از سفر قریب الوقوع «سعد الحریری» نخست وزیرِ مکلف به تشکیل کابینه لبنان به ریاض خبر داد. این درحالی است که این سفر قرار بود پیشتر از این‌ها انجام شود، اما به دلایل نامشخص به تعویق افتاد.
این سفر در حالی انجام می‌شود که روز گذشته «ولید البخاری» کاردار سعودی در لبنان به ریاض بازگشت و معلوم نیست که این اقدام وی ارتباطی با سفر حریری دارد یا نه.
الاخبار همچنین اعلام کرده است: قرار است حریری کابینه آتی لبنان را تشکیل دهد و معلوم نیست که سفرش به ریاض این مسأله را سخت می‌کند یا آسان. این روزنامه همچنین می‌نویسد که تاکنون دیدار حریری با مشاور دیوان پادشاهی عربستان قطعی شده است و مشخص نیست که این سفر متضمن دیدار حریری با مقامات ارشد ریاض همچون بن سلمان نیز خواهد بود یا خیر.
نکته قابل تأمل در سفر سعد الحریری به عربستان، زمان انجام این سفر است. باتوجه به اینکه حریری مأمور به تشکیل کابینه آتی لبنان شده بیم آن می‌رود که سعودی‌ها بار دیگر به منظور دخالت در امور داخلی لبنان و صدور دستورالعمل‌هایی درخصوص نوع چینش کابینه حریری را به ریاض فراخوانده باشند. هنوز یاد و خاطره تلاش‌های فراوان سعودی‌ها برای کنار زدن «میشل عون» از نامزدی ریاست جمهوری لبنان و نشاندن «سمیر جعجع» نامزد ۱۴ مارس بر مسند قدرت از اذهان پاک نشده است.
برهمین اساس، کاملا بدیهی است که این دست مداخلات حتی تا تشکیل کابینه لبنان هم ادامه پیدا کند؛ به ویژه اینکه سعودی‌ها علاوه بر نقش مخرب و مداخله جویانه خود در انتخاب رئیس جمهور لبنان، در انتخابات پارلمانی این کشور نیز مداخلات زیادی را صورت دادند تا بدین ترتیب جریان مورد حمایت آن‌ها یعنی جریان ۱۴ مارس و از همه مهمتر المستقبل به ریاست سعد الحریری در آن پیروز شود.
در همین ارتباط، «جبران باسیل» وزیر خارجه لبنان پیشتر با اشاره به دخالت‌های «ولید یعقوب» سفیر عربستان در موضوع انتخابات پارلمانی لبنان گفته بود: «همه کسانی که در عرصه دیپلماتیک فعالیت دارند باید حد و مرز خود را بدانند و از دخالت در مسائل داخلی لبنان اجتناب کنند». افزون بر این، روزنامه «الاخبار» نیز در همین خصوص در گزارشی به نقل از دیپلمات‌های عرب از تلاش عربستان سعودی برای تاثیرگذاری بر انتخابات لبنان با هدف یکپارچه کردن جریان ۱۴ مارس خبر داده بود.
این روزنامه در همان برهه همچنین از سفر قریب الوقوع هیاتی عالیرتبه سعودی به لبنان خبر داده بود که قرار بود با «سعد الحریری» نخست وزیر این کشور گفتگو کند تا نظر او را برای اولویت قراردادن گروه‌های ۱۴ مارس و در صدر آن‌ها حزب «نیرو‌های لبنان» به رهبری «سمیر جعجع» در فعالیت‌های انتخاباتی اش جلب کند.
براساس آنچه که گفته شد، دخالت عربستان سعودی در امور داخلی لبنان و به ویژه مسائل سیاسی و سرنوشت ساز این کشور به امری بدیهی تبدیل شده و به نظر می‌رسد که در جریان سفر قریب الوقوع الحریری به ریاض نیز مطالبات سیاسی سران سعودی از وی در زمینه تشکیل کابینه جدید بار دیگر مطرح شود.
نکته دیگری که وجود دارد، مسأله پیروزی قاطعانه حزب الله لبنان و مقاومت در جریان انتخابات پارلمانی اخیر در این کشور است؛ مسأله‌ای که سعودی‌ها را به شدت نگران و در عین حال ناامید ساخته است؛ لذا آن‌ها در چنین شرایطی به دنبال بیشترین بهره برداری از مُهره‌های تحت نفوذ خود در لبنان ازجمله الحریری برای ضربه زدن به مقاومت و تحت الشعاع قرار دادن پیروزی قاطع آن هستند. سفر قریب الوقوع حریری به ریاض نیز در همین چارچوب قابل تعریف است.
سعودی‌ها به خوبی می‌دانند پیروزی حزب الله لبنان و مقاومت در انتخابات پارلمانی این کشور تنها یک پیام مهم و راهبردی دارد و آن پیام این است که مردم لبنان تحت تأثیر مشارکت نیرو‌های نظامی حزب الله در جنگ‌های فرامرزی به ویژه در سوریه قرار نگرفته و هیچ نقدی را به دلیل این حضور نظامی در فراسوی مرز‌های لبنان به حزب الله وارد نمی‌دانند.
مقامات سعودی همچنین نیک می‌دانند که اقبال مردمی به سمت حزب الله در لبنان به معنای پذیرش منطق سیاسی حزب الله در مقابله و مواجهه با رژیم صهیونیستی توسط آن‌ها (مردم) است. این‌ها همان پیام‌هایی هستند که مسئولان ریاض از نتایج انتخابات لبنان دریافت کرده و اکنون درصدد پاسخگویی به آن برآمده اند؛ لذا سعد الحریری به عنوان مُهره‌ای که همواره ارادت خود را به سعودی‌ها ثابت کرده است بهترین کانالی محسوب می‌شود که ریاض از طریق آن می‌تواند در قامت این پاسخگویی، برآید.
این مسأله را نیز اضافه کنید که عربستان سعودی و متحدانش به تازگی حزب الله لبنان را تحریم کرده اند. این اتفاق پس از آن رخ داد که ایالات متحده آمریکا شماری از مسئولان و مقامات ارشد حزب الله را تحت تحریم‌های اقتصادی قرار داد. در واقع، فراخواندن سعد الحریری به ریاض در این برهه و در آستانه تشکیل کابینه قطعه‌ای از همان پازلِ رویارویی با حزب الله لبنان است و به نوعی مکمّل پروژه تحریم حزب الله محسوب می‌شود.
یکی از اهداف اصلی و مهم اعلام لیست تحریم‌ها علیه حزب الله توسط سعودی‌ها به فاصله کمی از اعلام پیروزی مقاومت در انتخابات پارلمانی لبنان، انحراف افکار عمومی از این پیروزی بزرگ بود. سعودی‌ها تلاش کردند با این اقدام، ضمن منحرف کردن افکار عمومی از دستاورد بزرگ مقاومت، به مردم لبنان این پیام را برسانند که تداوم حمایت‌ها از حزب الله گزینه مناسبی نیست و نتیجه‌ای جز انزوای لبنان از جامعه عربی و بین المللی ندارد.
از دیگر اهداف ریاض از انجام اقدام خصمانه تحریمی علیه حزب الله تأثیرگذاری بر فرایند تشکیل دولت آینده در لبنان است که قرار است به زودی صورت پذیرد. آنچه که در مسأله دولت آینده لبنان برای سعودی‌ها بسیار حائز اهمیت است، این است که منافع و مصالح ریاض رعایت شود.
سعودی‌ها با این تحریم‌ها به حزب الله هشدار دادند که باید در تشکیل دولت جدید به منافع آن نیز توجه شود. این هشدار در حالی است که نتایج انتخابات به خوبی گویای آن است که حزب الله به دلیل پیروزی قاطعانه در جریان انتخابات پارلمانی قادر است کابینه‌ای همسو با رویکرد‌های خود به ویژه در عرصه سیاست خارجی، تشکیل دهد. براساس آنچه که گفته شد، به هیچ وجه نمی‌توان دو مسأله «تحریم حزب الله» و «فراخواندن حریری به ریاض» توسط سعودی‌ها را مسائلی جدای از هم و بدون ارتباط با یکدیگر تلقی کرد.
در هر صورت، آنطور که به نظر می‌رسد، سعد الحریری نه از شکست در انتخابات پارلمانی لبنان درس گرفته و نه از تجربه تلخ بازداشت در عربستان سعودی؛ حادثه‌ای که همین چندی پیش «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه تأیید شد. وی در گفتگو با شبکه BFM به این مسأله اشاره کرده بود. با این حال، سعد الحریری همچنان تحت تأثیر القاءات خاندان سعودی که حتی به خودِ وی نیز رحم نکرده و نخواهند کرد، به فعالیت‌های سیاسی اش در لبنان ادامه می‌دهد.
بدون شک با پیروزی حزب الله لبنان و مقاومت در انتخابات پارلمانی لبنان معادلات سیاسی در این کشور به کلی دستخوش تغییر شده و سعودی‌ها دیگر نمی‌توانند با دیکته کردن خواسته‌ها و مطالبات مداخله جویانه خود به عنصر تحت امرشان یعنی سعد الحریری، روند تحولات سیاسی لبنان را مطابق میل خود تغییر دهند؛ لذا شرایط امروز حاکم بر لبنان با آنچه که تا پیش از انتخابات پارلمانی شاهد آن بودیم کاملا متفاوت است و این همان چیزی است که از ذهن مقامات سعودی مغفول مانده است.
