اخبار سیاسی- در این یادداشت آمده است: از 5 آبان 98، ایران موافقت‌نامه موقت ترتیبات ترجیحی را با این اتحادیه آغاز کرد که بر اساس آن 862 قلم کالا که 360 قلم ترجیحات ایران و اوراسیا و 502 قلم ترجیحات اعطایی اوراسیا به ایران است، مشمول تعرفه ترجیحی شد.
موافقنامه مذکور شروعی برای تجارت آزاد با اوراسیا است زیرا بعد از یک سال از اجرای این موافقت‌نامه مقدمات تجارت آزاد با منطقه مذکور فراهم می‌شود و 3 سال فرصت وجود دارد تا مذاکرات در رابطه با تجارت آزاد با این منطقه انجام شود.
اجرایی شدن موافقت‌نامه همکاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا فرصت بی‌نظیری برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای میان ایران، روسیه و سایر کشورهای منطقه بوجود آورده است.
فرصتی که هم در راستای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای قابل بهره برداری است و هم می‌تواند گام مهمی جهت بی اعتبار کردن و کاهش اثرگذاری تحریم‌های آمریکا محسوب شود.
نگاهی به اتحادیه
قرارداد تشکیل اولیه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ۲۹ مه ۲۰۱۴ میان کشورهای روسیه، بلاروس و قزاقستان منعقد و جایگزین اتحادیه گمرکی اوراسیا شد و سپس کشورهای ارمنستان و قرقیزستان نیز به عضویت آن در آمدند.
این اتحادیه کار خود را به طور رسمی از اول ژانویه ۲۰۱۵ آغاز کرد. کشورهای عضو اورآسیا هم اکنون ۲۰ میلیون کیلومترمربع مساحت و بیش از ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت دارند که ۵.۲ درصد جمعیت جهان است.
درباره اهداف این اتحادیه اقتصادی می‌توان به تسهیل تجارت، ایجاد بازار مشترک در حوزه کشورهای مستقل همسود عضو، حذف تدریجی قوانین گمرکی در داخل اتحادیه، برقراری تعرفه خارجی مشترک در میان کشورهای عضو و هماهنگ سازی تشریفات گمرکی اشاره کرد.
در حال حاضر کشورها در قالب اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک بازار یکپارچه با بیش از 183 میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی بیش از 4 تریلیون دلار را تشکیل دادند.
ایجاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا یکی از ایده‌های مهمی بوده که روسیه در سال‌های اخیر در حوزه اقتصادی دنبال کرده و تلاش داشته که این اتحادیه نه فقط با حضور کشورهای منطقه اوراسیا، بلکه کشورهای فرمنطقه‌ای را نیز در بر گیرد.
از نظر روسیه، اتحادیه اوراسیا می‌تواند از یک سو راهی برای اجرای پروژه‌های نوآوری مشترک و افزایش رقابت در توانایی تمام کشورهای حوزه اوراسیا باز کند و از سوی دیگر پاسخ‌گوی نیازهای متقابل کشورهای عضور این اتحادیه و برخی از همسایگان نیز باشد.
ایران و اتحادیه اوراسیا
هرگونه گسترش همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اوراسیا می‌تواند در شرایط تحریم به نفع ایران باشد و به فعالیت‌های اقتصادی متقابل میان ایران و کشورهای منطقه تحرک تازه‌ای ببخشد.
در این راستا همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند مزایای قابل توجهی در بر داشته باشد.
1. با توجه به ظرفیت‌های موجود در اتحادیه اوراسیا، گسترش همکاری میان ایران و کشورهای عضو این اتحادیه می‌تواند باعث تنوع بخشی به صادرات و واردات کالاهای مورد نیاز ایران و همچنین دسترسی سریع‌تر و ارزان‌تر به برخی از کالاهایی شود که در حال حاضر تهیه آنها دارای هزینه‌های زیادی است.
2. ایران می‌تواند به بازار کالاهای تولید شده در اتحادیه اوراسیا در سطح منطقه خاورمیانه مبدل شود. نکته قابل توجه آن است که تبادل کالا میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا شامل کالاهایی با ارزش افزوده بالا است.
در واقع مواد خام و انرژی در تبادلات اقتصادی طرفین نقش چندان زیادی ندارند و این امر می‌تواند سطح مناسبات تجاری میان طرفین را به طور جهشی افزایش دهد.
در این راستا ایران می‌تواند به شریک بزرگ بازرگانی هر یک از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا تبدیل شود.
به عنوان مثال ایران در رابطه با روسیه می‌تواند به بازار بزرگ فروش ماشین و ماشین آلات، وسایل نقلیه، محصولات فلزی و چوبی تبدیل شود که همگی این کالاها در زمره محصولات با ارزش افزوده بالا محسوب می‌شوند.
3. اتحادیه اوراسیا می‌تواند دروازه ورود ایران به منطقه اوراسیا باید و مناسبات اقتصادی تهران با کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز، اروپای شرقی و روسیه را افزایش دهد.
بازارهای کشورهای عضو این اتحادیه، بازاری مناسب برای محصولات و کالاهای ایرانی به شمار می‌‌روند.
در این راستا به ویژه صادرات محصولات کشاورزی از سوی ایران به کشورهای اوراسیایی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
4. ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود می‌تواند پل اتصال منطقه اوراسیا با خلیج فارس و خاورمیانه باشد.
در حال حاضر روسیه و سایر کشورهای منطقه اوراسیا برای تبادل کالاهای اقتصادی خود با کشورهای خاورمیانه مسیر نسبتا دشواری را می‌پیمایند و همین امر نیز باعث شده که میزان مبادلات اقتصادی میان این کشورها با یکدیگر بسیار پایین باشد. این در حالی است که ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای منطقه اوراسیا و کشورهای منطقه خاورمیانه وجود دارد.
در این بین جمهوری اسلامی ایران می‌تواند دروازه ورود و پل اتصال 2 منطقه به یکدیگر به شمار آید و از این لحاظ درآمد سرشاری نیز بواسطه حق ترانزیت کسب نماید.
5. با توجه به اینکه ایران یکی از بزرگترین منابع و تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان است و اتحادیه اوراسیا نیز قابلیت‌های چشمگیری در این خصوص دارد، چنانچه همکاری در حوزه انرژی میان طرفین شکل گیرد، این امر می‌تواند تاثیر شگرفی بر بازارهای جهانی بگذارد.
6. افزایش همکاری‌های اقتصادی اتحادیه اوراسیا با ایران می‌تواند موجب پیوستگی جغرافیایی کشورهایی نظیر پاکستان و هند به منطقه اوراسیا شود.
7. در درازمدت، الحاق جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه گمرکی با توجه به توان و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل اقتصادی، علمی ـ فنی و دفاعی آن می‌تواند موجب رشد قابل توجه تولید ناخالص ملی کشورهای عضو گردد.
چشم انداز روشن
هر نوع همکاری، همگرایی و حتی الحاق جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه اوراسیا برای هر 3 طرف دارای منافع بیشماری است.
به خصوص با توجه به روابط خوب و رو به گسترش ایران با روسیه و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، چنانچه در آینده نزدیک، ایجاد محدوده آزاد تجاری میان طرفین مورد توافق قرار گیرد، می‌توان به گسترش همکاری تجاری و اقتصادی فی‌مابین امیدوار بود و حتی موضوع عضویت کامل ایران در این اتحادیه را در دستور کار قرار داد.
نباید از یاد برد که در حال حاضر کشورهای مجاور اتحادیه اوراسیا نظیر هند، ترکیه و چین نیز نسبت به پیوستن به این اتحادیه ابراز تمایل کردند.
از این رو گسترش همکاری و همگرایی میان اتحادیه اوراسیا و ایران می‌تواند ضمن توسعه روابط اقتصادی خارجی با کشورهای منطقه و کم اثر کردن تحریم‌های یکجانبه آمریکا، گام موثری جهت توسعه اقتصادی داخلی نیز به شمار آید.
