نگاهی به جدیدترین دعوای اکران در سینمای ایران/ قاسمخانی و رفقا تبهکارند یا منجی؟

همه چیز از باران‌های سیل‌آسای نوروز ۹۸ آغاز شد. سال با شوک فروردین در گیشه‌های سینما شروع درخشانی نداشت. انتخاب فیلم‌های نوروز هم البته به شکلی بود که از همان زمان انتقادهایی به نحوه عرضه فیلم‌ها وارد می‌شد.

اخبار فرهنگ و هنر - اکران دوم عید که تقارن با ماه مبارک رمضان داشت، دو اکران پرفروش سال‌های قبل سینما در دهه ۹۰ را یکی کرد اما فصل امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها چالشی شد تا این دو بازه زمانی همیشه پرفروش هم عملا آن رونق گذشته را نداشته باشند. 

از سوی دیگر رقابت دفاتر پخش فیلم بر سر اکران، روزهایی را رقم زد که تمام فیلم‌های صاحب اقبال فروش هم‌دیگر را خوردند و مجالی برای فروش نرمال سینماها در طول سال باقی نماند.

 

=جدول فروش و میزان مخاطب سینماها در سال۹۷

در چنین شرایطی برای نیمه دوم سال تنها چند فیلم با اقبال بالا باقی ماندند. فیلم ستایش شده سروش صحت که پدیده جشنواره جهانی فجر بود یعنی «با من برقص» ،« مطرب » کیایی و «زیرنظر» مجید صالحی.

فیلم‌هایی که در دل بحران‌های پاییزی به پرده‌های سینما رفتند. اگرچه «مطرب» که زودتر از سایر فیلم‌های دیگر اکران شد توانست به مرز فروش ۴۰میلیارد تومانی برسد اما دو فیلم دیگر که آبان ماه و بعد از آن اکران شدند، در سرمای گیشه‌ها و شرایط ملتهب کشور و روزهای خالی از امید و انگیزه آبان تا دی به ناکامی مطلق رسیدند.

حالا درحالی که فروش سالانه سینمای ایران رقمی حدود ۲۸۴میلیارد تومان را نشان می‌دهد اما تعداد کلی مخاطبان سینما حدود ۲۵میلیون نفر بوده که این رقم به نسبت سال قبل ریزش ۳میلیون نفری دارد.

 

جدول فروش و میزان مخاطب سینماها در سال۹۸

حالا درحالی که تنها یک ماه تا پایان سال ۹۸ باقی مانده است چرخه اکران قصد دارد تجربه‌ای را که از اوایل دهه ۹۰ تجربه موفقی  بوده، تکرار کند. 

مدلی که اولین بار با کمدی «من سالوادور نیستم» منوچهر هادی رخ داد. فیلمی که از ابتدای اسفندماه اکران شد و آن زمان با میانگین قیمت فروش بلیت ۸هزار تومانی تا عید بیش از ۸۰۰هزار مخاطب گرفته بود و با کف فروش بالایش، اکرانش در عید هم ادامه پیدا کرد و رکوردشکن شد.

اتفاقی که در سال‌های پس از آن هم تکرار شده است و حالا کاندیدای اکران ویژه امسال فیلم « خوب بد جلف ۲؛ ارتش سری » است. ساخته جدید پیمان قاسم‌خانی که از کاندیداهای اصلی اکران نوروز ۹۹ بوده و اکران پیش از موعدش جنجالی شده است. سازندگانش قرارداد اکران پیش از موعدش را بسته و قراردادهای اکران‌شان بر اساس نامه‌ای که منتشر شده حاکی از اکران سه‌ماهه این فیلم در سینماها است.

خبری که جنجالی شده و منتقدان می‌گویند این شکل از قرارداد یعنی اجبار سینماها به نگه داشتن فیلمی که هنوز مشخص نیست مجوز اکران نوروزی را داشته باشد. 

در این شرایط مصاحبه‌ای از فرجی عضو شورای نمایش هم خبرساز شده است. او در مصاحبه با ایلنا گفته: «اکران هیچ فیلمی برای نوروز ۹۹ نهایی نشده است.» این جمله اما نافی این نیست که اگر فیلمی کف فروش را داشته باشد، در ایام نوروز هم روی پرده خواهد ماند.

قانون این حق را برای فیلم دارای کف فروش ایجاد می‌کند که در اکران بماند. یعنی چنانچه فیلمی که قرارداد اکرانش بسته شده و وارد چرخه اکران می‌شود اگر کف فروش را داشته باشد، صاحب این بخت می‌شود که در بازار عرضه و تقاضا، روی پرده سینماها بماند و اگر کف فروش را از دست بدهد، خود قمارش را باخته و حذف می‌شود.

قماری که اگر جواب دهد فرصتی برای سینماست تا فصل یخ‌زده اکران را بشکند و حس خوب رونق را به سینماها ببخشد. تجربه‌ای که در سال‌های اخیر جواب داده و می‌تواند قدری از این چالش ریزش ۳ میلیون نفری مخاطب در سال۹۸ نسبت به سال قبل را کاهش دهد.