تحلیل‌گران فرانسوی معتقدند که امانوئل مکرون که عنوان جوان‌ترین رئیس جمهور این کشور را یدک می کشد، آنچنان که شایسته نام فرانسه بود، نتوانست در عرصه جهانی ظاهر شود و اگر انتخابات ریاست جمهوری پیش روی این کشور را مهمترین رویداد سیاسی سال جاری میلادی در اتحادیه اروپا بدانیم، هرگونه تغییر در عالی ترین کرسی الیزه می‌تواند مسیر کنونی این اتحادیه را نیز دستخوش تغییرات بنیادین کند.
در همین ارتباط شبکه تلویزیونی فرانس ۲۴ در چهار بخش مجزا، دوره پنج ساله مکرون را مورد بررسی قرار داده و در نخستین گام به سراغ سیاست خارجی وی رفته است؛ سیاستمداری که به مدت پنج سال تلاش کرد به عنوان یک میانجی عمل کند؛ راهبردی که به اعتقاد تحلیل‌گران این شبکه تلویزیونی اغلب بدون موفقیت بود.
بر این اساس مکرون تا پایان دوره ریاست جمهوری خود تلاش خواهد کرد نقشی را که از سال ۲۰۱۷ به خود اختصاص داده بود ایفا کند؛ نقش یک میانجی اصلی در مناسبات جهانی.
رئیس جمهور فرانسه که با تمام ابزارهای دیپلماتیک سعی می‌کرد از حمله روسیه به اوکراین جلوگیری کند، در ۷ فوریه به مسکو رفت تا از ولادیمیر پوتین همتای روس خود، برای کاهش تنش درخواست کند و حتی فکر می‌کرد که با اعلام دیدار احتمالی بین او و جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، به اهداف خود دست یافته است.
اما کمی بیش از ۲ هفته بعد، رئیس جمهور روسیه ۲ جمهوری جدایی‌طلب دونباس را پیش از اینکه دستور حمله نظامی به اوکراین را صادر کند، به رسمیت شناخت.
به اعتقاد تحلیل‌گران فرانس ۲۴، این رویداد یک شکست دیپلماتیک برای مکرون، تنها چند روز پس از یک ناامیدی بین‌المللی دیگر یعنی خروج نیروهای فرانسوی از کشور مالی در تاریخ ۱۷ فوریه بود؛ جایی که فرانسه به مدت ۹ سال درگیر جنگ شده بود.
اگر این ۲ شکست همه چیز را در مورد اقدامات دیپلماتیک رئیس جمهور فرانسه به مدت پنج سال بیان نمی کند، با این حال نمادی از ناتوانی فرانسه در صحنه بین‌المللی است.
به اعتقاد کارشناسان مسائل بین‌الملل، مکرون در طول دوران ریاست جمهوری خود تلاش داشته تا با بهبود روابط شخصی خود با بازی‌گردانان اصلی سیاست در عرصه جهانی، بیشترین بهره را ببرد اما نتایج این سیاست نیز همواره با شکست همراه شده است.
در این ارتباط می توان به تلاش مکرون برای بهبود روابط او با ولادیمیر پوتین اشاره کرد؛ زمانی که همتای روس وی در تاریخ ۲۹ می ۲۰۱۷ و تنها ۲ هفته پس از ورود مکرون به الیزه، با هیاهوی فراوان در ورسای مورد استقبال قرار گرفت.
در حقیقت رئیس دولت فرانسه از آغاز دوره پنج ساله خود تلاش کرد تا با رئیس جمهور روسیه ارتباط برقرار کند و در همین چارچوب در آگوست ۲۰۱۹ نیز در فورت برگانسون گفت که "روسیه‌ای که به فرانسه پشت کند به نفع ما نیست".
اما در حالی که رئیس جمهور فرانسه تمام تلاش خود را می‌کند تا همتای روس خود را اغوا کند، از هیچ فرصتی برای مقابله با میزبان خود از دست نمی‌دهد؛ برای مثال زمانی که سوالی درباره دستگیری تظاهرکنندگان در مسکو از او پرسیده شد، پوتین اینگونه پاسخ داد که ما نمی‌خواهیم وضعیتی مانند جلیقه زردها در مسکو ایجاد کنیم.
همچنین راهبرد مشابهی در مورد دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا، از طرف مکرون به کار گرفته شد که کارساز نبود.
ترامپ در تاریخ ۱۳ و ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷ در پاریس با شکوه مورد استقبال قرار گرفت و زوج ترامپ و مکرون در رستوران برج ایفل شام خوردند و رئیس جمهور آمریکا مهمان افتخاری فرانسه برای رژه ۱۴ جولای بود.
همچنین ترامپ، رئیس‌جمهور فرانسه را در سال ۲۰۱۸ زمانی که میزبان وی در کاخ سفید بود، تحسین می‌کرد اما مکرون نتوانست نظر ترامپ را در مورد خروج آمریکا از توافق آب و هوایی پاریس و همچنین پرونده هسته‌ای ایران تغییر دهد.
دیدار با عاملان قتل خاشقچی؛ یک خطر دیپلماتیک
به اعتقاد کارشناسان، فراتر از اوکراین یا ایران، مکرون در لیبی و لبنان نیز نقش میانجی را بازی کرد اما چه بسیار بد است که برای این کار لازم باشد محمد بن سلمان ولیعهد سعودی را که در قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار در سال ۲۰۱۸ دخیل بود، در بازی بین‌المللی بازگردانیم.
مکرون در دسامبر ۲۰۲۱ در جده با بن سلمان ملاقات کرد؛ اقدامی که یک خطر دیپلماتیک فرض شد اما مکرون، تاکید کرد که گفت‌وگو با عربستان سعودی یک ضرورت است.
به اعتقاد فرانس ۲۴، این نوع ابتکار یکی دیگر از ویژگی‌های بارز رئیس جمهور فرانسه است که همیشه به دنبال یک کودتای احتمالی بین‌المللی یا تسلیحات جدید با یک رئیس دولت غیرلیبرال است.
بنابراین، لحن او در تابستان ۲۰۱۸ با ویکتور اوربان رهبر مجارستان که مدعی شد "اتحادیه اروپایی تحت رهبری فرانسه" را نمی‌خواهد، در حالی که مکرون او را یک ملی‌گرا توصیف کرده بود، تغییر کرد.
در آگوست ۲۰۱۹ نیز ژائیر بولسونارو رئیس جمهور برزیل بدن بریژیت مکرون (همسر مکرون) را پس از متهم شدن به "دروغگویی" در مورد تعهدات زیست محیطی خود توسط رهبر فرانسه مورد تمسخر قرار داد.
اما این پایان دردسرهای بین‌المللی مکرون نبود و در پاییز ۲۰۲۰، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه "سلامت روان" مکرون را پس از سخنان داغ وی در مورد سکولاریسم و آزادی بیان در پی ترور معلم فرانسوی ساموئل پتی زیر سوال برد.
کارشناسان فرانس ۲۴ همچنین معتقدند که مکرون می‌تواند متحدان خود را نیز آزار دهد! مانند زمانی که او در نوامبر ۲۰۱۹ در مصاحبه با هفته نامه انگلیسی اکونومیست اظهار داشت که ناتو در وضعیت "مرگ مغزی" قرار دارد؛ سخنانی که واکنش‌های شدیدی را در پایتخت‌های جهان از جمله آمریکا و اروپا برانگیخت.
تحقیر فرانسه توسط همپیمانان قدیم
روابط مکرون با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در زمان بحران زیردریایی استرالیا نیز بسیار متشنج شد.
در حالی که فرانسه امیدوار بود پس از انتخاب جانشین برای ترامپ در پایان سال ۲۰۲۰، شروع جدیدی با واشنگتن داشته باشد، اما شرایط کاملا برعکس شد.
آنچه از آن به "قرارداد قرن" بین پاریس و کانبرا برای فروش ۱۲ زیردریایی به مبلغ ۵۶ میلیارد یورو یاد می‌شد، توسط استرالیایی‌ها در سپتامبر ۲۰۲۱ به نفع اتحاد جدید با انگلستان و آمریکا شکسته شد.
این رویکرد آمریکایی‌ها از سوی دستگاه دیپلماسی فرانسه محکوم و سفیر فرانسه در واشینگتن فراخوانده شد؛ رویدادی که برای نخستین بار در تاریخ روابط بین این ۲ متحد تاریخی روی داده است.
برقراری یک مکالمه تلفنی بین مکرون و بایدن و سپس ملاقاتی در رم، برای فراموشی این رویداد کافی نبود چراکه از نظر بسیاری از ناظران، این اتفاق به عنوان یک "تحقیر" برای فرانسه تلقی می‌شود.
البته نتایج سیاست خارجی مکرون در آفریقا مثبت‌تر است؛ جایی که مکرون برای نخستین بار وارث مبارزه با جهادگرایی در ساحل شد و توانست سایر کشورهای اروپایی را در نیروی موسوم به تاکوبا مشارکت دهد.
در این ارتباط فرانسه به همراه چند کشور اروپایی و آفریقایی همپیمانش، به صورت رسمی یک نیروی ضربت جدید را به هدف مبارزه با گروه‌های تروریستی در منطقه ساحل واقع در غرب آفریقا تاسیس کرد.
این نیروی ضربت ویژه تحت عنوان نیروی تاکوبا متشکل از نیروهای ویژه اروپایی و نیروهای ارتش‌های نیجریه و مالی و هدف از آن مقابله با گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه ساحل واقع در غرب آفریقا است.
وزیر دفاع و نمایندگان ۱۳ کشور شامل بلژیک، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فرانسه، آلمان، مالی، هلند، نیجر، نروژ، پرتغال، سوئد و انگلیس بعد از یک کنفرانس تلفنی بیانیه‌ای سیاسی را منتشر کرده و در آن متعهد به پیشبرد تلاش‌ها با هدف غلبه بر انعطاف‌پذیری گروه‌های تروریستی شدند.
فرانس ۲۴ یادآوری می کند که مکرون همچنین با سیاست یادبود خود در آفریقا متمایز شده است؛ زمانی که مکرون در ماه می ۲۰۲۱ طی یک سخنرانی تاریخی در کیگالی (پایتخت و بزرگ‌ترین شهر کشور آفریقایی رواندا)، مسئولیت فرانسه در نسل‌کشی توتسی‌های (مردمانی دام‌پرور در آفریقای مرکزی) در سال ۱۹۹۴ را به رسمیت شناخت.
مکرون همچنین در ژوئیه ۲۰۲۰ به بنجامین استورا، که یک مورخ است، ماموریتی در مورد بررسی خاطرات استعمار و جنگ الجزایر سپرد و پس از ارائه گزارش این مورخ، در مارس ۲۰۲۱ بایگانی‌های جنگ الجزایر را از طبقه‌بندی خارج کرد و در سپتامبر همان سال از هارکی‌ها (سربازان الجزایری که برای فرانسه جنگیدند) تقاضای بخشش و با تشخیص عجیب بودن این رویداد در تاریخ فرانسه، اعلام پرداخت غرامت کرد.
اما بزرگ‌ترین جاه‌طلبی‌های مکرون در سیاست خارجی به اروپا مربوط می‌شود؛ زمانی که به محض ورود به الیزه، مکرون نام وزارت امور خارجه را به "وزارت اروپا و امور خارجه" تغییر و بدین ترتیب اولویت خود را برای قاره کهن نشان داد.
رئیس جمهور فرانسه در سپتامبر ۲۰۱۷ در لاسوربن و در مه ۲۰۱۸ در اکس لا شاپل آلمان سخنرانی‌های قابل توجهی ایراد کرد که طی آن بر تمایل خود برای خود مختاری راهبردی برای اتحادیه اروپا تاکید داشت.
مکرون رویای اروپایی با بودجه مشترک برای منطقه یورو، همگرایی مالی و اجتماعی بیشتر و بالاتر از همه، دفاع مشترک را در سر می‌پروراند.
با این حال، پروژه او با مقاومت‌های زیادی روبرو شد؛ برای مثال در آخن، او از آنگلا مرکل خواست که با او همکاری کند تا شرکای خود را متقاعد کند، اما مرکل قبول نکرد.
در نهایت بحران همه‌گیری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ بود که به مکرون این امکان را داد تا با یک طرح بازیابی گسترده اروپا و ادغام بدهی‌ها، پیشرفت کند.
ماه‌های آخر دوره پنج ساله او باید به رئیس جمهور فرانسه این امکان را بدهد که به لطف ریاست فرانسه بر شورای اتحادیه اروپا به تلاش‌های خود ادامه دهد.
مکرون به ویژه قصد داشت در سیاست دفاعی مشترک پیشرفت کند و از این رو در دسامبر ۲۰۲۱ اعلام کرد ما باید از اروپای همکاری در داخل مرزهای خود به اروپای قدرتمند در جهان، کاملاً مستقل، آزاد از انتخاب‌های خود و ارباب بر سرنوشت خود حرکت کنیم. اما سه ماه بعد، بحران اوکراین آغاز شد؛ رویدادی که در حال تغییر ساختار است.
در همین زمینه آلمان به تازگی اعلام کرده است که می‌خواهد هزینه‌های نظامی خود را افزایش دهد و در نتیجه می‌تواند پروژه دفاعی اروپا را پیش ببرد. اما در عین حال، تهاجم روسیه نیز می‌تواند ناتو را در مرکز بازی قرار دهد.
نتیجه‌گیری نهایی در حال حاضر غیرممکن است و باید تا چند ماه آینده منتظر بمانیم تا دریابیم که آیا این جنگ اوکراین سکوی پرشی برای رئیس جمهور فرانسه خواهد بود یا مزاحم دیگری در جاه طلبی‌های بین المللی مکرون.
