فاطمه مشهور به حضرت معصومه (س) دختر امام کاظم(ع) و خواهر امام رضا(ع) است. او که برای دیدار با امام رضا(ع) به ایران مسافرت کرد، در راه بیمار شد و در قم درگذشت و همان‌جا دفن شد. در منابع تاریخی اطلاعات زیادی درباره زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از جمله تاریخ تولد و وفات وی ثبت نشده است.
اخبار مذهبی- شیعیان فاطمه معصومه (س) را بسیار بزرگ می‌دارند، برای زیارت او اهمیت قائل‌اند و روایاتی درباره او نقل می‌کنند که از شفاعت وی برای شیعیان سخن گفته شده و بهشت پاداش زیارت او دانسته شده است. همچنین می‌گویند پس از حضرت زهرا(س)، او تنها زنی است که از امامان برای او زیارتنامه روایت شده است.
مرقد حضرت معصومه(س) در قم واقع شده است.
چرا نام دختر امام کاظم (ع)معصومه است؟
معصومه و کریمه اهل بیت لقب‌های مشهور فاطمه دختر امام کاظم(ع) اند. گفته‌اند «معصومه» از روایتی منتسب به امام رضا(ع) اخذ شده است. در این روایت که در زادالمعاد، نوشته محمدباقر مجلسی آمده است، امام رضا(ع) از او با نام معصومه یاد کرده است.
گلچین مولودی میلاد حضرت معصومه(س)/ صوت
فاطمه معصومه(س) را امروزه «کریمه اهل بیت» هم می‌خوانند. می‌گویند این لقب به خوابی مستند است که سید محمود مرعشی نجفی، پدر آیت‌الله مرعشی نجفی دیده و در آن یکی از ائمه(ع) حضرت معصومه را کریمه اهل‌بیت خوانده است.
نام مادر حضرت فاطمه معصومه(س)
حضرت فاطمه معصومه نام مادرش نجمه خاتون است. در برخی کتب تاریخی آمده او کنیزی بود که توسط حمیده همسر امام صادق(ع) خریداری و به امام کاظم(ع) بخشیده شد.
معروف‌ترین اسم مادر حضرت معصومه (س) نجمه خاتون است؛ ولی از وی به نام‌های سَکَن نُوبیه أرویٰ، سمانه، تَکتَم و خَیزُران نیز یاد شده است.
لقب وی شَقْراء و کنیه وی ام البنین است. طبق گزارشی از شیخ صدوق، وقتی نجمه به امام موسی کاظم(ع) بخشیده شد او را تُکتَم،[۷] و هنگامی که امام رضا(ع) از وی متولد شد، طاهره نامیدند.
