وضعیت امروز اقتصاد از نگاه یک اقتصاددان

ابراهیم رزاقی در برنامه ثریا در مورد شکل‌گیری ثروت‌های کلان اظهار داشت: فکر می‌کنم اولین مساله آسیب شناسی دلایل شکل‌گیری وضعیت فعلی است.

وی افزود: یکی از دلایل این است که بعد از ارتحال امام خطی انتخاب شد، در اقتصاد که خط سرمایه‌داری بود و اسم آن را سیاست تعدیل اقتصادی گذاشتند و این گزاره را مطرح کردند که هر چه دولتی است، را خصوصی کنید و می‌گفتند هر چه دولتی است ضرر می‌دهد، در حالی که این گونه نیست.

این اقتصاددان تصریح کرد: در دوران دفاع مقدس شرکت‌های متعدد دولتی وجود داشت که تولید می‌کردند و موثر بودند و براساس آن صنایع دفاعی فعال بودند و امنیت براساس آن شکل گرفت؛ صنایع سنگین راه افتاد و اقتصاد در زمان جنگ یک اقتصاد درون زا بود.

وی با بیان اینکه جریان خصوصی سازی هم فقط به با یک روش انجام شد و به روش آلمان غربی بود، گفت:، اما در اینجا با واگذاری‌ها عده‌ای یک شبه ثروت‌مند و میلیاردر شدند. در چنین شرایطی اگر تولیدکنندگان زیان کنند، برای آن افراد هیچ اهمیتی ندارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: پس از خصوصی‌سازی، سیاست‌های تعدیل اقتصادی مطرح و اجرا شد که با اجرای آن تورم به ۵۰ درصد رسید و بخشی از مردم فقیر شدند. در واقع برنامه فقیرسازی و فقیرتر شدن افراد فقیر بود. این برنامه مطابق با سرمایه‌داری آمریکایی بود.

وی گفت: دولت با دلار ارزان کمک می‌کند تولیدکنندگان خارجی با یارانه دولت ایران کالای خود را ارزان‌تر از تولید داخل بفروشد. با این کار تولید در کشور پا نمی‌گیرد و اقتصاد متکی به تولید نفت می‌شود.

رزاقی با اشاره به قیمت بالای هزینه‌های خدماتی و کالا در کشور گفت: وقتی فضا این گونه شد طبیعی است، در این ساختار هر کسی به دنبال منافع خود برود و عده زیادی فقیر می‌شوند و هیچ کسی هم مسئولیت این فقر قبول نمی‌کند. دو اصل در قانون اساسی وجود دارد می‌گوید، معاد برای تعالی انسان به سوی خداست و اینکه دولت برای همه باید مسکن و خوراک و پوشاک را تامین کند و امام هم می‌گویند مستضعفان. همین تفکر بود که در دفاع مقدس وجود داشت و این تفکر مرز‌های ما را حفظ کرده و می‌کند.

رزاقی با اشاره به شکل‌گیری ساختار‌های جدید پس از انجام سیاست‌های تعدیل اقتصادی و خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران، افزود: این ساختار از لحاظ ذهنی افراد را آماده می‌کند که بپذیرند، یک نفر چند هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کند و معوق بشود و کسی هم نتواند به او معترض شود، چون می‌گویند این فساد مالی نیست و فقط بدهی معوق بانکی است و باید به تدریج پرداخت شود، اما هیچ گاه پرداخت نمی‌شود. کدام بدهکار کلان تاکنون بدهی خود را پرداخت کرده است؟

وی با طرح این پرسش که این رویکرد این چه شرایطی را به وجود می‌آورد؟ گفت: در این شرایط این گزاره در ذهن‌ها شکل می‌گیرد که می‌شود، وام گرفت و بازپرداخت نکرد و رانت بانکی به این شکل به وجود می‌آید.

رزاقی یکی از راهکاری مبارزه و تغییر شرایط موجود را سیاست‌گذاری برای شکل‌گیری اقتصاد درون‌زا و بر پایه تولید و توان داخلی دانست.

وی همچنین ایجاد تشکل‌های مختلف مردمی برای مبارزه با سوداگران اقتصادی از راه‌های دیگر برای تغییر وضع موجود عنوان کرد و گفت: باید تشکل‌ها شکل بگیرند تا وقتی مردم اعتراض می‌کنند، منجر به درگیری و ناآرامی نشود و مسئولان هم حرف و خواست مردم را بشنوند اگر آن حرف‌ها توسط قاطبه مردم بیان شود، اثرگذار خواهد بود. حتی می‌شود، از قاضی هم سوال کرد که چنین حکمی صادر کرده است و آن وقت دیگر این اعتراض‌های آرام منجر به اغتشاش نمی‌شود.