احیای گونه های جانوری با اعلام ممنوعیت شکار

علی تیموری مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه مناطق شکار ممنوع، یکی از راهکارهای مدیریت جمعیت حیات وحش و احیای گونه‌های جانوری در زیستگاه‌های طبیعی به شمار می‌آیند، گفت: در واقع ایجاد مناطق شکار ممنوع، ابزاری برای کمک به احیای جمعیت‌های گونه‌های حیات وحش در یک محدوده زیستگاهی طبیعی است.

تیموری ادامه داد: مناطق و زیستگاه‌های طبیعی بسیاری هستند که در گذشته گونه‌های حیات وحش بویژه گونه‌های قابل شکار و صید در آن‌ها از جمعیت مطلوبی برخوردار بوده لیکن به دلیل اقداماتی همچون بهره‌برداری بی‌رویه، شکار غیرقانونی، اجرای برنامه‌های توسعه‌ای، جمعیت حیات وحش در آن‌ها رو به افول گذارده است.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این مناطق که خارج از محدوده مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند، اگرچه از حیث زیستگاهی و شرایط طبیعی هنوز ظرفیت حضور جمعیت‌های قابل توجه حیات وحش را دارند، لیکن به منظور بازسازی و احیای جمعیت‌های گونه‌ها و رسیدن به حد مطلوب جمعیتی گونه‌ها، نیاز به حمایت و اعمال برنامه‌های حفاظتی دارند.

وی گفت: از این رو ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها، با شناسایی مناطق مستعد و دارای قابلیت احیای جمعیت گونه‌های حیات وحش، محدوده‌های دقیق آن‌ها را تعیین و به اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید معرفی می‌نمایند.
تیموری ادامه داد: کمیته فنی اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید، متشکل از نمایندگان دفاتر تخصصی حوزه معاونت طبیعی و تنوع زیستی و ادارات کل استانی، ضمن بررسی پروپوزال‌های ارسالی از استان که شامل اطلاعات عمومی منطقه، جمعیت‌های گونه‌های قابل شکار و صید (بر اساس سرشماری‌ها)، امکانات و برنامه‌های حفاظتی، نیروی انسانی اجرایی، تعارضات و ضرورت‌ها، نحوه تعامل جوامع محلی در امر حفاظت است، در خصوص اعلام ممنوعیت شکار در محدوده معرفی شده و مدت زمان آن (دوره سه ساله یا پنج ساله) تصمیم‌گیری می‌نماید.

افزایش و بازسازی جمعیت گونه‌های جانوری فلسفه شکل گیری مناطق شکار ممنوع

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: در صورت تأیید فنی و پس از تأیید نهایی معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی و ریاست سازمان حفاظت محیط زیست، محدوده مورد نظر همراه با اطلاعات رقومی محدوده تصویب شده، در روزنامه رسمی کشور آگهی می‌گردد و به این ترتیب در طول دوره تعیین شده، هرگونه شکار، در منطقه معرفی شده ممنوع می‌شود تا به این ترتیب جمعیت گونه‌های جانوری قابل شکار و صید در منطقه افزایش یافته و بازسازی شود.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در صورت لزوم و پس از طی مراحل کارشناسی فوق، دوره‌های ممنوعیت شکار در مناطق معرفی شده، برای یک یا چنددوره تمدید می‌گردد تا بازسازی جمعیت گونه‌ها به نحو مطلوب تری امکان‌پذیر شود.

وی تأکید کرد: پس از رشد جمعیت حیات وحش در مناطق شکار ممنوع و احیای جمعیت‌های رو به کاهش، این مناطق قابلیت آن را خواهند داشت تا با طی مراحل حقوقی و اجرایی مربوطه، به یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان ارتقاء یابند و از سطح حفاظتی و مدیریتی بالاتری برخوردار شوند.

تیموری ادامه داد: در صورتی که چنین هدفی مد نظر نباشد یا شرایط موجود از جمله اقدامات توسعه‌ای، وجود و گستردگی سکونتگاه‌های انسانی در منطقه، عدم توافق سایر دستگاه‌های ذیربط، تعارضات، امکان ارتقای سطح منطقه را فراهم ننماید، بهره‌برداری پایدار و برنامه‌ریزی شده به منظور حفظ ظرفیت برد منطقه و کنترل جمعیت گونه‌ها در حد ظرفیت مطلوب در دستور کار قرار می‌گیرد.

وی گفت: البته اخیراً و با توجه به زمینه سازی حقوقی شکل گرفته در سازمان برای ایجاد قرق‌های اختصاصی، در قالب دستورالعمل نحوه معرفی یا تمدید مناطق شکار ممنوع به استان‌ها ابلاغ گردیده که مناطق شکار ممنوعی که در دستورکار سازمان برای ارتقاء سطح قرار ندارند می‌توانند به عنوان قرق‌های اختصاصی مطرح شوند تا حفاظت آن‌ها به جوامع بومی و محلی و اشخاص حقیقی و حقوقی علاقمند به حیات وحش قرار گیرد.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به این ترتیب هم اهداف سازمان در خصوص توسعه اقدامات حفاظتی در پهنه گسترده‌تری در سطح کشور محقق می‌شود و هم از ظرفیت‌های بخش خصوصی و جوامع محلی در مشارکت در حفاظت از حیات وحش و بهره‌برداری پایدار از آن بهره‌برداری مطلوب بعمل آید.

اعلام نوار ۷ کیلومتری حاشیه مرزهای کشور به عنوان مناطق تیراندازی و شکار ممنوع

تیموری با یادآوری این موضوع که در حال حاضر ۱۸۰ منطقه شکار ممنوع در سراسر کشور وجود دارد، اظهار کرد: بر اساس ضوابط ابلاغی به استان‌های مرزی، نوار ۷ کیلومتری در حاشیه سراسر مرزهای کشور به عنوان مناطق تیراندازی و شکار ممنوع اعلام شده است.

وی با بیان اینکه در یک سال گذشته و پس از انتقال وظایف مربوط به مناطق شکار ممنوع به اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید و تشکیل کمیته فنی شکار ممنوع، تاکنون ۹ جلسه کمیته یاد شده با هدف بررسی پروپوزال‌های ارسالی از استان‌ها تشکیل شده است، گفت: در این جلسات جمعاً ۶۱ پرونده مطرح و مرد بررسی قرار گرفت که از میان آن‌ها با ایجاد مجموعاً شش منطقه شکار ممنوع جدید در استان‌های ایلام، اصفهان، اردبیل، خوزستان، کردستان و لرستان موافقت شده است.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین از میان ۶۱ پرونده مورد بررسی با تمدید دوره ممنوعیت شکار ۳۳ منطقه در استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان، گلستان، کرمانشاه، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، همدان، مرکزی، قزوین، بوشهر، خراسان جنوبی و تهران نیز موافقت شد.

این مقام مسئول ادامه داد: ۱۳پرونده با توجه به نقص مدارک و ضرورت ارائه اطلاعات بیشتر، به استان‌های مربوطه عودت داده شد تا پس از تکمیل اطلاعات جهت بررسی مجدد به کمیته ارائه شوند.

به گفته تیموری، تمدید ممنوعیت هفت منطقه در استان‌های کردستان، خراسان جنوبی، کرمانشاه و مرکزی با توجه به موجود نبودن شرایط لازم برای ارتقای سطح حفاظتی یا عدم هدف گذاری برای این منظور مورد موافقت قرار نگرفت لیکن با توجه به ظرفیت‌های حیات وحش منطقه و نیز علاقمندی جوامع بومی و محلی به مشارکت در امر حفاظت، جهت ایجاد قرق اختصاصی به استان مربوطه پیشنهاد شد که در دست بررسی است.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: با دو درخواست نیز به دلیل عدم هدف گذاری اصولی، عدم وجود امکانات و شرایط حفاظتی و عدم برخورداری جمعیت اولیه حیات وحش، موافقت نشد.