موضع دولت بایدن در برابر چین چیست؟

 جو بایدن ، رئیس جمهوری جدید آمریکا وعده داده بود که در 10 روز اول ورود به کاخ سفید از تقریبا تمام سیاست‌های دولت قبلی که مربوط به دونالد ترامپ بوده عقب نشینی کرده و آنها را تغییر دهد. در روز معارفه بایدن پیش نویس فرمان اجرایی مربوط به بازگشت آمریکا به توافق آب و هوایی پاریس، لغو ممنوعیت سفر مسافران کشورهای مسلمان و آفریقایی و همچنین اجباری کردن زدن ماسک در اماکن فدرال و مسافرت‌های بین ایالتی را امضاء کرد. ران کلین، رئیس ستاد بایدن خطاب به همکاران جدید خود در دولت جدید آمریکا گفت: بایدن این اقدامات را نه تنها برای معکوس کردن بزرگترین خسارتی که دولت ترامپ ایجاد کرد، بلکه برای حرکت کشور به سمت جلو انجام خواهد داد.

 با این‌حال در یک مورد مهم – روابط با چین – به نظر می رسد بایدن عجله‌ای برای عقب نشینی از سیاست‌های دولت ترامپ ندارد. در سیاست‌های 10 روزه بایدن نشانی از تغییر در تعرفه 350 میلیارد دلاری ترامپ بر واردات کالاهای چینی دیده نمی شود. بایدن تاکنون علاقه ای به لغو اقدامات ترامپ در خروج شرکت‌های ارتباطی چینی از بازار بورس نیویورک یا ممنوعیت فعالیت اپلیکیشن های چینی و یا قرار دادن شرکت‌های فناوری چینی در لیست سیاه نشان نداده است.

مشاوران بایدن اعلام کرده اند که درخصوص مشکلات ایجاد شده در روابط بین آمریکا و چین، رئیس جمهوری آمریکا قصد دارد با استفاده از کمک متحدان غربی خود و جلب نظر آنها اهرم فشار بر پکن را تقویت کند. این سیاست به معنی تغییر مشخص در راهبرد "آمریکا در اولویت قرار دارد" ترامپ و دولت قبلی آمریکاست. با این حال جلب اعتماد از دست رفته و یا حداقل خدشه دار شده متحدان آمریکا نیازمند زمان است و باتوجه به مشغله بایدن در انتخاب مشاوران ارشد سیاسی تشخیص ادبیات تیم جدید بایدن از تیم قبلی ترامپ بسیار مشکل است.

بلینکن، امید متحدان آمریکا در شرق

آنتونی بلینکن، فرد مورد نظر بایدن برای تصدی امور وزارت خارجه آمریکا در نشست استماع سنا که چندی پیش برگزار شد، در اظهاراتی تاکید کرد: هیچ شکی وجود ندارد که چین بزرگترین و مهمترین چالش برای آمریکا است. بلینکن در جلسه کمیته روابط خارجی سنا از سیاست‌های مایک پامپئو، به عنوان وزیر سابق خارجه آمریکا در خصوص رفتار نامناسب دولت پکن با مسلمانان اویغور نیز حمایت کرد. البته انتقادات بلینکن تنها به این مسئله محدود نشد و او نیز همانند ترامپ رفتار چین در مدیریت شیوع ویروس کرونا در روزهای ابتدایی شیوع آن مورد نقد قرار داد. راهبرد وی در قبال هنگ کنگ و تایوان نیز همانند آنچه بسیاری از کارشناسان از دموکرات‌ها انتظار دارند حمایت جدی از دولت‌های این مناطق بوده است؛ اتفاقی که به مذاق پکن خوش نیامده و چین پس از تحرکات نظامی پررنگ در روزهای اخیر از طریق وزارت دفاع خود با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: فعالیت‌های اخیر نظامی در تنگه تایوان پاسخی به دخالت نیروهای خارجی و اقدامات تحریک آمیز نیروهایی بوده که از استقلال تایوان حمایت کرده‌اند و باید گفت که استقلال تایوان به معنای جنگ خواهد بود.

ادبیات ضد چین اولین وزیر دفاع رنگین پوست

لوید آستین، ژنرال بازنشسته آمریکایی  که 22 ژانویه به عنوان وزیر دفاع دولت جدید آمریکا از سنا رای اعتماد گرفت در کمیته خدمات مسلح سنا تاکید کرد که بر تهدیدات چین متمرکز خواهد بود. وی با تاکید به استفاده از هوش مصنوعی گفت: معتقدم که همچنان از لحاظ کیفی در شرایط بهتری از چین قرار داریم. به نظرم فاصله (بین چین و آمریکا) تا حد قابل توجهی کاهش یافته و هدف ما این خواهد بود که از افزایش این فاصله و شکاف اطمینان یابیم.

وی به نظر به دنبال تقویت رابطه زخمی شده آمریکا و متحدانش در شرق آسیا به منظور تقابل با نفوذ چین است. لوید در همین راستا دیداری تلفنی با همتای کره جنوبی خود داشت و بر اهمیت ائئلاف دوطرف بیش از هر زمان دیگری تاکید کردند. وی همچنین در گفتگو با نوبو کیشی، وزیر دفاع ژاپن از آمادگی آمریکا برای دفاع از ژاپن در موضوع جزایر مورد مناقشه با چین موسوم به جزایر سنکاکو خبر داد. پنتاگون در بیانیه ای پیرامون این دیدار اعلام کرد: آمریکا باهرگونه تلاش یکجانبه در راستای تغییر وضعیت موجود در دریای چین شرقی مخالف است.

خانم وزیر و اصرار بر ادامه جنگ تجاری با چین

جانت یلن  نیز فرد مورد نظر بایدن برای انتخاب به عنوان وزیر خزانه داری آمریکا طی هفته گذشته اظهارات تندی علیه چین مطرح کرده است و با اعلام اینکه پکن مهمترین رقیب راهبری آمریکا به شمار می رود گفته: ما باید با اقدامات سوءاستفاده گرایانه، غیرمنصفانه و غیرقانونی چین برخورد کنیم. چین با دامپینگ محصولات، ایجاد موانع تجاری، ارائه سوبسیدهای غیرقانونی به شرکت‌های چینی درحال ارزان فروشی در برابر شرکت های آمریکایی است.

هرچند در ابتدا برخی تصور می‌کردند با روی کار آمدن دولت بایدن دستکم روابط اقتصادی میان دوطرف بهبود قابل توجهی خواهد یافت اما به نظر می رسد دولت بایدن تمایل زیادی برای تغییر سیاست دولت ترامپ در قبال چین را نداشته باشد. به گفته کارشناسان موسسه بیکن پالیسی ادوایزر: جدا از اجبار آمریکا برای رقابل با چین، تیم بایدن به نظر بسیار بیشتر از آنچه تصور می شد علاقمند به ادامه جنگ (تجاری) با چین است.

سوال مشترک از مدیر اطلاعات ملی

مسئول منصوب بایدن برای مدیریت اطلاعات ملی  در جلسه استماع خود نیز حزب کمونیست چین را یک "رقیب جهانی" برای آمریکا دانست. وی در پاسخ به سوالات مقامات آمریکایی حاضر در جلسه استماع  درباره خطاب قرار دادن چین به عنوان یک "دشمن" برای آمریکا گفت: چین  در برخی موضوعات یک دشمن برای آمریکا به شمار می رود و در برخی موضوعات دیگر مانند تغییرات اقلیمی ما سعی در همکاری با آنها خواهیم داشت.

وی همچنین با اظهارات مارک روبیو، سناتور جمهوریخواه مبنی بر تلاش چین برای نفوذ بر روی مقامات داخلی آمریکا تقویت ادبیات مدافع چین در درون آمریکا و لزوم آموزش مقامات محلی برای مقابله با این سیاست موافق بود.

سیاست‌های سرسختانه ترامپ و وزرایش در روزهای پایانی دولت قبلی آمریکا به نظر موقت نبوده و نظرات وزرای پیشنهادی جو بایدن نیز حاکی از ادامه سیاست های قبلی در دولت جدید آمریکاست. رقابت با چین به یکی از الویت‌های آمریکا تبدیل شده و دولت‌های مختلف تنها در نحوه اجرای این سیاست اختلاف نظراتی دارند. ترامپ از طریق توجه به اقتصاد داخلی آمریکا و شعار "آمریکا اولویت دارد" به دنبال غلبه بر رقیب آسیایی خود بود و دولت جدید بایدن با تکیه بر کمک متحدان این کشور در عرصه جهانی به دنبال پیروزی در این جنگ تمام عیار است.