دخانیات عامل اصلی ۵۲ بیماری است، افزایش احتمال خطر ابتلا به سرطان ریه، مثانه، پانکراس، دهان، مری و انواع دیگر سرطان ها از جمله سرطان خون، بیماری های قلبی، سکته و فشار خون، افزایش احتمال ابتلا به دیابت، از دست دادن موها،آب مروارید (کاتاراکت)،چین و چروک، ضایعات شنوایی، سرطان پوست،فساد دندانها، پوکی استخوان، ،زخم معده، تغییر رنگ انگشتان، افسردگی و بیماری آلزایمر، تاثیر منفی بر قوه تعقل و حافظه، سرطان رحم و سقط جنین‌،تغییر شکل دادن سلولهای جنسی در مردان،مشکلات باروری و تاثیر مخرب بر حس چشایی و بویایی از جمله پیامدهای مخرب مصرف سیگار بر سلامت جسم و روان است.

سیگار کشیدن پیامدهای اجتماعی منفی بر سلامت مان دارد، اما با این وجود به هشدارهای جدی در مورد حفظ سلامت توجهی نمی کنیم وبر این عادت غلط اصرار می ورزیم. سیگار کشیدن چیزی شبیه عادت و رفتار غیرطبیعی است که باید برای ترک آن تلاش کرد، برخی از افراد علیرغم آنکه مصرف روزانه زیادی برای سیگار داشته اند اما توانسته اند آن را کنار بگذارند چرا که اراده وانگیزه قوی، علت اصلی موفقیت آنها در ترک بوده است.

۱-آیا وقت ترک سیگار رسیده است؟

پاسخ صریح به این پرسش اولین گام است، برگه ای بردارید و با خطی به دو قسمت تقسیم کنید؛ در یک سو، تمام دلایلی که موجب کشش و علاقه شما به سیگار می شود را یادداشت نمایید و در سوی دیگر، دلایلی را که موجب تنفر و انزجار شما از آن می شود را بیان کنید. به نوشتن یکباره این فهرست اکتفا نکنید، به کرات در مورد آن تفکر کنید و در صورت لزوم آن را تغییر دهید، اگر چه می توانید درباره بازخوردهای منفی سیگار کشیدن تان از نزدیکان و دوستانتان نیز سوال کنید. اگر جنبه های منفی بر جنبه های مثبت غالب بود، به یقین بپذیرید وقت آن فرا رسیده که سیگار را ترک کنید.

۲-دشواری های ترک سیگار را بشناسید

در دومین گام، لازم است تمرین اول را تکمیل تر کنید، فهرستی از چرایی دشوار بودن ترک سیگار تهیه کنید. در کنار مواردی که یادداشت می کنید، راههای غلبه بر آن چالش را نیز مد نظر بگیرید، برای مثال، اگر معتقدید سیگار استرس تان را کم می کند باید در مقابل آن متذکر شوید به جای آن می توانید ده دقیقه قدم بزنید، هر چه چالش های بیشتری پیش بینی کنید و راه حل هایی برای آن بیابید، احتمال موفقیت تان بیشتر خواهد بود. یادتان باشد زمانی می توانید سیگارتان را کنار بگذارید که دریابید در چه مواقع و به چه علتهای سیگار روشن می کنید.

۳-قاطعانه تصمیم بگیرید

وقتی انگیزه مند شدید ، موضوع ترک سیگار را جدی بگیرید، روزی را برای ترک سیگار تعیین کنید و پس از تصمیم گیری روی تقویم علامت بگذارید تا در روز موعود، با عزمی راسخ، سیگار کشیدن را متوقف کنید. بی تردید تعیین یک روز بخصوص و آماده شدن برای ترک سیگار، سرآغاز تحولی بزرگ در زندگی شماست که بزرگترین ارمغان آن سلامت شما و خانواده تان خواهد بود. بهتر است از اطرافیان طلب مساعدت کنید؛ مثلا می توانید قراردادی مبنی بر تاریخ ترک تنظیم کنید سپس علاوه بر امضای خود، امضای یک شاهد مشوق را نیز زیر آن داشته باشید. البته یادتان باشد هرگز نگویید " این آخرین سیگار من است و دیگر سیگار نخواهم کشید"؛ این کار باعث می شود شما بزودی دوباره وسوسه شوید و ارزش حرف خود نزد دیگران را فاقد اعتبارکنید.

۴-مشکلات جسمی را درمان کنید

بیش از شروع برنامه ترک، با یک متخصص داخلی مشورت کنید ، باید هر سرفه، گرفتگی بینی، سینوزیت، خلط، عفونت و یا بیماری دیگری درمان شود.

۵-جایگزین ها را پیدا کنید

بدانید با ترک سیگار، انرژی قابل ملاحظه ای در شما ذخیره می شود باید بتوانید از آن به بهترین شکل و در جهت فعالیتهای مثبت بهره مند شوید، مثل کارهای زیادی که انجامش را به تاخیر انداخته اید. اگر این انرژی را به گونه ای سازنده مورد استفاده قرار ندهید، احساس کسالت و ملالت خواهید کرد، پس این انرژی مثبت را در جهت ورزش کردن، نوشتن، نقاشی کردن و کارهای سرگرم کننده صرف کنید. همچنین لازم است فهرستی نیز از کارهایی که می توانید در زمان میل شدید به سیگار انجام دهید را تهیه کرده و همواره همراه خود داشته باشید تا در صورت هوس به مصرف، با نگاه به فهرست، یکی از کارها را جایگزین این امر کنید.

۶-خود را یک فرد غیرسیگاری تصور کنید

برای ایجاد حس مقاومت، ارزشمندی و توانایی بهتر است به کرات خود را در حالتی که سیگار نمی کشید، تصور کنید. تنفس عمیق داشته باشید، ریلکسیشن کنید، چشم هایتان را ببندید و در ذهن خود یک روز عادی اما بدون سیگار را مرور کنید.

۷-متعلقات سیگار را دور بیندازید

مابقی سیگارهای خود را در جایی نگاه دارید که دسترسی به آن دشوار است و وسایل مربوط به سیگار مثل کبریت، فندک، زیرسیگاری، حلقه سیگار و حتی فندک خودرو را دور از چشم نگاه دارید و همچنین بهتر است منطقه سیگار ممنوع خلق کنید و به هیچ کس اجازه ندهید در منزل، خودرو، محل کار، رستوران و ... از سیگار استفاده کند، اگر لازم شد تابلوی سیگار ممنوع تهیه و آن را مکانهای ضروری که احتمال مصرف دوباره می رود، نصب کنید تا هرگز اجازه ندهید کسی بر خلاف قانون تان عمل کند.

۸-سیگار صبح را ممنوع کنید

ساده ترین سیگاری که می توانید در برابر کشیدنش مقاومت کنید، سیگار صبح اول وقت است، تا حد امکان کشیدن نخستین سیگار روز را به ساعتهای دیرتر موکول کنید.هنگام صبح که کشیدن سیگار ممنوع است می توانید با جویدن آدامس، آب نبات بدون قند، هویج ،کرفس ، تخمه آفتابگردان، خوردن آجیل و یا مصرف خوراکی مورد علاقه هم حس سیگار کشیدن را برای خودتان تداعی کنید و هم از میزان نیاز خود به سیگار بکاهید . در ضمن به محض آماده شدن برای ترک، خرید بسته ای سیگار را متوقف کنید، تعداد سیگارهای روزانه را به هدف ترک آن، به نصف برسانید، چه بسا کم کردن تعداد سیگارها مقدمه ترک کامل سیگار است. تعداد سیگارهای کم شده را به مدت یک ماه در همین حد نگاه دارید، چرا که با کم کردن، به تدریج می توانید میزان نیکوتین خون، نیاز و میل خود به کشیدن سیگار را به حداقل برسانید و توانایی تان را در برابر نکشیدن سیگار افزایش دهید. بعد از یک ماه، دوباره تعداد سیگارهای خود در روز را به چند نخ کمتر از قبل برسانید، دوباره یک ماه دیگر در این حد باقی بمانید، بی شک با گذر این زمان نیروی اراده شما به مقدار کافی افزایش می یابد.

۹-در مقابل وسوسه مصرف، قدرتمند عمل کنید

فهرستی از دلایل خصوصی تان برای میل به ترک سیگار و لیستی از صدمات ناشی از سیگار را تهیه و روی دیوار و جلوی دیدتان نصب کنید. بهتر است هرچند وقت یک بار، بویژه پیش از کشیدن سیگار و یا هنگام وسوسه شدید نظری به آنها بیندازید. نامطبوع ترین سیگار موجود در بازار را تهیه کنید، این کار باعث می شود به سیگار کشیدن که قبلا تجربه ای لذت بخش بود، نگاه دیگری داشته باشید و آن را بر خلاف گذشته خوشایند و مطلوب نبینید. پوشیدن دستکش هنگام مصرف و یا کشیدن سیگار با دست مخالف از دیگر تدابیر است که موجب احساس نفرت و انزجار در شما می شود. اگر بعد از مدتها، روزی دوباره سیگار روشن کردید، حواستان باشد، پکهای عمیق به آن نزنید و خود را خفه نکنید، البته این رفتار طبیعی است و به معنای شکست شما در ترک نیست. دوباره و دوباره ترک را آغاز کنید، برخی از افراد بیش از هفت یا هشت بار سیگار را ترک کرده اند اما هربار عهد خود را شکسته اند تا آنکه در نهایت موفق به ترک شده اند.در هر بار وسوسه و احیانا مصرف، احساسات و واکنش هایتان را نسبت به هر سیگاری که می کشید به طور مرتب یادداشت کنید، این تمرین یک ابزار قدرتمند در برنامه های طراحی شده برای ترک سیگار است. اگر در انجام این تمرین صادق باشید، بی شک درباره رفتار سیگار کشیدنتان چیزهای بسیاری خواهید آموخت.

۱۰-قوی باشید

ترئینات محیط اطراف خود بویژه مکان هایی که عادت به مصرف سیگار داشته اید را عوض کنید، هر آنچه را که می توانید تغییر دهید تا انعکاس جدیدی از زندگی با هدف اخیرتان را بازیابید بهتر است فهرستی از منافعی که صرفه‌جویی در ترک سیگار نصیب شما می کند را تهیه کنید مثل پولی که صرف خرید سیگار می کردید، اما اکنون آن را در اختیار دارید. سعی کنید به خودتان به خاطر نکشیدن سیگار جایزه بدهید و از دوستانتان نیز بخواهید حمایت‌تان کنند، البته به منظور تشویق هر چه بیشتر می توانید با دوستان خود،چه سیگاری و چه غیرسیگاری، درباره مسائل مربوط به ترک سیگار سخن بگویید. البته باید مهارت نه گفتن را هم بیاموزید و تقویتش کنید، به خاطر داشته باشید از این پس قرار است به کسی که سیگار تعارف تان می کند، مودبانه و قاطعانه پاسخ رد دهید.