سایت اینترنتی «ویکی‌لیکس» هفته گذشته یکی از بزرگ‌ترین افشاگری‌های خود را انجام داد و اسنادی را در رابطه با فعالیت‌ها و ابزارهای جاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) در دستگاه‌های الکترونیکی معمول از جمله گوشی‌های هوشمند، رایانه‌های لوحی، گیرنده‌های تلویزیونی و... منتشر کرد. این مرکز با انتشار بیانیه‌ای توضیح داد: «سازمان اطلاعات مرکزی امریکا به تازگی کنترل بخش وسیعی از ابزارهای نفوذی و جاسوسی خود شامل بدافزارها، ویروس‌ها، تروجان‌ها، سیستم‌های کنترل از راه دور بدافزار و اسناد مرتبط با آنها را از دست داده است و ما توانستیم به تمام اطلاعات منتشر شده در این زمینه دسترسی پیدا کنیم. این مجموعه استثنایی چندصد میلیون خط کد و برنامه را شامل می‌شود.»
ویکی‌لیکس ادعا می‌کند که سازمان اطلاعات مرکزی امریکا با انجام تحقیقات گسترده موفق شده است آسیب‌پذیری‌های جدید نرم‌افزارهای کاربردی را شناسایی کند و از این طریق به اطلاعات کاربران دسترسی داشته باشند. این اتفاق در حالی صورت گرفته است که رئیس جمهوری سابق امریکا -باراک اوباما- تمام نهادهای دولتی این کشور را موظف کرده بود در صورت شناسایی هرگونه حفره نرم‌افزاری، شرکت مربوطه را مطلع کنند.با تمام این افشاگری‌ها، آیا ویکی‌لیکس هم‌اکنون از همه مردم جهان جاسوسی می‌کند؟
اتفاقات صورت گرفته
مرکز ویکی‌لیکس توسط شخصی به نام «جولین آسانژ» مدیریت می‌شود و هم‌اکنون اسناد محرمانه سازمان CIA را در قالب بسته‌ای موسوم به Vault 7 منتشر کرده است که تمام اطلاعات مربوط به فعالیت‌های جاسوسی و هکری سازمان مربوطه در آن وجود دارد.به گفته ویکی‌لیکس، در این بسته 7 هزار و 818 صفحه اینترنتی و 934 فایل اینترنتی ضمیمه شده حاوی داده‌های محرمانه و طبقه‌بندی شده منتشر شده است که البته این اطلاعات بخشی از اسناد جامع به دست آمده محسوب می‌شوند. ویکی‌لیکس در اقدامات اخیر خود میلیون‌ها سند دیگر را هم به دست آورده است که هر کدام از آنها می‌تواند ماهیت فعالیت‌های محرمانه و متخلفانه سازمان CIA را مشخص کند. این اسناد مربوط به سال‌های 2013 تا 2016 میلادی می‌شوند و ویکی‌لیکس از آنها با عنوان «بزرگ‌ترین افشاگری اسناد محرمانه آژانس» یاد می‌کند.
این فایل‌ها نشان داد سازمان CIA برنامه‌های دقیقی برای انتشار بدافزارها و دیگر برنامه‌های نرم‌افزاری مخرب در دست دارد که برنامه‌های مذکور می‌توانند براحتی محبوب‌ترین پلتفرم‌های موجود را هک کنند. در این اسناد اعلام شده است که در بسیاری از موارد توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری ابزارهای جاسوسی CIA را با محصول نهایی خود ادغام می‌کنند تا بدون اطلاع کاربر از او جاسوسی شود.
در این اسناد اعلام نشد که سازمان CIA در فعالیت‌های جاسوسی مذکور چه اهدافی را دنبال می‌کند و با وجود این به طور دقیق اعلام شد سازمان اطلاعات مرکزی (CIA)، آژانس امنیت ملی (NSA) و دیگر مراکز اطلاعاتی امریکایی برای دریافت اطلاعات جاسوسی به دست آمده با یکدیگر همکاری می‌کنند و البته به صورت همزمان همکاری‌های گسترده با سازمان‌های اطلاعاتی استرالیا، کانادا، نیوزیلند و بریتانیا انجام می‌شود تا آخرین اطلاعات محرمانه در مورد فعالیت‌های دیجیتالی مردم به دست آید.
توانایی‌های CIA برای جاسوسی
سازمان اطلاعات مرکزی امریکا طرح خود را به گونه‌ای دنبال می‌کند که بر اساس آن طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های الکترونیکی مورد حملات جاسوسی قرار می‌گیرند که از جمله آنها می‌توان به رایانه شخصی، تلویزیون، گوشی هوشمند و... اشاره کرد. اسناد منتشر شده همچنین نشان داد هر دو سیستم عامل اندروید و iOS در مقابل این فعالیت‌های جاسوسی آسیب‌پذیر هستند و کارمندان اطلاعاتی امریکا براحتی به داده‌های ذخیره شده در دستگاه‌های مبتنی بر این دو سیستم عامل دسترسی پیدا می‌کنند.
ولی جاسوسی با طیف به این گستردگی اهداف ویژه‌ای را هم دنبال می‌کند. هر بار که سازمان CIA بدافزارهای خود را منتشر می‌کند این احتمال وجود دارد تا شرکت نرم‌افزاری از فعالیت مذکور مطلع شود و با انتشار وصله‌های امنیتی جلو فعالیت بدافزار را بگیرد. این اتفاق دقیقاً سال گذشته در آگوست 2016 صورت گرفت. در آن زمان اپل یک به‌روزرسانی جهانی برای سیستم عامل iOS منتشر کرد که اتفاق مذکور پس از سه حمله گسترده به آیفون در کشورهای عربی صورت گرفت.
در این اسناد همچنین مشخص شد سازمان اطلاعات مرکزی امریکا موفق شده است به سیستم داخلی تمام تلویزیون‌های سامسونگ با قابلیت اتصال به اینترنت ورود پیدا کند و هک کردن تلویزیون‌ها به این معنی است که کارمندان اطلاعاتی امریکا می‌توانند به تمام اتفاقات محیط پیرامون تلویزیون دسترسی پیدا کنند. در بخش دیگری از این اسناد گفته شده است که دولت امریکا به صورت مخفیانه حتی سیستم‌های رایانه‌ای خودروها را هم هک می‌کند تا آنها را زیر نظر بگیرد.بررسی‌های ویکی‌لیکس نشان داد سازمان CIA برای آنکه بتواند این فعالیت‌های جاسوسی را انجام دهد، از کدهای برنامه‌نویسی شده بسیار پیچیده استفاده می‌کند و از این طریق امکان جلوگیری از فعالیت‌های هکری آن بسیار کاهش می‌یابد.
عامل انتشار اسناد محرمانه
ویکی‌لیکس می‌گوید این اسناد را از یک شبکه ایزوله شده و فوق امنیتی به دست آورده و شبکه مذکور در «هوش سایبری» وابسته به سازمان CIA قرار داشته است. مرکز مذکور در اصل بازوی جاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی امریکا محسوب می‌شود که جرایم سایبری را مدیریت می‌کند و در صورت بروز هرگونه حمله سایبری به دولت امریکا، جلو آن می‌ایستد. این طور که بررسی‌های اخیر نشان داده است، اسناد محرمانه مذکور از طریق هکرها و پیمانکاران دولت قبلی امریکا به دست آمده‌اند که این افراد از طریق شیوه‌های مجاز اطلاعات یاد شده را منتشر کردند. در این میان یکی از هکرهای وابسته به دولت قبلی امریکا با ویکی‌لیکس همکاری‌های نزدیک داشته و بخش اعظم آرشیو محرمانه سازمان CIA را در اختیار آنها گذاشته است.هنوز به درستی مشخص نشده است چه کسی این اسناد را برای نخستین بار منتشر کرد. با وجود این پلیس فدرال امریکا (FBI) می‌گوید اطلاعات مذکور احتمالاً بر اساس فعالیت‌های جاسوسی، یکی از کارمندان، سرقت از پیمانکاران دولتی یا شکستن قفل سرورهای مرکزی لو رفته است.
از من هم جاسوسی می‌شود؟
آژانس امنیت ملی امریکا برای انجام فعالیت‌های هکری خود روش‌های متفاوتی را پیش می‌گرفت و با وجود این سازمان CIA در برنامه‌ریزی‌های مجزای خود به صورت نظارتی عمل می‌کند. این اتفاق باعث می‌شد حضور جاسوسی سازمان CIA احساس نشود و این مرکز بتواند بدون ایجاد هرگونه اختلال تمام فعالیت‌های صورت گرفته در پلتفرم‌های نرم‌افزاری مختلف را زیر نظر بگیرد. این سازمان با استفاده از تکنیک یاد شده توانسته است میلیون‌ها دستگاه گیرنده تلویزیونی را هک کند و روش خود را از روش سازمان NSA کارآمدتر می‌داند.
آژانس اطلاعاتی مذکور به صورت ویژه بر گوشی‌های هوشمند و رایانه‌های لوحی تأکید دارد و از این طریق می‌تواند تمام ارتباطات صورت گرفته بین کاربران را زیر نظر بگیرد. ویکی‌لیکس می‌گوید در هیچ بخشی از این اسناد اعلام نشده است که ابزارهای ارتباطی رمزگذاری شده از جمله واتس‌اپ و سیگنال مورد حملات هکری سازمان CIA قرار گرفته‌اند و به عبارت دیگر این سازمان در فعالیت‌های جاسوسی خود نتوانسته است به اطلاعات چنین اپلیکیشن‌هایی دسترسی پیدا کند.
به هر حال ویکی‌لیکس هشدار داده است که سازمان‌های اطلاعاتی امریکایی از تمام کاربران جهان جاسوسی می‌کنند و بدون آنکه افراد مطلع شوند، می‌توانند به اطلاعات دستگاه موبایلی آنها دسترسی داشته باشند. «مات بلِیز»، یکی از مشهورترین کارشناسان امنیتی جهان وابسته به شرکت کسپرسکی روی صفحه اختصاصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر توضیح داد: «تنها اقدامی که کاربران در مقابل این فعالیت‌های جاسوسی می‌توانند انجام دهند، این است که به صورت دائم نرم‌افزار خود را به‌روز کنند ولی متأسفانه باید اعتراف کرد حتی این اتفاق هم نمی‌تواند جلو فعالیت‌های مخرب سازمان‌های اطلاعاتی امریکایی را بگیرد.»
