پیش‌بینی چاقیِ بزرگسالی از دوران کودکی

 این آزمایش می‌تواند به شناسایی کودکان و نوجوانانی که ممکن است از راهبردهای پیشگیرانه هدفمند، مانند رژیم غذایی و ورزش در سنین پایین‌تر بهره‌مند شوند، کمک کند.

تصور می‌شود آزمایش جدید که دی‌ان‌ای را از یک نمونه خون تحلیل می‌کند، دو برابر از بهترین آزمایش قبلی در پیش‌بینی چاقی موثرتر باشد.

این روش علاوه بر شناسایی کودکانی که در معرض خطر چاقی‌ هستند، می‌تواند پیش‌بینی کند که بزرگسالان چاق تا چه حد به برنامه‌های هدفمند کاهش وزن پاسخ خواهند داد.

«روئلوف اسمیت»، استادیار دانشگاه کپنهاگ و نویسنده اصلی این پژوهش که در مجله «نیچر مدیسن» (Nature Medicine) منتشر شد، گفت: آنچه این محاسبه را بسیار قدرتمند می‌کند، این است که می‌تواند قبل از پنج سالگی یعنی خیلی پیش‌تر از زمانی که تاثیرگذاری سایر عوامل خطر بر وزن کودک در ادامه دوران کودکی شروع می‌شود، پیش‌بینی کند آیا کودک در بزرگسالی احتمالا دچار چاقی خواهد شد یا خیر. مداخله در این مرحله می‌تواند تاثیر بسیار بزرگی داشته باشد.

چاقی (Obesity) یک مشکل عمده و مزمن در سراسر جهان است که همچنان رو به افزایش است و این عارضه که اکنون به عنوان بیماری‌ تلقی می‌شود، با تجمع بیش از حد چربی شناخته می‌شود و افراد مبتلا به چاقی بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات متعدد سلامتی از جمله دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا قرار دارند.

فدراسیون جهانی چاقی پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۳۵ بیش از نیمی از جمعیت جهان دچار اضافه‌وزن یا چاقی شوند.

بر اساس گزارش سازمان ملی سلامت انگلیس (NHS)، در انگلیس تقریبا ۶۵ درصد بزرگسالان بالای ۱۸ سال دچار اضافه‌وزن یا چاقی‌اند. در عین حال حدود یک کودک از هر هشت کودک بین ۲ تا ۱۰ سال در این کشور نیز چاق است.

به گزارش ایندیپندنت، در ایالات متحده، حدود دو نفر از هر پنج بزرگسال و یک نفر از هر پنج کودک و نوجوان به چاقی مبتلا هستند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اعلام کرده است این بیماری بر برخی گروه‌ها از جمله بزرگسالان سیاه‌پوست غیرهیسپانیک و بزرگسالانی که سطح تحصیلاتشان پایین‌تر است، بیش از دیگران تاثیر می‌گذارد.

هیسپانیک (Hispanic) اصطلاحی است که عمدتا در ایالات متحده برای اشاره به افرادی به‌کار می‌رود که ریشه یا پیشینه‌ فرهنگی و زبانی آن‌ها به کشورهای اسپانیایی‌زبان (به‌ویژه کشورهای آمریکای لاتین و اسپانیا) بازمی‌گردد.

اگرچه برای مقابله با چاقی روش‌هایی مانند رژیم غذایی، ورزش، جراحی و دارو وجود دارد، این گزینه‌ها همیشه در دسترس نیستند و برای همه افراد موثر واقع نمی‌شوند.

این مطالعه با همکاری شرکت «۲۳اندمی» (۲۳andMe)‌ــ فعال در زمینه ژنتیک مصرف‌کننده و تحقیقات‌ــ و مشارکت بیش از ۶۰۰ دانشمند از ۵۰۰ موسسه در سراسر جهان انجام شد. ویژگی‌هایی مانند قد انسان و شاخص توده بدنی در داده‌ها ثبت و گردآوری شدند.

کارشناسان می‌گویند تفاوت‌های ظریف در ژنتیک می‌تواند بر سلامت ما از جمله احتمال ابتلا به چاقی و حتی اشتهایمان، تاثیر بگذارد.

هزاران سویه ژنتیکی شناسایی شده‌اند که خطر ابتلا به چاقی را افزایش می‌دهند و بر اشتها تاثیر می‌گذارند. متخصصان برای تعیین خطر چاقی در آینده یک کودک، یک سیستم امتیازدهی طراحی کردند که به «امتیاز خطر چندژنی» معروف است. این سیستم جدید با جمع کردن تاثیر این سویه‌های خطر، به افراد امتیاز می‌دهد. متخصصان گفتند این سیستم توانست نزدیک به یک‌پنجم از تفاوت در شاخص توده بدنی افراد را توضیح دهد.

متخصصان برای ایجاد این امتیاز، از داده‌های ژنتیکی بیش از پنج میلیون نفر استفاده کردند که بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین مجموعه داده ژنتیکی تاکنون محسوب می‌شود. آن‌ها سپس امتیاز خطر جدید برای چاقی را روی مجموعه‌ داده‌هایی از ویژگی‌های جسمی و ژنتیکی بیش از ۵۰۰ هزار نفر آزمایش کردند.

«روث لوس»، استاد مرکز تحقیقات متابولیسم پایه (CBMR) در دانشگاه کپنهاگ، گفت: این امتیاز چندژنی جدید قدرت پیش‌بینی را به‌طرز چشمگیری بهبود بخشید و یک جهش بزرگ در پیش‌بینی ژنتیکی خطر چاقی است که ما را به اجرای آزمایش‌های ژنتیکی قابل استفاده در حوزه بالینی یک گام بزرگ نزدیک‌تر می‌کند.

این پژوهش رابطه بین خطر ژنتیکی فرد برای چاقی و تاثیر مداخلات مربوط به سبک زندگی، مانند رژیم غذایی و ورزش را ارزیابی کرد.

متخصصان دریافتند افرادی که خطر ژنتیکی بالاتری برای چاقی داشتند به این مداخلات پاسخ‌دهی بیشتری داشتند، اما پس از پایان این مداخلات نیز به‌سرعت دچار افزایش وزن شدند.

با این حال، آزمایش جدید محدودیت‌هایی دارد. با وجود استفاده از داده‌های ژنتیکی جمعیت جهانی، این آزمایش در پیش‌بینی چاقی در افرادی با تبار اروپایی بسیار بهتر عمل کرد تا در افرادی با تبار آفریقایی.