کتاب «پشت صحنه نوشتن» اثری متفاوت از ابراهیم حسنبیگی است؛ نویسندهای که طی ۴۰ سال فعالیت ادبی، دهها رمان و مجموعه داستان منتشر کرده و اکنون تصمیم گرفته چراغی روی آن بخش پنهانِ فرایند نویسندگی بیندازد که اغلب از چشم خوانندگان و حتی نویسندگان تازهکار دور میماند.
این کتاب برخلاف شیوههای رایج آموزش داستاننویسی که معمولاً بر اصول تکنیکی و فنی تمرکز دارند، سراغ لایههای ذهنی و تجربهای نویسنده میرود؛ لایههایی که تعیین میکنند یک ایده کوچک چگونه جرقه میزند، چطور رشد میکند و در نهایت به رمانی کامل تبدیل میشود. حسنبیگی در این اثر بهجای درسنامهنویسی، تجربه زیسته خود را روایت میکند؛ تجربهای که پشت صحنه ۹ رمان او را در بر میگیرد و نشان میدهد هر داستان چه نقطه شروعی داشته و مسیر شکلگیریاش چگونه بوده است.
روی جلد کتاب آمده است که «چگونه از دل اتفاقات روزمره، خاطرات و سفرها، داستان متولد میشود؟» و همین پرسش محور اصلی محتوای آن است. نویسنده با زبانی ساده و صمیمی توضیح میدهد چگونه واقعیتهای کوچک، صحنههای گذرا، مواجهههای کوتاه با آدمها یا حتی یک خاطره فراموششده میتواند مبنای خلق دنیایی داستانی شود. او نشان میدهد برخی بخشهای داستان مبتنی بر واقعیتها هستند و برخی بخشها از تخیل نویسنده نیرو میگیرند و این دو چگونه با هم ترکیب میشوند تا «جهان داستان» شکل بگیرد.
حسنبیگی در بخشهایی از کتاب بهطور مستقیم از فرآیند شکلگیری طرح، شخصیتها و حوادث سخن میگوید؛ اینکه چگونه یک ماجرای ساده در زندگی واقعی، نقطه شروعی برای خلق داستانی پیچیده میشود و چگونه تلاش ذهنی نویسنده، خطوط بین واقعیت و خیال را از هم محو کرده و داستانی تازه خلق میکند.
مقدمه کتاب را محمدرضا بایرامی نوشته است؛ نویسندهای که خود از چهرههای معتبر داستاننویسی ایران است. بایرامی در مقدمه توضیح میدهد چرا پرداختن به «پشت صحنه» رمانها ضروری است و چگونه چنین کتابی میتواند راهگشای نسل تازه نویسندگان باشد؛ نسلی که میخواهند بدانند صرفاً ایده داشتن کافی نیست و نویسندگی حاصل ممارست، مشاهده، تجربه و تبدیل وقایع کوچک به روایتهای بزرگ است.
جلد کتاب، با تصویر یک ماشینتحریر قدیمی، یادآور دوران طولانی نوشتن و تجربهاندوزی نویسنده است. این طراحی در کنار پسزمینه زرد مات، حس نوستالژی و نزدیکی به جهان نوشتن را القا میکند؛ جهانی که حسنبیگی در این کتاب پردههای آن را کنار میزند.
«پشت صحنه نوشتن» تجربهای صادقانه است؛ نه برای آموزش قواعد خشک داستاننویسی، بلکه برای بیان اینکه داستان چگونه در ذهن نویسنده جان میگیرد، تغییر شکل میدهد و به اثری تبدیل میشود که روی کاغذ مینشیند. این کتاب، هم برای علاقهمندان به داستان جذاب است و هم برای نویسندگان جوان که میخواهند بدانند «راز کوزهگری» نوشتن چیست و چگونه یک واقعیت کوتاه میتواند به رمانی ۳۰۰ صفحهای تبدیل شود.
