عباس هدایتیان رئیس سابق اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده است از دولت می‌خواهد که نسبت به ترخیص نوشت افزار در گمرکات اقدام شود تا بازار با کمبود و افزایش قیمت بیش از این مواجه نشود.
اما گمرک روز گذشته در واکنش به نبود لوازم التحریر عنوان کرد که در پنج ماه نخست سال‌جاری ۱۳۳۰ تن انواع نوشت‌افزار و مواد اولیه آن به ارزش ۹ میلیون و ۵۱۷ هزار دلار وارد کشور شده که با توجه به ممنوعیت واردات برخی کالاهای نهایی نوشت افزار شاهد افزایش واردات مواد اولیه این کالاها از طریق گمرکات به کشور نیز بوده‌ایم.
چند وقتی است که سراغ هر صنعت و وارداتی می‌رویم به گمرک می‌رسیم. گویا گمرک در برابر ترخیص کالاها با بخشنامه‌های متعددی روبه‌رو است و خودش هم نمی‌داند که در ترخیص کالاها چه کاری را باید انجام دهد. کدام کالا در گمرک بماند و کدام کالاها ترخیص شود. گویا در بخش تولید شرایط بهتر شده است و حداقل تولیدکنندگان می‌توانند مواد اولیه خود را ترخیص کنند.اما حرکت لاکپشتی در این مسیر باعث شده کالاهایی که با ارز‌های ارزان‌تر وارد کشور شده است با ارز گران‌تر به دست مصرف‌کننده برسد.
رشد 70 درصدی قیمت‌ها در بازار
تا هفته پیش قیمت نوشت افزار 60 درصد گران شده بود اما در هفته جاری این درصد به 70 رسیده است و احتمال افزایش دوباره آن وجود دارد. موسی فرزانیان رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی از رشد قیمت‌ها خبر داده و می‌گوید: قیمت ارز در این حوزه تأثیر زیادی گذاشته است و هیچ وارد‌کننده و تولیدکننده‌ای فارغ از قیمت ارز نمی‌تواند کالای خود را قیمت‌گذاری کند.
این جهش قیمت‌ها برای قدیمی‌های این صنف غیرقابل باور است و همه می‌گویند هیچ سالی چنین روزهایی را تجربه نکردیم. در گذشته نهایت افزایش قیمت بین 10 تا 15 درصد بود و در برخی از مواقع هم قیمت سیر نزولی به خود می‌گرفت.
14 روز دیگر تا شروع مدارس مانده و خیلی از خانواده‌هایی که نیاز به نوشت افزار برای فرزندان خود دارند نمی‌دانند که کالای مورد نیاز خود را از کجا می‌توانند تهیه کنند. سال‌های گذشته فروشگاه‌های زنجیره‌ای نسبت به عرضه لوازم التحریر اقدام می‌کردند ولی اکنون فروشگاه‌ها هم بسته مهرماه برای خانواده‌ها ندارند.
بازاری که 90 درصد وارداتی است
هدایتیان می‌گوید: کالایی نیست که فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه کنند. اگر گمرک بموقع نسبت به ترخیص نوشت افزار اقدام کرده بود اکنون با هیچ کمبودی در بازار مواجه نشده بودیم. متأسفانه خیلی از نوشت افزارها که در بنادر خرمشهر، بوشهر و بندرعباس معطل تصمیم دولت و گمرک است به خاطر رطوبت دچار مشکل شده است. سال 95 یک تولیدکننده نوشت‌افزار اعلام کرد: براساس آخرین آمارهای موجود در کشور حدود ۱۲میلیون دانش‌آموز وجود دارد و این نشانه‌ای بر بازار وسیع نوشت‌افزار در ایران است. با این حساب متأسفانه حدود ۹۰ درصد از محصولات موجود در بازار نوشت‌افزار ایران وارداتی است و تولیدکنندگان داخلی حدود ۱۰درصد از نیاز کشور را پاسخ می‌دهند. لوازم التحریر از کشورهای ژاپن، هند، تایوان و چین (بیشترین سهم را دارد) وارد می‌شود. حال با گذشت دو سال این سؤال مطرح است که تولیدکنندگان داخلی چرا نتوانستند نیازهای این روزها بازار را تأمین کنند. بخصوص اینکه عنوان می‌شد در تولید مداد و خودکار خودکفایی کامل حاصل شده است.
رئیس سابق اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی گفت: هنوز هم می‌گویم تولیدکنندگان داخلی می‌توانند نیاز کشور را تأمین کنند اما این امر در صورتی اتفاق می‌افتاد که تولیدکنندگان در موعد مقرر مواد اولیه خود را دریافت کرده بودند. مواردی وجود دارد که لوازم التحریر از اواخر سال گذشته در گمرک مانده است.
با تمام این اوصاف در بازار مردم با کمبود تراش، خودکار، مداد، ماژیک، اتود و... روبه‌رو شدند.
ترخیص دیرهنگام
قرار بر این بود که به لوازم التحریر ارز دولتی پرداخت شود اما با افزایش درخواست‌ها دولت این بخش را به سمت ارز آزاد هدایت کرد، در این میان تولیدکنندگانی که باید مابه التفاوت نرخ ارز را می‌دادند تا کالایشان ترخیص شود، معاف شدند اما واردکنندگان ماندند. لذا واردکنندگان در تأمین ارز مشکل داشتند و برخی هم که مشکل نداشتند منتظر دستورالعمل جدید گمرک ماندند لذا همین امر باعث شد تا سر وقت نوشت افزار ترخیص نشود.
موسی فرزانیان رئیس اتحادیه صنف فروشندگان نوشت افزار با بیان اینکه مشکلی برای تأمین نوشت افزار مورد نیاز دانش‌آموزان در سال‌جاری وجود ندارد، گفت: 60 درصد مایحتاج این بخش وارداتی است. فقط 40 درصد از کالاهای موجود در این بخش تولید داخل است. با توجه به ثبت سفارش و وارداتی که از قبل برای تأمین نیاز مردم در شهریور و مهر امسال صورت گرفته، خوشبختانه برای تأمین کالاهای مورد نیاز امسال مشکلی وجود ندارد.
وی افزود: اما با توجه به مسائل اخیر ارزی در کشور و روند طولانی ثبت سفارش و واردات مواد اولیه باید به فکر بود، تا بعد از سپری شدن این ایام دچار مشکل نشویم. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد، برای تأمین نیازهای این بخش از جمله کاغذ باید تخصیص ارز بیشتری صورت گیرد.
فرزانیان اظهار داشت: تولید کننده‌های خودکار می‌گویند الان دو ماه است جوهر در گمرک ایران مانده اما به‌دلیل مابه التفاوت ارزی و عدم ابلاغ بخشنامه جدید برای ترخیص کالا، گمرک از خروج جنس خودداری می‌کند و این‌طور جواب می‌دهد که چیزی معلوم نیست. از طرف دیگر کالاهایی که مواد اولیه آن از پتروشیمی تأمین می‌شود علاوه بر اینکه افزایش قیمت 150 درصدی داشته‌اند اکنون نمی‌توان براحتی آن را از بازار تهیه کرد.
