آیا آینه‌ها به ما دروغ می‌گویند؟

معمولا بزرگترین ترس بعد از یک مهمانی طوفانی و شلوغ، اینکه چه چیزی گفته‌اید و در حال حاضر از گفتن آن پشیمانید، نیست، بلکه این است که در عکس‌های تگ شده دوستان خود چگونه به نظر می‌رسید. اگر چه هنگام ترک خانه چهره شما نمره ۱۰ داشته، اما در سلفی‌های دسته جمعی نمره ۵ به خود می‌دهید، در این حالت است که متعجبانه از خود می‌پرسید: «چرا من در عکس‌ها متفاوت به نظر می‌رسم؟ چرا با عکس‌هایم فرق دارم؟»

این پدیده عجیبی است که به لطف سلفی‌ها، آینه‌ها را نزد افراد زیر سوال می برند. آیا تصاویر ما «واقعی» بوده یا بازتاب ما هستند؟ این همه مدت آینه‌ها به ما دروغ گفته‌اند؟

پاسخ به این سوالات کمی دشوار است، اما خبر خوب این است که به احتمال زیاد آن موجودی که در عکس‌های سلفی به شما خیره شده، خود واقعی شما نیست، اما آینه هم چندان با شما صادق نبوده است. یک تفکیک علمی ممکن است بتواند چرایی این موضوع را برایتان شرح دهد.

آینه تنها انعکاسی از شماست نه خود واقعیتان

اگرچه آن تصویری که صبح هنگام مسواک زدن در آینه به ما خیره شده، آشناترین چهره باشد، اما خود واقعی ما نیست، بلکه انعکاسی از ماست. از آنجایی که ما به دیدن نسخه معکوس خودمان عادت کرده‌ایم، دیدن این که چگونه در تصاویر به نظر می‌رسیم می‌تواند ناراحت کننده باشد و اگر از چهره‌ای کاملا متقارن برخوردار نباشیم، نسخه معکوس می‌تواند حتی بدتر باشد.

پاملا راتلج، مدیر یک مرکز روانشناسی گفت: «ما همواره در حال تماشای خود در آینه هستیم؛ هنگام مسواک زدن، هنگام اصلاح و ...». نگاه کردن به خود در آینه به یک برداشت قطعی تبدیل می‌شود؛ شما این آشنایی را دارید و این آشنایی منجر به علاقه می‌شود، یعنی به این ترتیب ترجیحتان درباره چهره خود را این گونه می‌سازید.

دانشمندان این پدیده را اثر «قرار گرفتن در معرض صرف یا اصل آشنایی» می‌نامند. بر اساس این رفتار که توسط رابرت زایونک روانشناس تعریف شده، افراد نسبت به چیز‌هایی که با آن‌ها آشنایی بیشتری دارند، واکنش مثبت‌تری نشان می‌دهند؛ بنابراین، هنگامی که نسخه‌ای از خود را به صورت معکوس در آینه مشاهده می‌کنیم، بلافاصله از آن متنفر شده و یا حتی آن را عجیب می‌دانیم، زیرا برخلاف چیزی است که به آن عادت کرده‌ایم،  به طرز عجیبی ما از نظر روانشناسی تمایل داریم در آینه بهتر به نظر برسیم، حتی اگر در عکس‌ها بهتر باشیم.

لنز دوربین نیز نقش مهمی را ایفا می‌کند

آیا این که بازتاب شما همان خود واقعیتان نیست، به معنای این است که آن سلفی‌های زشت «خود واقعیتان» هستند؟ اگرچه آینه‌ها نسخه‌ای از فرد را نشان می‌دهند که عدم تقارن‌های او را کاهش می‌دهد، اما این باور که «تصاویر هرگز دروغ نمی‌گویند» نیز درست نیست. بیشتر افراد برای انتخاب عکسی که مناسب صفحه اینستاگرامشان باشد معمولا بیش از یک عکس آن هم از زوایای مختلف ثبت می‌کنند، اما ممکن است مشکل نه از زاویه بلکه از لنز دوربین باشد. به دلیل نزدیکی صورت شما به دوربین، لنز می‌تواند برخی از ویژگی‌ها را مخدوش کرده و آن‌ها را بزرگتر از آنچه در واقعیت هستند، نشان دهد؛ تصاویر همچنین تنها یک نسخه ۲ بعدی از شما را ارائه می‌دهند.

بسته به ویژگی‌هایتان، اگر صورت نرم و گردی دارید، عکس‌ها می‌توانند ویژگی‌های شما را تغییر داده و واقعیت چهره شما را بیشتر مخدوش کنند؛ به عنوان مثال، کوچکترین تغییر فاصله کانونی دوربین می‌تواند حتی عرض سر شما را تغییر دهد. هر چه دوربین شیک‌تر باشد، بهتر به تصویر نگاه خواهید کرد و از آنجایی که دوربین‌ها نسخه ۳ بعدی شما را نشان نمی‌دهند، تحریف واقعیت آسان‌تر است. مدل‌های حرفه‌ای این را برطرف کرده‌اند، به همین دلیل است که افراد می‌توانند تنها با اصلاح زوایای خود، جادوی عکس را به این شکل انجام دهند.

فلاش دوربین هم می‌تواند در چهره شما تاثیر بگذارد

اگرچه نورپردازی خوب کلید همه عکس‌های جذاب است، یک فلاش تیز در واقع می‌تواند عکس شما را بسیار بدتر کند، به خصوص اگر در یک اتاق تاریک ثبت شده باشد. در واقع فلاش‌های تیز دوربین، می‌تواند چهره شما را ۷ سال پیرتر نشان دهد.

دوربین‌ها علاوه بر اینکه چهره شما را براق و چرب نشان می‌دهند، نمی‌توانند مانند چشم‌ها خود را با نور و تاریکی تطبیق دهند؛ دوربین‌ها تنها می‌توانند روی نقاط برجسته یا سایه‌ها تمرکز کنند و در برخی مواقع کاهش نور تنها کمی از حالت درخشندگی کمتر است. یک قانون کلی خوب این است که به جای آن از نور طبیعی یا فضای باز استفاده کنید.

لبخندتان نیز می‌تواند مقصر باشد

همه می‌دانند ژست گرفتن برای یک عکس ناخوشایند مثلا برای گواهینامه رانندگی یا گذرنامه چگونه است. عکس‌ها هرگز زیبا به نظر نمی‌رسند و به سختی شبیه لبخند‌های طبیعی ما هستند این در حالی است که وقتی در آینه به خود نگاه می‌کنیم، آرام و با اعتماد به نفس بوده و به احتمال زیاد لبخند می‌زنیم و طبیعی رفتار می‌کنیم.

اگر کسی هنگام عکس گرفتن فریاد زده و از شما بخواهد که کلمه «سیب» را بگویید، در شما احساس ناخوشایندی از یک ژست خودآگاه غیرفتوژنیک یا به عبارتی مصنوعی را ایجاد می‌کند که نتیجه آن ثبت عکسی متفاوت و غریبه با نسخه آینه‌ای خودتان است. بهتر است هنگام عکس گرفتن آرام باشید و سعی کنید روی چیز دیگری تمرکز کنید؛ این ناهنجاری تنش‌آمیز و اجباری همیشه به یک عکس بد تبدیل می‌شود.

ممکن است شما آن قدر که تصور می‌کنید جذاب نباشید

مهم نیست که چه عواملی را برای عکس‌های نه چندان خوب خود مقصر بدانید، همه چیز به روانشناسی خلاصه می‌شود. شاید دلیل این که شما در تصاویر متفاوت به نظر می‌رسید این باشد که آن نسخه محبوب درباره خودتان، حاصل تخیل شما باشد.

بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۰۸، مردم تمایل دارند فکر کنند که جذاب‌تر از آنچه واقعا هستند، هستند. در این آزمایش، محققان تصاویر شرکت‌کنندگان را فتوشاپ کردند تا جذاب‌تر به نظر برسند و سپس آن‌ها را با عکس‌های دیگر مخلوط کردند. در مرحله بعد آن‌ها از شرکت کنندگان خواستند عکس خود را از یک ردیف انتخاب کنند. افراد در انتخاب عکس‌هایی که جذاب‌تر به نظر می‌رسیدند، واکنش سریع‌تری داشتند با این استدلال که «جذابیت» نسخه‌ای از خودشان است که بیشتر با آن آشنا هستند.

برخی دیگر از متخصصان، اما نظر دیگری دارند؛ به اعتقاد آن‌ها افراد تمایل دارند فکر کنند که جذابیت کمتری نسبت به آنچه واقعا هستند، دارند. به هر حال اگر خودتان را سرزنش می‌کنید که چرا در آینه‌ها و عکس‌ها متفاوت به نظر می‌رسید، به احتمال زیاد این حس ناشی از تمام ترس و اضطرابی است که در ذهن خود دارید؛ درست مانند تنفر افراد از صدایشان. شاید نکته کلیدی برای بهتر به نظر رسیدن عکس‌ها، تا جای ممکن ثبت سلفی‌هایی است که شما را با نسخه آینه‌ای و دوربینی‌تان آشنا می‌کند.

آیا آینه‌ها به ما دروغ می‌گویند؟

پاملا می‌گوید: افرادی که سلفی‌های زیادی می‌گیرند، در نهایت در وجود خود احساس راحتی بیشتری می‌کنند، زیرا تصاویر پیوسته‌ای از خود داشته و کنترل بیشتری بر تصویر دارند».

معکوس یا غیرمعکوس، فرقی ندارد، در واقع توانایی دیدن خود به روش‌های مختلف باعث می‌شود که به طور کلی احساس راحت‌تری نسبت به خود داشته باشید.

منبع:upworthy