عامل قتل پلنگ قائمشهر چه بود؟

پنجم اردیبهشت سال جاری یک اتفاق طبیعی در حوزه محیط زیست تبدیل به یک فاجعه شد، پلنگی در خیابان‌های قائمشهر در ساعت ۴ و پنجاه دقیقه صبح دیده شد، و پس از  گذشت ۶ ساعت نیروهای متخصص به محل حادثه رسیده ولی با تجمع مردمی که در محل حضور پلنگ ایجاد شده بود،  حیوان دچار استرس و اضطراب شده و حوالی ساعت ٧ صبح به داخل خیابان متواری شد و متاسفانه، مردم و ماشین‌ها نیز بدون مدیریت نیروهای انتظامی به همراه آن حرکت کردند و پلنگ در حین فرار یک نفر از پرسنل نیروی انتظامی را از ناحیه کتف زخمی کرد.

 گشت زنی خانه به خانه برای یافتن پلنگ توسط مامورین نیروی انتظامی و محیط زیست به مدت حدود یک ساعت انجام گرفت. پس از ساعات‌ها درگیری ماموران محیط زیست، انتظامی و هلال احمر در نهایت با شلیک رئیس اداره محیط زیست قائمشهر پلنگ از پای افتاد.

موج رسانه ای وسیعی در این باره شکل گرفت و کارشناسان و صاحبنظران مختلف با انتقاد از نبود امکانات لازم زنده گیری از جمله تفنگ بیهوشی به تعداد مورد نیاز در این استان، همچنین عدم مدیریت بحران در هنگام وقوع چنین حوادثی، مقصر از بین رفتن این پلنگ را سازمان محیط زیست دانستند.

سمیه رفیعی رییس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز با انتقاد از نحوه مواجهه مسئولان محیط زیست مازندران با پلنگ سرگردان در قائمشهر گفت: چه توجیهی دارد که یک استان پهناور فقط یک تفنگ بیهوشی برای حیات وحش داشته باشد! چرا نباید این تفنگ‌ها در همه پاسگاه‌های محیط بانی باشد و دامپزشکان معتمد نیز در شهرستان‌ها آموزش ببینند تا در مواجهه با این گونه وقایع بتوان از کمک آنها استفاده کرد؟

عامل قتل پلنگ قائمشهر چه بود؟

پس از چند روز عطالله کاویان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران با ارائه گزارشی توضیح داد: همکار محیط زیست برای دور کردن پلنگ ابتدا اقدام به تیراندازی هوایی می‌کند اما با توجه به بن بست بودن کوچه، پلنگ به سمت وی یورش و خیز برداشته و آماده حمله به او بوده است که در این لحظه و در فاصله حدود ۱.۵ تا ۲ متری اقدام به شلیک به  سمت پلنگ می‌کند که پلنگ زخمی شده و مجدد وارد حیاط خانه‌ای در انتهای کوچه می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همچنین ادعا کرد: با توجه زخمی بودن پلنگ، تا رسیدن ادوات بیهوشی محدوده تحت نظارت کامل بوده و سپس با دارت و بیهوشی ضعیف، حیوان زنده گیری و سریعاً به پناهگاه حیات وحش سمسکنده در ساری منتقل شد، اما با توجه به جراحات وارده و خونریزی، تلف شد. متعاقب این اتفاق، کالبد گشایی و نمونه‌برداری برای آزمایش بیماری هاری نیز صورت گرفت.

با وجود فاصله کمتر از نیم ساعته تا اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران نیرویی برای مهار آن و تلاش برای زنده گیری این حیوان اقدام  نمی‌کند

سهیل اولادزاد فعال و کارشناس محیط زیست خطاب به مدیرکل استان مازندران ابراز داشت: وقتی پلنگ  در خیابان‌های قائمشهر در ساعت ۴:۰ دقیقه صبح دیده می‌شود، مسئولان شهری همگی از ده دقیقه بعد مطلع می‌شوند، و طی دو ساعت آینده دست کم پلنگ در جای خود کمترین جابه جایی را با حفظ آرامش داشته، آن طور که در فیلم‌های منتشر شده مشهود است، اما با وجود فاصله کمتر از نیم ساعته محل حضور پلنگ تا اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، نیرویی برای مهار آن و تلاش برای زنده گیری این حیوان اقدام  نمی‌کند.

وی با تاکید بر اینکه پلنگ در خیابان یک شهر پیدا شده بود، نه در مناطق دور افتاده، گفت: مدیریت محیط زیست با وجود داشتن اختیارات قانونی حتی از مدیریت فضا و افراد نیز درمانده بود و نهایتا در عین ناباوری یکی از ارزشمندترین گونه‌های جانوری کشوری به دست به اصطلاح حافظ خود کشته می‌شود چرا که مسئولان این اداره نتوانست ماموران دیگر یگان‌های انتظامی حاضر در صحنه را کنترل کنند.

چرا پاسخی به سوالات افکار عمومی داده نمی‌شود

اولادزاد با اشاره به اینکه پس از تمام این‌ اتفاقات و تشییع پر تعداد جنازه پلنگ نگون بخت نیز سازمان محیط زیست پاسخگوی کوچکترین سوالی از افکار عمومی نبود، ابراز داشت: اینکه این گربه ارزشمند، این سرمایه ملی، چطور در خیابان‌های یک شهر و کیلومترها دورتر از زیستگاه طبیعی‌اش پیدا شده است و آیا شایعات پیرامون وجود باغ وحش‌های خانگی و قاچاق حیات وحش تا چه حدی صحیح است؟ آیا آزمایشی روی دستگاه گوارش و خون حیوان صورت گرفته است؟ در آن چند ساعت ارزشمند چه گذشت و چرا نیروهای متخصص بعد از گذشت ۶ ساعت در محل حادثه و بعد از تلف شدن پلنگ حضور پیدا کردند؟

در صورت تکرار این ماجرا مسئولان چه اقدامی خواهند کرد؟

این فعال محیط زیست در ادامه توضیح داد: پس از اتمام ماجرا با وجود ایجاد صحنه‌های بسیار دلخراش توسط حفاظت‌گران حیات وحش کشور، سازمان محیط زیست و استانداری مازندران جلساتی را برای روشن ساختن ابعاد ماجرا برگزار کردند، اما مشخص نشد خروجی این جلسات چه بوده است؟ و مشتاقیم بدانیم در صورت تکرار این ماجرا مسئولان چه اقدامی خواهند کرد؟ چه  آموزش‌هایی بر محیط‌بانان یا روسای ادارات در نظر گرفته شده است؟ چند اسلحه بیهوشی تهیه و توزیع شده؟ چند نفر از محیط‌بانان آموزش دیده‌اند که در مواقع ضروری به جای تیراندازی به سوی حیوانات آنها را مقید کنند؟

اشتباهات جبران ناپذیر پرتکرار که گونه‌های ارزشمند را به کام مرگ می‌کشاند

وی با اشاره به اینکه نکته بسیار مهم در این حوادث تکرار شوندگی دائمی آنهاست، گفت: در سال‌های گذشته نیز تیم‌های حفاظت سازمان محیط زیست، همین روند را داشته‌اند، حتی دو روز پس از حادثه پلنگ در قائمشهر نیز شوکایی در رامسر زنده‌گیری می‌شود، اما درایت دفتر حیات وحش شما این گونه ارزشمند را نیز به کام مرگ می کشاند!

وی افزود:‌ مانند بسیاری حوادث دیگر برای حیات وحش این استان، مانند گوزن سوادکوه که صبح از حال خوب آن خبر دادند، اما به ظهر نرسیده تلف شد،   پلنگ پاسند، شوکای سوادکوه و ده ها مورد دیگر که طی سال‌های گذشته به علت رکود در دفتر حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران کشته شدند.

پناهگاه سمسکنده را تبدیل به جهنمی برای گونه های ارزشمند زیستی

این فعال محیط زیست خاطر نشان کرد: سوال حقیقی اینجاست که این رکود با مدیریت ثابت بیش از بیست ساله یک فرد در دفتر حیات وحش مازندران با وجود سال‌ها ثبات مدیریتی و سال‌ها فرافکنی در خصوص وضعیت موجود و سال‌ها تلفات گونه‌های آسیب دیده حیات وحش که پناهگاه سمسکنده را تبدیل به جهنمی برای گونه‌های ارزشمند زیستی کشور کرده است تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و یک مدیر باید چه کار کند تا عدم توانمندی خود را در مدیریت حیات وحش یک استان نشان دهد؟ آیا زمان آن نرسیده که تغییراتی در سیستم مدیریت حیات وحش استان ایجاد کنید؟