هفت راهکار مبارزه با فساد اقتصادی

 سید محمد علوی دبیر کل جامعه حسابداران رسمی ایران در مراسم روز حسابدار که دیروز در وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، گفت: حرفه حسابداری به‌عنوان یک نظام اطلاعاتی ابزاری مؤثر در مبارزه با فساد است. اگر این حرفه نادیده گرفته شود صرفاً با مفسد مبارزه می‌شود و این مبارزه اثربخشی و کارایی ندارد چون مفسد معلول شرایط فسادزا و مدام در حال تکثیر و تغییر است.

وی افزود: باید نظام اطلاعاتی ایجاد شود و از این طریق با فساد مبارزه شود قابلیت اصلی حرفه حسابداری و حسابرسی ریل گذاری در راستای مبارزه با فساد است.

دبیرکل جامعه‌ حسابداران رسمی ایران با بیان اینکه اثربخشی و کارایی حسابرسی شرط و شروطی دارد و مستلزم پیش‌نیازهایی است، عنوان کرد: حسابرسی مستقل شرط لازم برای کاهش فساد است ولی شرط کافی نیست و در صورت تحقق عوامل برشمرده به اهداف معین در مبارزه با فساد و تحقق شفافیت می‌‎رسیم. 

علوی در بخش دیگری از سخنان خود عوامل زمینه‌ساز مبارزه با فساد را برشمرد و گفت: عامل نخست ظرفیت‌سازی فراگیر، یعنی گسترش ضریب نفوذ حسابرسی در کشور است. در حال حاضر طبق اعلام مرجع ثبت شرکت‌ها حدود 650 هزار شخصیت حقوقی فعال در کشور وجود دارد و حدود 300هزار اظهار نامه مالیاتی در سال به سازمان امور مالیاتی کشورتسلیم می‌شود. اما هم‌اکنون چیزی کم‌تر از 5 درصد آن‌ها حسابرسی می‌شود. از منظر استانداردهای بین‌المللی در زمینه  شفافیت و پاسخگویی، این نسبت شاخص قابل‌قبولی نیست.

دبیرکل جامعه‌ حسابداران رسمی عامل دیگر را راه‌اندازی جنبش ملی پاسخ‌گویی و شفافیت دانست و تأکید کرد : شفافیت و حساب‌خواهی بایدبه مطالبه ملی تبدیل شود و کلیه آحاد ملت آن را به صورت فراگیر درخواست کنند.

دیگر عامل مبارزه موفقیت‌آمیز با فساد از نظر علوی، وجود همگرایی بین نهادهای با مأموریت مشابه است.

وی توضیح داد: نهادهای نظارتی باید با یکدیگر همگرا باشند یعنی به جای تقابل پشتوانه یکدیگر باشند . نهادهایی مثل سازمان بورس، بانک مرکزی، بیمه مرکزی، بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات باید با نهاد قانونی حرفه حسابرسی هم‎‌راستا باشند. 

به گفته علوی چهارمین عامل در عوامل ضد فساد ، وجود ساختارهای اقتصادی شفاف، پاسخگو و الکترونیک محور است. فعالیت تمامی نهادهای اقتصادی، بورس‌های اوراق بهادار و کالاها و فعالیت‌های اقتصادی باید در یک اتاق شیشه‌ای بدون استثا و وجود خطوط قرمز انجام شود. 

علوی عامل دیگر مبارزه با فساد و ایجاد شفافیت را برقراری ساختارهای حرفه‌ای کارآمد دانست و افزود: این موضوع به گونه ای است که ساختاری متناسب با اهداف و وظایف نهادهای حرفه‌ای است که علاوه بر عناوین و اسامی نهادهای حرفه‌ای، رسوم متداول حرفه‌ای و جهانی نیز در کشور حاکم شود.

وی ادامه داد:پیاده‌سازی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و استانداردهای حسابداری بخش عمومی ششمین عاملی است که با اجرای آن، یعنی با به‌کارگیری معیارهای باکیفیت جهانی می‌توانیم با فساد مبارزه کنیم و شفاف و پاسخ‌گو باشیم.

این مقام مسئول یادآور شد: هفتمین عامل و عامل بسیار مهم نهایی، تکمیل و تقویت زنجیره نظارت مالی است. باید در پازل نظارت مالی، حسابرسی مستقل آخرین قطعه‌ای باشد که جاگذاری می‌شود.

قطعات اولیه این پازل شامل برقراری نظام راهبری شرکتی، برقراری و تقویت واحد حسابرسی داخلی و تصویب و اجرای قوانین و مقررات مبارزه با فساد و پول‌شویی است.

وی تأکید کرد: در غیاب عناصر اصلی پازل نظارت مالی ، اتکای صرف بر حسابرسی مستقل بدون دیگر عوامل تقویت‌کننده نظارت مالی، به وضعیت فعلی حسابرسی می‌رسیم .

علوی با بیان اینکه روز حسابدار به پیشنهاد و ابتکار فدراسیون بین‌المللی حسابداران (آیفک) به عنوان یک نهاد بین المللی حرفه حسابداری تعیین شده افزود: این انتخاب دو پیام اصلی شامل وحدت و انسجام درون حرفه‌‎ای را در بر دارد و سپس ایجاد بسترهایی برای معرفی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های حرفه حسابداری و حسابرسی را تاکید می‌کند.