آغاز تهیه نرم‌افزار برخط «مکان‌یابی مدارس»

عماد مخدومی اظهار داشت : برای تحقق سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و در راستای اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند ملی زیرنظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری، مبنی بازنگری و بازبینی در ساختارها، روش‌ها و استقرار نظام مکان‌یابی مدارس بر اساس آمایش سرزمین و تحولات جمعیتی ناظر بر ۵۰ سال آینده، سازمان نوسازی مدارس کشور مکلف است گام‌های مؤثری در راستای تحقق اهداف این اسناد بردارد.

وی با اشاره به اهمیت مکان‌یابی فضا‌های آموزشی، تربیتی و پرورشی، اظهار داشت: سازمان نوسازی مدارس باید ضمن رعایت اصول فنی و مهندسی، با توجه به تحولات جمعیتی، نحوه توزیع مکانی فضا‌های موجود، ضوابط و اصول هم‌جواری، ویژگی‌های محیطی، شعاع دسترسی، اقلیم و ظرفیت، یک زمین مناسب برای ساخت مدرسه انتخاب کند که این موضوع در تخریب و بازسازی مدارس موجود نیز دارای اهمیت است.

مخدومی یادآور شد: طی چند سال اخیر با مشکلاتی از جمله داده‌های مکان‌مند روبرو بودیم و این در حالی است که برای تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی و استفاده بهینه از فضا‌ها به آمار‌های مبتنی بر مکان جغرافیایی نیاز داریم. در واقع اگر بتوانیم در حوزه ساخت مدارس؛ تعداد دانش‌آموزان، معلمان و تولید ناخالص را بر اساس داده‌های مکان‌مند بدست آوریم؛ بسیاری از مشکلات خود به خود برطرف می‌شود.

وی ادامه داد: در واقع اگر ما اطلاعاتی داشته باشیم که تعداد دانش‌آموزان، معلمان و تولید ناخالص هر منطقه را نشان دهد، می‌توانیم بر اساس موقعیت جغرافیای منطقه، توزیع نیروی انسانی، نیاز منطقه و... ضمن رعایت اصول و ایمنی، مدارسی احداث کنیم تا بتوانیم از منابع و فضا‌های آموزشی موجود استفاده بهینه داشته باشیم.

مدیرکل دفتر فنی و تحقیقات سازمان نوسازی مدارس کشور با تأکید براینکه یکی از پارامتر‌های استفاده بهینه از فضا‌های آموزشی، رعایت اصل مکان‌یابی است، خاطرنشان کرد: افزایش مهاجرت از مناطق روستایی به شهری طی سال‌های اخیر، موجب شده که مدارس روستا‌ها خالی از دانش‌آموز باشد و مدارس مناطق شهری با تراکم جمعیت روبرو شود و این امر موجب کمبود فضای آموزشی در شهر‌ها شده است؛ بنابراین باید تلاش کنیم با استفاده بهینه از منابع مالی در مناطقی مدارس احداث کنیم که نیاز جدی وجود دارد.

پیش بینی مخاطرات طبیعی با تهیه نرم افزار مکانیابی مدارس

مخدومی یکی از پارامتر‌های مهم مکان‌یابی را نگاه ویژه به مخاطرات طبیعی دانست و اظهار داشت: ساخت مدارس باید به‌گونه‌ای باشد که امنیت جان دانش آموزان و معلمان با خطر مواجه نشود برای مثال باید فاصله حریم‌هایی از جمله گسل، مسیل، زمین لرزه‌ها و ... رعایت شود. از طرفی مدارس باید فاصله مناسبی با کاربری‌های شهری ناسازگار از جمله پمپ بنزین، اتوبان، خطوط برق، انبار‌های نفت و ... داشته باشند.

وی با بیان اینکه برای رعایت اصل مکان‌یابی سازمان نوسازی مدارس به سیستم یا برنامه‌ای نیاز دارد که مبتنی بر اطلاعات مکان‌مند باشد، اضافه کرد: بر همین اساس، سازمان نوسازی مدارس با دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی تفاهم‌نامه‌ای منعقد کرده است تا یک مطالعه جامع انجام و یک برنامه منسجم در بستر اینترنت نوشته شود.

مدیرکل دفتر فنی و تحقیقات سازمان نوسازی مدارس ادامه داد: هدف از این مطالعه، تهیه نرم‌افزاری است که ضمن رعایت عدالت بتواند بر اساس نیاز منطقه، پراکندگی جمعیت و ... مکان مناسب برای ساخت مدرسه را مشخص کند. در واقع این نرم‌افزار web-gis است که قابلیت انتخاب، توزیع و مکان بهینه را دارد و بر اساس آن می‌توانیم نیازمندی‌های مدارس کشور را در مقیاس‌های مختلف شهر‌ها و روستا‌ها در مقاطع تحصیلی و در قالب نقشه تهیه کنیم.

تاکید بر لزوم ارائه اطلاعات سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط برای مکانیابی مدارس

وی افزود: در سند زیرنظام فضا، تجهیزات و فناوری تمام ارگان‌ها و دستگاه‌های مرتبط مکلف هستند آمار و اطلاعات خود را در اختیار سازمان نوسازی مدارس کشور قرار دهند؛ برای مثال مرکز آمار باید داده‌های جمعیتی، سازمان نقشه‌برداری باید اطلاعات شهری، وزارت نیرو باید اطلاعات خطوط فشار برق، وزارت بهداشت باید فاصله مکانی تا بیمارستان‌ها و. را ارائه کند تا با بررسی کمبود‌ها و پیشنهاد‌ها یک مکان مناسب برای احداث مدرسه انتخاب شود.

مخدومی با بیان اینکه رعایت اصل مکان‌یابی موجب توزیع مناسب نیروی انسانی نیز می‌شود، عنوان کرد: اگر ما بتوانیم بر اساس نیاز منطقه، مکان مناسب برای ساخت مدارس انتخاب کنیم؛ می‌توانیم به وزارت آموزش و پرورش در توزیع نیروی انسانی نیز کمک کنیم. برای مثال ضرورتی ندارد در مناطقی مانند مناطق روستایی که کمبود نیروی انسانی وجود دارد دو مدرسه احداث کنیم بلکه ما می‌توانیم با تأسیس یک مدرسه در محل مناسب امکانی را فراهم کنیم که دانش‌آموزان دو روستا از یک مدرسه و معلم بهره‌مند شوند. در واقع در این صورت کمبود نیروی انسانی در برخی مناطق نیز جبران می‌شود.

این مقام مسئول فراهم ساختن یک پایگاه ایمن مدیریت بحران را از دیگر مزایای مکان‌یابی صحیح مدارس دانست و یادآور شد: مدرسه و مسجد همواره هنگام وقوع حوادث به عنوان پایگاه‎های مدیریت بحران مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین ما می‌توانیم بر اساس اطلاعاتی که سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها ارائه می‌کنند مدارسی ایمن تأسیس کنیم و محلی در مدرسه برای شرایط بحران در نظر بگیریم.