سرنوشت انتخابات کردستان عراق در دستان آرا مشکوک

انتخابات آتی چیزی شبیه اولین مرحله انتخابات پارلمانی کردستان عراق در سال 1992 میلادی است، یعنی بازگشت به نقطه صفر دموکراسی و حتی بدتر از آن. اکراد عراقی در آن دوران، سران، خاک و پیشمرگ خود را به عنوان یک نماد قرار داده بودند، اما با گذشت ربع قرن از تجربه حکومت محلی به زحمت می‌توان گفت این نمادها تحرکی در شرکت کنندگان در این دوره از انتخابات ایجاد کنند.

اقلیم کردستان همچنانکه وضعیت آن هویدا است با بحران‌های متعدد سیاسی و اقتصادی روبرو است و عمده دلایل این وضعیت هم به حکومت برخاسته از احزابی برمی‌گردد که سیاست را به سبک و سیاقی برگزیده‌اند که در آن منافع عامه مدت‌هاست فدای منافع شخصی و حزبی شده است. کردستان عراق در چنین شرایطی پا به پنجمین دوره انتخابات پارلمانی محلی می‌گذارد که چهار دوره گذشته در سال‌های 1992، 2005، 2009 و 2013 به خلق تغییرات بنیادین در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، حاکمیت قانون و عدم تاثیرگذاری احزاب منجر نشده است و می‌توان گفت که اولین تجربه حکومت محلی آرمان‌های مردمی را نه تنها برآورده نکرده است بلکه در سطوح داخلی عراق، منطقه و بین الملل هم چندان دستاوردی نداشته است.

جامعه کردستان عراق، اینک و در چنین شرایطی که احزاب حاکم از مرتفع کردن مشکلات انباشت شده آنها خود را ناتوان نشان داده‌اند با نوعی از بیزاری و اعتراض گسترده روبرو است که در یک ماه گذشته، مناطقی از آن شاهد نمایش جلوه‌هایی از این اعتراضات بوده است و جو امنیتی حاکم در دیگر مناطق آن یعنی در مناطق تحت حاکمیت بارزانی‌ها تاکنون مانع از چنین اعتراضاتی شده است، اما ناظرین سیاسی در اقلیم کردستان بر این باورند که عدم تغییرات بنیادین در عرصه سیاسی و حکمرانی می‌تواند در نهایت به انفجار اجتماعی منجر شود که کسی یارای مقابله با آن را نداشته باشد.

بنابراین می‌توان گفت که پنجمین دوره انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق، دوره اعتراض رای دهندگان خواهد بود و شماری از احزاب سیاسی در صورت برگزاری یک انتخابات شفاف به زحمت می‌توانند موقعیت قبلی خود را باز یابند. اما این انتخابات شفاف با موانع سخت و دشواری روبرو است که این روزها نقل محافل سیاسی و رسانه‌ای این منطقه از عراق شده است.

اقلیم کردستان عراق در شرایطی پا به انتخابات پارلمانی خود می‌گذارد که فهرست‌های انتخاباتی یا همان مشخصات رای دهندگان به روز رسانی نشده و آنچنان که کمیسیون مستقل انتخابات اقلیم اعلام کرده است صدها هزار از اسامی مشکوک از قبیل مرده، آواره، دوباره و اسامی مشابه در آن یافت می‌شود، آمار متفاوت 500، 600 و 900 هزاری اعلام شده از سوی کمیسیون انتخابات، نگرانی عمده‌ای را در میان رای دهندگانی به وجود آورده است که با امید به تغییرات اساسی، این دوره از انتخابات را به انتظار نشسته‌اند. چنین وضعیتی بار دیگر راه موفقیت احزاب حاکم را در انتخابات همچون ادوار گذشته هموارتر خواهد کرد، در این میان بیشتر نگاه‌ها به مناطق اربیل و دهوک تحت حاکمیت حزب دموکرات کردستان عراق است، حزبی که متاثر از این وضعیت، همیشه دارای بیشترین کرسی در پارلمان محلی بوده و ریاست کابینه و دیگر پست‌های کلیدی کردستان عراق را بر عهده داشته است.

بر اساس جدیدترین آمار اعلامی از سوی نهادهای ذیربط، شمار ساکنین اقلیم کردستان عراق پنج میلیون و 614 هزار و 70 نفر است، شمار واجدین شرایط شرکت در انتخابات هم در سال گذشته میلادی و به هنگام برگزاری رفراندوم مسعود بارزانی، سه میلیون و 250 هزار نفر اعلام شد که غالب فراکسیون‌های پارلمان محلی، احزاب و سازمان‌های مردم نهاد و حتی کمیسیون انتخابات هم با دیده شک به چنین آماری نگریسته‌اند.

شیروان زرار سخنگوی کمیسیون انتخابات اقلیم کردستان در مصاحبه خود با هفته نامه محلی آژانس به صراحت اعلام کرده بود که اصلاح کلی فهرست‌های انتخابات از عهده این کمیسیون خارج است، وی بدون اشاره به جریان‌های تاثیرگذار و البته مانع در این پروسه بر نگرانی‌های جامعه کردی افزوده است. اینگونه است که در صورتی که فضای تقلب و فهرست‌های مشکوک انتخاباتی چاره یابی نشوند امید به تغییرات در هیئت حاکمه اقلیم کردستان عراق در پنجمین دوره از انتخابات محلی نیست و همان وضعیت کنونی را می توان در آیینه تحولات سیاسی شمال عراق مشاهده کرد.