جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا که ۱۷ تیرماه با اعلام ۳۱ اوت (۹ شهریور) بعنوان پایان حضور نظامیان کشورش در آستانه بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، تسلط طالبان را بر افغانستان حتمی نمی‌دانست، گمان نمی‌کرد کابل در ۲۴مرداد ماه سایگونی دیگری برای کشورش شود و دولت او را با چالش جدی مواجه سازد.
طالبان بسیار سریعتر از آنچه مقامات آمریکایی تصور می‌کردند بر افغانستان مسلط شد و این تسلط چنان برای واشنگتن سنگین و گران آمد که وقتی خبرنگار سی ان ان آن را سایگونی دیگر برای آمریکا دانست، آنتونی بلینکن وزیر خارجه این کشور، مقایسه افغانستان با ویتنام را رد کرد اما واقعیت این بود که افغانستان حتی بدتر از ویتنام برای واشنگتن شده است.
رئیس جمهوری آمریکا چهار روز قبل از سقوط دولت اشرف غنی گفته بود: ما بیش از یک تریلیون دلار طی ۲۰ سال گذشته در آنجا هزینه کردیم. بیش از ۳۰۰ هزار نیروی افغانستانی را آموزش دادیم و به تجهیزات مدرن مجهز کردیم.
آمریکایی‌ها با اقدامات اشتباه و تحریک آمیز خود طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان که شامل شکنجه زندانیان، عملیات شبانه، قتل عام در قندهار توسط یک افسر نظامی آمریکایی در یک روستایی پنجوایی، افزایش کشت و تولید مواد مخدر و دهها مورد دیگر می‌شود، باعث به وجود آمدن وضعیت امروز در افغانستان شده‌اند.
آمریکایی‌ها با ترک افغانستان بیش از ۲۰ گروه تروریستی را از کشورهای مختلف جهان به این کشور آوردند و آن‌ها را به میراث گذشته و آینده مبهم و تاریکی را برای افغان‌ها به ارمغان آوردند.
بایدن که فعلا از پیشرفت سریع چین و حرکت آن به سوی قله جهان ترسیده است، می‌خواهد درگیری‌ها و ناآرامی‌های منطقه را به محیط جغرافیایی چین منتقل کند و از اسلام سیاسی به عنوان ابزاری بانفوذ و قاطع در این زمینه بهره ببرد. از همین رو باید منتظر بود که میلیاردها دلار از کشورهای حوزه خلیج (فارس) برای حمایت مالی از این طرح جدید تزریق شود، همان طور که جنگ سوریه و پیش از آن جهاد در افغانستان تامین مالی شد.
اکنون این سوالات مطرح است، آیا آمریکا باید بهتر از این از افغانستان خارج می‌شد؟ با روندی آرام‌تر، در شرایطی متفاوت‌تر و بعد از یک مذاکره بهتر با طالبان؟ البته که باید این گونه می‌شد اما اکنون خروج شتابزده و غیرمسوولانه بایدن از افغانستان، نه تنها دولت او را شوکه کرده بلکه دنیا را با یک تراژدی مواجه ساخته است.
