چالش استفاده از سیستم های تهویه مطبوع در روزهای کرونایی

این روزها ویروس همه گیر کووید 19 تبدیل به دغدغه همه مردم دنیا شده است و تمام پزشکان دنیا در حال دست و پنجه نرم کردن با این ویروس خطرناک هستند تا هر روز افراد بیشتری را به کام مرگ نکشاند.

با وجود اینکه روند ساختن واکسن این ویروس زمان بر است باید سعی کنیم تا خودمان را با شرایط فعلی وقف دهیم و یاد بگیریم چگونه در این شرایط چرخه ابتلا به این بیماری را قطع کنیم. البته در روزهای اخیر خبرهای خوبی از دانشگاه اکسفورد منتشر شده که نشان میدهد به احتمال زیاد این ویروس تا آخر امسال بیشتر مهمان ما نیست. البته امیدواریم که همه چیز همانطور که انتظار داریم پیش رود.

حال با وجود فرا رسیدن فصل سرما تحقیقات دانشگاه اکسفورد نشان میدهد که ویروس میتواند از فاصله 8 متری نیز موجب آلوده شدن فرد سالم گردد حال با این تفاسیر آیا راهکاری وجود دارد تا در این روزهای به شدت گرم از سیستم های تهویه مطبوع مانند کولرهای آبی و گازی استفاده کنیم و چگونه به استقبال فصل سرما برویم که شرایط بسیار سخت تر نیز خواهد شد؟

محققان دانشگاه کالیفرنیا در گزارشی تاکید کردند که هوای داخل یک محیط بسته، مانند خانه‌ها، ادارات و ساختمان‌ها، باید تبادل شود. به عبارت دیگر، محققان به مردم توصیه کردند که پنجره‌های خود را باز کنند تا به طور بالقوه بتواند هوای آلوده داخل ساختمان را پراکنده کند. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، انتقال قطره‌های آلوده هنوز به عنوان اصلی‌ترین روش برای انتقال کرونا است. به همین دلیل است که فاصله گذاری، شستن دست‌ها و محدودیت حضور در اجتماعات بسیار مهم است.

نحوه استفاده صحیح از سیستم های تهویه مطبوع

تهویه مطبوع با توجه به نامی که دارد همواره رسالت تهویه هوای محیط را بر عهده داشته است. اساس کار تهویه مطبوع به این شکل است که هوای محیط را گرفته، سپس در یک فرآیند با عبور هوا از روی فیلترهای دستگاه و متناسب با نیاز شما، هوا را سرد یا گرم می کند. سیستم تهویه با ایجاد گردش هوا باعث پخش شدن سریع تر ویروس کرونا در محیط می شود، کل هوا را آلوده کرده و کلیه افراد حاضر در محیط را در معرض ویروس قرار می دهد. شما این امکان را دارید بسته به نوع سیستم تهویه خود، مقداری هوای تازه هم وارد این سیستم کنید تا هوا در چرخش باشد. در جایی که این امکان نیست می توانید با یک هواساز هوای محیط را تخلیه کرده و سپس با عبور از فیلتر هپا یا کیسه ای و وارد کردن حداقل ٣٠% هوای تازه  را به محیط برگردانید. این راهکار ایمن ترین روش می باشد.

حال می خواهیم چگونگی جلوگیری از انتشار ویروس کووید ١٩ توسط سیستم های تهویه مطبوع را بیان کنیم.

هریک از منابع تغذیه سیستم های تهویه (فن کویل، داکت اسپلیت، هواساز، و ... ) دارای فیلتر می باشد. این فیلترها بیشتر جهت جلوگیری از ورود ذرات معلق در هوا (گرد و خاک و ...) استفاده می شود. ولی در مقابل ویروس، عملاً بی دفاع هستند و هیچ بازدهی و کارایی ندارد.

اما این موضوع در فن کویل ها و سیستم های تهویه مطبوعی که فیلتراسیون مناسب دارند رخ نخواهد داد.

چگونه از انتشار ویروس کرونا در سیستم های تهویه جلوگیری کنیم؟

برای رفع این نقص چند راهکار وجود دارد که باید هم زمان انجام شود:

1- در ابتدا باید فیلترهای موجود تعویض گردد و بهترین فیلتر برای این کار فیلتر هپا و کیسه ای با راندمان بالای ٩٠ درصد می باشد.

این فیلترها از ماسک های چند لایه‌ی پزشکی هم قوی تر هستند. این فیلترها به علت تراکم بالا، افت فشار زیادی ایجاد می کنند. باید به این مسئله توجه داشت که امکان آسیب دیدن موتور دستگاه ها و کم شدن راندمان آنها نیز وجود خواهد داشت.

2- در مرحله بعدی، هوای محیط مدام باید تعویض گردد و هوای تازه به محیط ترزیق شود. حداقل میزان ورود هوای تازه باید ٣٠% از کل هوا باشد.

3- سوم، این که سطوح آلوده (لباس و کیف و ...) با مواد مخصوص پاکسازی شود.

در ساختمان های اداری و تجاری و ساختمان هایی که دستگاه های هوا رسان یا  سیستم هواساز دارند؛ با تعویض فیلتر و شستشوی منظم داخل هواساز می توان از تجمع ویروس جلوگیری کرد.

اگر در این سیستم، هوای تازه با فیلتراسیون، درست تأمین شود؛ نه تنها هیچ مشکلی برای افراد سالم به وجود نمی آید، بلکه اگر افراد ناسالم نیز در محیط باشند، به دلیل فشار مثبت ایجاد شده احتمال فراگیر بودن پایین می آید.

چگونه از سیستم تهویه مطبوع در محیط های اداری و تجاری استفاده کنیم؟

راهکار ما برای محیط های اداری و تجاری که دارای هواساز هستند، استفاده از هواسازهای ( FULL FERESH) یا هوای تازه با فیلتراسیون، فیلتر هپا وکیسه ای است.

این فیلترها، قدرت فیلتر کردن هوای بیرون را دارند و از قدیم الایام برای محیط های بیمارستانی استفاده می شدند. با تعویض فیلتر هوای هواسازهای معمولی، که از هوای برگشت محیط تغذیه می شوند نیز می توان از پخش ویروس جلوگیری کرد. پس یکی از راهکارها، تعویض فیلتراسیون تمامی هواسازهای محیط می باشد.

اگر از فن کویل یا داکت اسپیلت یا vrf  در محیط استفاده می کنید؛ این دستگاه ها نیز در درون خود معمولا فیلتر با پارچه نایلونی ٦ لایه دارند. ولی چون اکثراً این فیلترها پر از گرد و خاک و آلودگی هستند، هر چند وقت ( هر فصل کاری) باید نسبت به شستشوی آنها اقدام کرد. با این حال این فیلترها توانایی جلوگیری از گسترش ویروس را ندارند. در این خصوص هم می توانید از فیلتر هپا استفاده کنید. فقط درباره استفاده از این فیلترها باید خاطر نشان کرد، این فیلتر فشار مضاعف بر روی موتور فن کویل وارد می کند. لذا قبل از نصب فیلتر به قدرت موتور دقت شود که در بلند مدت موتور فن به دلیل تحمل فشار دچار آسیب نشود.

در اسپلیت هایی که در محیط نصب می گردد نمی توان با تعویض فیلتر موضوع را حل کرد و حتماً لازم است مقداری هوای تازه تأمین شود؛ تا گردش هوای ایجاد شده از گسترش بخشی از این ویروس در محیط بسته جلوگیری کند.

پس نتیجه گیری به این صورت است که یا از دستگاه هواساز هوای تازه (Full Fresh) با فیلتر هپا استفاده شود یا فیلتر دستگاه های تهویه مطبوع خود را به صورت هفتگی شستشو و یا تعویض کنید و از فیلتر مناسب استفاده کنید (به شرط فشار نیاوردن به موتور دستگاه تهویه مطبوع).

خاطر نشان می گردد حتی با تعویض فیلتر، شما نیاز به مقدار کافی هوای تازه در محیط دارید. سیستم های تهویه مطبوع آسا تهویه به گونه ای طراحی شده اند که به دلیل استفاده از موتور و فن، با قدرت بالاتر، افت فشار ایجاد شده توسط این نوع فیلترها را به راحتی تحمل می کنند.

در نهایت امیدواریم بتوانیم هر چه زودتر این دوران بحرانی را پشت سر بگذاریم.