تورج فتحی درباره پیامدهای اهمال در احداث کارخانه زباله‌سوز و دفع غیراصولی پسماند اظهار کرد: بهترین، اقتصادی‌ترین و امکانپذیرترین روش در خصوص دفع اصولی پسماند در استانهای شمالی تولید کود کمپوست است.
این کارشناس محیط زیست با یادآوری این نکته که دفع غیراصولی پسماندها می‌تواند ضرر به حیات وحش بزند، متذکر شد: یکی از مهمترین و اصلی‌ترین منابع آلاینده آبهای زیرزمینی و محیط زیست، شیر‌آبه‌هایی هستند که از پسماندهای شهری و خانگی تولید شده که اگر به‌صورت غیراصولی دفع شوند، طیف گسترده‌ای از آلودگی را وارد محیط زیست می‌کنند.
فتحی درباره مضررات شیرآبه زباله‌ها تصریح کرد: زمانیکه زباله‌های شهری و خانگی در محلی انباشته و در دفع آنها تعلل صورت گیرد، بعد از مدتی شیرآبه‌های ناشی از این زباله‌ها بر روی خاک اثر مخرب گذاشته و سپس رودخانه‌ها، آبهای ساحلی و حتی آبهای زیرزمینی را آلوده می‌کنند.
این کارشناس محیط زیست، سوزاندن زباله را روش چندان مناسبی برای مدیریت پسماند ندانست و متذکر شد: علاوه بر هزینه خرید دستگاه زباله‌سوز یک هزینه‌ای را نیز باید صرف تعمیر و نگه‌داری این دستگاه‌ها در نظر گرفته شود، پس خرید دستگاه زباله‌سوز به‌صرفه نبوده در نتیجه سوزاندن زباله یکی از روشهای فرعی در مدیریت پسماند است.
فتحی با بیان اینکه زباله، طلای کثیف است و سوزاندن زباله به معنی از بین بردن فرصتها است، خاطرنشان کرد: زباله منبع درآمد و اشتغال است که با سوزاندن زباله این فرصتها از بین می‌رود.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه مهمترین آلاینده‌هایی که از طریق فعالیتهای انسانی به محیط زیست وارد می‌شوند، آلودگیهای ناشی از دفع غیر اصولی پسماندها است، یادآور شد: انواع پسماندها نظیر پسماندهای خانگی، شهری، عفونی و بیمارستانی از پسماندهای خطرناکی هستند که در صورت دفع غیراصولی، مطمئنا باعث آلودگی هوا، خاک، آبهای سطحی و زیرزمینی می‌شوند.
سوزاندن زباله به منظور تولید برق در شهرهای کوچک معقول نیست
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه تولید برق از زباله در شهرک صنعتی ساری به صرفه نیست، گفت: ممکن است در شهرهای بزرگ مانند تهران که روزانه حدود 8 هزار تن زباله تولید می‌شود، بعد از تفکیک زباله، 200 تن پسماند باقی بماند، کار سوزاندن زباله عمل معقولی باشد چون هم باعث تولید برق شده و هم باعث سوزاندن زباله است.
وی افزود: اما در شهر ساری که روزانه 240 تن زباله تولید می‌شود، بعد از تفکیک زباله، 10 تن پسماند باقی می‌ماند بنابراین کار سوزاندن زباله با دستگاه زباله‌سوز، به‌صرفه نبوده و کمک به دفع پسماندها نمی‌کند و می‌توان از روشهای دیگری استفاده کرد.
فتحی تولید برق از سوزاندن تایر خودرو استفاده شده را بهترین روش برای مدیریت پسماند دانست و تصریح کرد: در ژاپن، تایرهای مستعمل به‌عنوان تولید سوخت و برق مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ به این ترتیب که ابتدا تایرها خرد می‌شوند سپس به‌صورت دانه‌بندی شده در کوره‌های تولید برق وارد و در مقیاس قابل توجهی از آن برق تولید می‌شوند.
فتحی معتقد است که با احداث کارخانه‌هایی نظیر کارخانه سوزاندن تایر می‌توان مدیریت پسماند را در سراسر کشور ارتقاء داد.
تفکیک زباله؛ بهترین روش در مدیریت پسماند
فتحی با اشاره به اینکه بهترین، مهمترین و به صرفه‌ترین روش در مدیریت پسماند تفکیک زباله آلی از غیرآلی است، خاطرنشان کرد: تولید برق از زباله یکی از راههای مدیریت پسماند است.
وی عمده‌ترین و بهترین روش در مدیریت پسماند را روش تفکیک زباله‌ها دانست و گفت: زمانیکه زباله‌ها در یک سایت جمع‌آوری می‌شوند، بعد از تفکیک، باید تصمیم‌گیری صحیح درباره دفع اصولی پسماند با توجه به نوع زباله شود.
این کارشناس محیط زیست افزود: تفکیک زباله‌ها می‌تواند درآمدزایی کند؛ زمانی که پلاستیک، کاغذ، شیشه از یکدیگر جدا می‌شوند باعث برگشت آنها به چرخه تولید و استفاده مجدد از آنها می‌شود همچنین می‌توان بخشِ تر زباله‌ها را بعد از تفکیک، تبدیل به کود کمپوست کرد تا در اختیار صنعت کشاورزی قرار گیرد.
وی درباره رابطه بین پوششهای گیاهی و دفع غیراصولی پسماندها اظهار کرد: بسیاری از مراتع و پوششهای گیاهی به‌دلیل دفع غیراصولی پسماندها ازبین رفته است؛ به منظور بازگشت این مراتع نیازمند طرحهایی با عنوان حفاظت از محیط زیست هستیم.
این کارشناس محیط زیست یادآور شد: برای اجرا شدن طرحهای حفاظت از محیط زیست، نیازمند مدیریت پسماندی هستیم که بتواند پسماند را به‌صورت کودهای کمپوست درآورده و سپس از کود کمپوست برای احیای خاک استفاده شود که کمتر به آن توجه شده است.
این کارشناس محیط زیست درباره وضعیت پسماند استانهای شمالی کشور گفت: در استان گلستان برخلاف استان مازندران در حوزه پسماند، کارهای زیادی نظیر تفکیک زباله‌ها انجام شده و این عمل باعث کمتر شدن زباله در گلستان شده است.
وی درباره احداث کارخانه زباله‌سوز در استانهای شمالی کشور تصریح کرد: این روش در این استانها جوابگو نبوده و علاوه بر هزینه‌بر بودن این مسئله، باعث اثرگذاشتن بر روی محیط زیست می‌شود.
فتحی افزود: چند نوع آلایندگی خاص بعد از سوزاندن زباله وارد محیط زیست می‌شود از جمله تولید شدن ترکیبات «دی‌اکسین» و «فوران» به علت سوختن ناقص است که حتی برخورد یک پیکوگرم (واحد وزنی در حد یک میلیونیم میلی گرم) از آن ترکیب با پوست باعث سرطان می‌شود.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه از سال 83 تا سال 96 یک سری روشهای مدیریت پسماند به دولت ابلاغ شده است، یادآور شد: متاسفانه فقط در چند استان این روشها انجام می‌گیرد و این مشکل سوء‌مدیریت مدیران کشور است.
صرفا با استفاده از کارخانه زباله‌سوز قادر به مدیریت پسماند نیستیم
این کارشناس محیط زیست اظهار کرد: متاسفانه بعضی از تصمیمهای مدیران، کارشناسی نیست؛ نمی‌توانیم با احداث کارخانه در استانهای شمالی، پسماند را مدیریت کنیم.
فتحی ادامه داد: همانگونه که در طرح ساخت کارخانه زباله‌سوز در شهرک صنعتی ساری مشاهده می‌شود، بعضی اوقات شرکتهایی وجود دارند که با اعمال نفوذ بر مدیران به دنبال سوءاستفاده بوده که بعد از مدتی مدیران و مقامات استانی به تصمیم اشتباه خود پی می‌برند.
این کارشناس محیط زیست درباره قول خانم ابتکار برای احداث کارخانه زباله‌سوز در ساری اظهار کرد: تصمیم خانم ابتکار درباره احداث کارخانه زباله‌سوز در شهرک صنعتی ساری یک تصمیم لحظه‌ای و نظر شخصی بوده و جوانب کارشناسی کار را در نظر نگرفته است و تعلل در مدیریت پسماند باعث از بین رفتن منابع خاکی و آلودگی آبها می‌شود.
وی تولید کود کمپوست از زباله در استانهای شمالی را یک اقدام سنجیده و کارشناسی خواند و گفت: پسماند خانگی و شهری بهترین منبع برای تولید کود بوده و قادر به بازیابی منابع خاکی از دست رفته است.در سال 1393 مصادف با افتتاح کارخونه زباله‌سوز آرادکوه توسط شهردار تهران و با حضور خانم ابتکار و برخی از مسئولان دیگر در کهریزک، خانم ابتکار در این مراسم وعده احداث کارخانه شبیه آرادکوه در شهر صنعتی ساری تا سال 1395 را داده بود که تاکنون این کارخانه افتتاح نشده است و به گفته فتحی کمتر مدیریتی درخصوص مدیریت پسماند در استان مازندران صورت گرفت است که باعث لطمه زدن به محیط زیست می‌شود.
