روس: اروپا نمی‌تواند بدون موافقت آمریکا، با ایران به توافق دست یابد

روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو امروز نوشت: اوضاع کنونی پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در سال 2015 منعقد شده، یکی از اصلی‌ترین موضوعات مذاکرات روز گذشته "سرگئی لاوروف" و "محمدجواد ظریف" وزرای امور خارجه روسیه و ایران در مسکو بود.

اخبار سیاسی- روسیه از تمایل ایران برای اجرای کامل تمامی توافقات در چارچوب برجام ، به‌رغم خروج یکجانبه آمریکا از این توافقنامه حمایت می کند، ولی از آنجا که واشنگتن همچنان به اعمال فشارهای خود بر تهران ادامه می‌دهد، مقامات تهران قصد دارند سومین مرحله کاهش اجرای تعهدات خویش در چارچوب توافقنامه هسته‌ای را عملی کنند.

وخامت اوضاع در منطقه خلیج فارس که آمریکا کشتی‌های نظامی خود را به آنجا اعزام کرده، نیز موضوع دیگری است که مورد نگرانی مقامات مسکو و تهران قرار دارد و دیدگاه دو طرف در این باره بسیار نزدیک است. در روسیه بر این عقیده هستند که تثبیت اوضاع  در منطقه تنها در جریان گفت‌وگوها بین کشورهای ساحلی و با  مشارکت نقش‌آفرینان بزرگ جهانی امکان پذیر خواهد بود.

مذاکرات وزرای خارجه روسیه و ایران مورد توجه بسیاری از رسانه‌های گروهی جهان نیز قرار گرفت. برخی رسانه‌های آمریکایی مدعی شده‌اند که روسیه در وخامت اوضاع در خلیج فارس دست دارد و قصد دارد آرزوی دیرین خود برای دستیابی به آب‌های گرم جنوب را تحقق بخشد و ایران ممکن است در رابطه با ایجاد پایگاه نظامی-دریایی به مسکو کمک کند.

روسیه به دنبال راه حلی قابل قبول همه طرفین برای حفظ برجام است

"نینا مامیدوآ" مدیر بخش ایران در موسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه در گفت‌وگو با این روزنامه، درباره این ادعا توضیح داده است: «رسانه‌های غربی بدون شناخت از واقعیات چنین مسائلی را منتشر می‌کنند. اجازه برای ایجاد پایگاه نظامی تنها از سوی مجلس شورای اسلامی (پارلمان) ایران ممکن است و در شرایط کنونی چنین مسئله‌ای غیر ممکن است. ضمن اینکه روسیه نیز مانند هر کشور دیگری مسلماً مایل است نفوذ خود در منطقه خاورمیانه را افزایش دهد، البته تنها با توسعه روابط دوستانه و مشارکت متقابلاً سودمند با ایران و همکاری در سوریه و عراق، در این راستا اقدام می‌کند. در شرایط کنونی برای روسیه مهم‌ترین هدف از مذاکرات با جمهوری اسلامی، تقویت روابط دوجانبه و یافتن راه حل قابل قبول برای همه طرفین درباره وضعیت کنونی برجام است، راه حلی که هم مورد رضایت ایران، هم روسیه و هم اتحادیه اروپا باشد.»

وزیر خارجه روسیه در کنفرانس مطبوعاتی روز گذشته با همتای ایرانی خود باردیگر با یادآوری اینکه هیچ تغییری در مواضع آمریکا در قبال برجام صورت نگرفته، تاکید کرد که کاهش تعهدات ایران در قبال توافق هسته‌ای، نتیجه مستقیم اقدامات غیرقابل قبول آمریکا در برخورد با این توافقنامه مهم بین‌المللی است که از سوی شورای امنیت سازمان ملل هم مورد تایید قرار گرفته و مسئولیت وضعیت کنونی تنها بر عهده مقامات واشنگتن است.

آیا ایران می‌تواند نسبت به دستیابی به توافق با اروپا امیدوار باشد؟

روزنامه «کامرسانت» نیز در این باره نوشته است: وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر خود به مسکو اعلام کرد که تهران آماده است تا بزودی دور جدید کاهش تعهدات خود در قبال توافقنامه هسته‌ای را اعلام کند.

در حالی که آقای ظریف برای هماهنگی مواضع با همتای روسی خود دیدار کرد، "عباس عراقچی " معاون وی نیز به پاریس سفر کرده تا مسئله ابتکارعمل جدید "امانوئل ماکرون" رئیس جمهوری فرانسه را بررسی کند. مقامات مسکو امیدوارند که این مذاکرات نتیجه بخش و موفقیت آمیز باشد.

لازم به یادآوری است که در تاریخ 8 ماه مه (18خرداد ماه) در سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، ایران اعلام کرد که به تدریج تعهدات خویش در چارچوب برجام را کاهش خواهد داد، برای اینکه به‌رغم توافقات به دست آمده در سال 2015، این کشور همچنان در شرایط محاصره اقتصادی از سوی آمریکا قرار دارد و این وضعیت قابل قبول نیست.

"آندری باکلیتسی" کارشناس مرکز مطالعات سیاسی روسیه معتقد است، اگر مقامات تهران و پاریس بتوانند با یکدیگر به توافق رسیده و این توافقات عملی شوند، ایران می تواند حداقل تا انتخابات آینده ریاست جمهوری در آمریکا همچنان می‌تواند خویشتن داری کند و آنطور که امیدوار است با انتخاب رئیس جمهوری جدید، خط‌‌مشی واشنگتن در برخورد با ایران تغییر کند. ولی اگر مذاکرات پاریس موفقیت آمیز نباشد، جمهوری اسلامی به کاهش تعهدات خویش در چهارچوب برجام ادامه داده و تا جای ممکن از این مانور برای متقاعد کردن سایر شرکای خود در برجام برای اجرای تعهداتشان استفاده خواهد کرد.

این کارشناس یادآور شد که البته اروپا نمی تواند بدون جلب موافقت مقامات واشنگتن، با ایران به توافق دست یابد. هر چند این مسئله وابستگی و عدم استقلال کشورهای اروپایی به آمریکا را نشان می‌دهد، ولی نتیجه آن، مسلماً به نفع ایران نخواهد بود.

در این رابطه، مقامات تهران بیشتر می‌توانند روی حمایت روسیه و چین امیدوار باشند. محمد جواد ظریف در آغاز سفر خود به مسکو نیز یادآور شد که دولت روسیه همواره در شرایط بسیار دشوار در کنار ایران ایستاده است.