کارشناسان مسائل سیاسی با برشمردن نکات کلیدی طرح ترامپ در مورد آتش بس در غزه تأکید کردند که این طرح با قواعد حقوق بین‌الملل سازگار نیست. آنها هشدار دادند که تحمیل صلح فوری به هر قیمتی، دستورالعملی برای بی‌عدالتی، خشونت و بی‌ثباتی بیشتر در آینده است.
با این وجود به نظر می رسد جنبش حماس در پاسخی که به این طرح داده، از ابهامات موجود در این طرح به نفع خود استفاده کرده و توپ را در زمین آمریکا و رژیم صهیونیستی انداخته است.
کارشناسان مسائل سیاسی در این رابطه تأکید کردند که عناصر اصلی طرح پیشنهادی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در مورد غزه، تا حد زیادی با قواعد اساسی حقوق بین‌الملل و نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در سال ۲۰۲۴، که از رژیم صهیونیستی می‌خواهد به حضور غیرقانونی خود در سرزمین‌های اشغالی فلسطین پایان دهد، سازگار نیست.
کارشناسان نکات اصلی مبهم در طرح ترامپ را در ۱۱ مورد تشریح کرده اند:
۱. حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت بویژه در مورد تأسیس یک دولت مستقل بر اساس حقوق بین‌الملل در این طرح تضمین نشده و مشروط به پیش‌شرط‌های مبهمی است که به بازسازی غزه، اصلاح تشکیلات خودگردان فلسطین و گفتگو بین رژیم صهیونیستی و فلسطین مربوط می‌شود.
۲. «دولت موقت انتقالی» نماینده فلسطینیان نیست و حق تعیین سرنوشت را نقض کرده و فاقد مشروعیت است. علاوه بر اینکه هیچ معیار یا چارچوب زمانی مشخصی برای انتقال به دولتی داخلی که فقط به فلسطینیان تعلق داشته باشد، در آن نیامده است. نظارت «شورای صلح» به ریاست رئیس‌جمهور آمریکا، تحت اختیار سازمان ملل متحد یا کنترل چندجانبه و شفاف نیست، در حالی که ایالات متحده به شدت حامی رژیم صهیونیستی است و میانجی صادقی نیست.
۳. «نیروی بین‌المللی ثبات‌ساز» خارج از کنترل مردم فلسطین و سازمان ملل متحد خواهد بود و اشغالگری رژیم صهیونیستی را با اشغالگری به رهبری آمریکا جایگزین خواهد کرد.
۴. خلع سلاح غزه تاریخ انقضا ندارد، و اگر دائمی باشد، ممکن است آن را در برابر تجاوز اسرائیل آسیب‌پذیر کند. از سوی دیگر در این بیانیه چیزی در مورد خلع سلاح رژیم صهیونیستی در غزه گفته نشده که مرتکب جنایات بین‌المللی علیه فلسطینیان شده و صلح و امنیت منطقه را از طریق تجاوز به کشورهای دیگر تهدید کرده است.
۵. از بین بردن «افراط‌گرایی» فقط در مورد غزه بیان شده، در حالی که احساسات ضد فلسطینی و عربی، افراط‌گرایی و تحریک علنی به نسل‌کشی، ویژگی‌های بارز گفتمان غالب صهیونیست‌ها در سرزمین های اشغالی است.
۶. «طرح توسعه اقتصادی» و «منطقه ویژه اقتصادی» می‌تواند منجر به بهره‌برداری غیرقانونی خارجی از منابع فلسطینیان شود.
۷. رژیم صهیونیستی و کسانی که حملات غیرقانونی خود را در غزه ادامه داده‌اند، هیچ وظیفه‌ای برای جبران خسارات غیرقانونی ناشی از جنگ به فلسطینیان ندارند.
۸. این طرح، آزادی همه اسرای صهیونیست را تضمین می کند، اما تنها تعداد محدودی از فلسینی های اسیر، آزاد خواهد شد.
۹. این طرح به هیچ وجه به پاسخگویی در قبال جنایات بین‌المللی رژیم صهیونیستی و نقض حقوق بشر علیه مردم فلسطین نمی‌پردازد و هیچ تعهدی به اجرای عدالت در آن وجود ندارد.
۱۰. این طرح به مسائل اساسی دیگری مانند پایان دادن به شهرک‌سازی‌های غیرقانونی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، از جمله قدس شرقی، مرزها، غرامت‌ها و پناهندگان نمی‌پردازد.
۱۱. این طرح نقشی برای سازمان ملل متحد اعم از مجمع عمومی یا شورای امنیت، یا به طور خاص برای آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (آنروا) فراهم نمی‌کند؛ نقشی که ایفای آن برای کمک و حمایت از فلسطینیان حیاتی است.
واکنش هوشمندانه حماس به طرح آتش‌بس آمریکا
در همین رابطه فراس یاغی، کارشناس مسائل رژیم صهیونیستی در گفتگو با خبرگزاری شهاب فلسطین، ضمن تشریح واکنش هوشمندانه حماس به طرح «نتانیاهو-ترامپ»، این واکنش را «بسیار مسئولانه» توصیف کرد که موفق شد به بحث‌ها پایان دهد و توپ را به زمین بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بیندازد.
یاغی ادامه داد که حماس با مسئولیت‌پذیری عمل کرد و واکنش مستقیم خود را به مسائلی که در حیطه مسئولیت مستقیمش قرار دارد، یعنی مسئله اسرا و تحویل حکومت، محدود کرد، اما مسائل ملی بزرگ‌تر مانند آینده نوار غزه و خلع سلاح را در چارچوب اجماع کامل فلسطینی‌ها و مذاکرات گسترده‌تر با میانجی‌ها دانست.
یاغی افزود که حماس انحصار پاسخ خود به «بله» یا «خیر» را نپذیرفت و مسائل مهم و سرنوشت‌ساز دیگر را برای تصمیم‌گیری کامل سایر فلسطینی باقی گذاشت.
یاغی در پایان تحلیل خود گفت که حماس بار دیگر توانست با شایستگی ثابت کند که مسئولیت‌پذیر است، در مذاکرات توانمند است و به دنبال رسیدن به راه‌حل است. پاسخ حماس به نحوی است که هیچ‌کس نمی‌تواند این جنبش را مسئول مانع‌تراشی در توافق تبادل اسرا بداند.
