بخشي از طرح تفصيلي تهران ديروز رونمايي شد؛ اين طرح كه طبق گفته مديران شهري تهران، از هماكنون به عنوان نقشهراه اداره پايتخت مبنا قرار گرفته است، هرگونه رانت اطلاعاتي درباره تغيير كاربريها يا اجراي پروژههاي عمراني شهري را در مناطق كه ميتواند باعث افت يا افزايش ناگهاني ارزش املاك در شهر شود، از بين ميبرد؛ به طوري كه شهروندان از چند روز آينده ميتوانند با مراجعه به سايت اطلاعرساني شهرداري از جزئيات اين طرح و وضعيت املاكشان مطلع شوند.
مجوز به هر نوع ساخت‌وساز در شهر تهران از امسال فقط براساس ضوابط جدیدی که در قالب طرح تفصیلی تهران تنظیم شده، داده میشود و همه شهرداری‌های مناطق ۲۲گانه موظفند پروانه ساخت را با رعایت کامل مقررات جدید، صادر کنند.
به نوشته «دنیای‌اقتصاد» در طرح تفصیلی تهران، پایتخت به ۴ پهنه «سکونت»، «فعالیت»، «مختلط» و «حفاظت‌سبز» تقسیم شده است که به موجب آن، زمین‌های قابل استفاده در شهر، برحسب قرارگیری در یکی از این قسمت‌ها، مشمول یکی از انواع ساختوسازهای مجاز خواهد شد به این معنی که در هر پهنه مقررات با دیگری متفاوت خواهد بود.
براین اساس، در پهنه «سکونت» که در نقشه‌های مخصوص شهرداری تهران مشخص شده و مناطق به‌خصوصی از شهر را شامل میشود، مجوز ساخت‌وساز فقط برای کاربری مسکونی با تراکم ۲ طبقه تا نهایت ۶ طبقه صادر میشود و برای یکسری از مناطق ویژه شهر نیز اجازه بلندمرتبه‌سازی با شرایط خاص، در حد ۱۲ طبقه و بیشتر نیز داده خواهد شد. در طرح تفصیلی تاکید شده برای بلندمرتبه‌سازی در مناطق ویژه، سازنده باید طرح توجیهی بیاورد.
پهنه «فعالیت» قسمت‌هایی از شهر است که وجه غالب آن، کار و فعالیت بوده و سهم سکونت در آن بسیار محدود است. این پهنه مناطق بسیار متراکم تهران که دسترسی‌های ضعیف به آن وجود دارد را شامل میشود.
در پهنه فعالیت، ساخت‌وساز در قالب کاربری تجاری، اداری، خدماتی و صنعتی صادر میشود. صدور پروانه مسکونی در این پهنه فقط برای معدود پلاک‌هایی که از قبل دارای عملکرد مسکونی و بهره‌برداری سکونتی یا پروانه پایان‌کار مربوطه بوده‌اند، مجاز است.
ارتفاع ساختمان‌هایی که در پهنه فعالیت احداثمی‌شوند بین ۲ تا ۱۲ طبقه و حتی بیشتر خواهد بود، به این معنی که در مناطقی از تهران که در پهنه فعالیت قرار می‌گیرند اجازه ساخت بلندمرتبه داده میشود، اما کاربری این سازه‌های بلند، غیرمسکونی خواهد بود.
پهنه سوم که «مختلط» نام دارد، مناطقی از تهران را شامل میشود که در آنها، شهرداری اجازه ساختوسازهای توام یعنی کاربری مسکونی و تجاری را با هم می‌دهد. این پهنه قسمت‌هایی از شهر تهران است که از رشد خزنده فعالیت در بافت‌های مسکونی پدید آمده است.
در پهنه «مختلط» حداکثر ارتفاع ساختمان‌های جدید ۹ طبقه تعیین میشود که ساختمان‌هایی که کاربری تجاری، اداری و مسکونی را با هم داشته باشند، حداقل باید ۴ طبقه ارتفاع را رعایت کنند. پهنه چهارم در تهران «حفاظت‌سبز» نام گرفته که مناطق بخصوصی در پایتخت که به هیچ‌وجه نباید در آنها ساخت‌وساز شود را شامل میشود.
قسمت «حفاظت‌سبز» نیز زمین‌های باز عمومی و خصوصی و همچنین پارک‌های جنگلی و زمین‌های مزروعی را در بر می‌گیرد که با توجه به اهمیت این پهنه برای پایتخت، مجوز ساخت‌وساز فقط برای کاربری‌های گردشگری و تفرج و همچنین خدمات آموزشی و درمانی و فرهنگی و همچنین برای مدیریت بحران و استقرارهای موقت صادر میشود. در پهنه حفاظت سبز حداکثر اجازه احداث۲طبقه بنا داده میشود.
هزینه ساخت در مناطق ویژه افزایش می‌یابد
معاون امور شهرسازی و معماری شهرداری تهران درباره ۴ پهنه‌ای که تهران براساس آن تفکیک شده و در هر کدام از این پهنه‌ها مقررات خاصی برای ساخت‌وساز اعمال میشود، تصریح کرد: شهر تهران به عنوان کلانشهری با شرایط منحصر به فرد باید برای ساخت‌وساز مشمول مقررات ویژه‌ای شود؛ یک نمونه از این مقررات اعمال محدودیت برای مناطق سبز شهر است که نباید آسیب ببینند.
البته اگر چه طبق متن طرح تفصیلی، تهران به ۴ قسمت جداگانه تقسیم شده است، اما نقشه این پهنه‌بندی‌ها هنوز منتشر نشده و قرار است از طریق سایت شهرداری در دسترس عموم قرار بگیرد.
در این نقشه مخصوص، هر کدام از مناطق ۲۲ گانه و محله‌های تهران مشخص شده‌اند که در کدام یک از پهنه‌ها قرار دارند و با رویت آن می‌توان مطلع شد که در کدام منطقه تهران از این به بعد مجوز بلندمرتبه‌سازی داده نمی‌شود یا اینکه کدام منطقه از شهر جزو حفاظت سبز قرار دارند.
به نظر می‌رسد این نقشه به این زودی‌ها اعلام عمومی نشود و فقط در زمان درخواست مجوز و پروانه ساخت، از طریق شهرداری‌ها به متقاضیان پروانه، اطلاع داده میشود.
خانه‌های خالی در شمال تهران
مشاور طرح جامع شهر تهران روز گذشته در جمع خبرنگاران اعلام کرد: از آنجا که شهروندان قدرت خرید خانه‌های موجود در شمال شهر تهران را ندارند عمده این آپارتمان‌ها خالی از سکنه هستند و در این مناطق انباشت سرمایه به وجود آمده است. مسعود شفیق افزود: مردم تهران اغلب در مناطق حاشیه‌ای اطراف سکونت دارند.
چرا تهران به سمت غرب کشید؟
تهران اگرچه طی سالهای گذشته از هر سو رشد روز افزون داشته، اما بیشتر از تمام جهات، به سمت غرب گسترش پیدا کرده است.
توسعه پایتخت به سمت مناطق خوش آب و هوای غرب تصادفی نیست. در واقع گسترش شهر تهران به سمت غرب بر اساس نخستین طرح جامع تهران صورت گرفته است. طرح اولیه تهران که مطالعات آن از سال ۱۳۴۵ آغاز و در سال ۱۳۴۹ تصویب شد، تاکید کرده بود توسعه تهران بیشتر از سمت غرب انجام شود. در زمان تصویب این طرح تهران ۸۰ کیلومتر مربع وسعت داشت و بنابر پیشنهاد طرح وسعتی ۶۵۰ کیلومتر مربعی برای پایتخت در افق سال ۱۳۷۰ در نظر گرفته شد. همچنین در آن زمان بنا شد تهران به ۱۰ منطقه تقسیم شود.
بعد از طرح جامع اول، یک طرح جامع نیز در سال ۱۳۷۰ تدوین شد که تاکنون مورد استناد مسوولان بوده است، اما به هر حال دلیل اصلی گسترش تهران به سمت غرب، همان طرح جامع مصوب سال ۱۳۴۹ است. منطقه ۲۲ شاخصترین منطقه غرب تهران محسوب میشود که طی سالهای اخیر به وجود آمده است. این منطقه اكنون با گسترش در امتداد اتوبان تهران - کرج، پایتخت را به همسایه غربی خود يعني استان البرز متصل کرده است.
