انتشار ویدئویی از یک قتل فجیع در فضای مجازی با فوران بی‌سابقه خشم مردم آمریکا علیه نژادپرستی همراه شد. داستان، قتل یک شهروند سیاه‌پوست آمریکایی به دست یک پلیس سفیدپوست بود. در این قتل دردناک مردی ۴۶ ساله به نام جورج فلوید در حالیکه دستبند بر دست داشت، با فشار زانوی یک افسر سفیدپوست خفه می‌شود.
اخبار بین الملل-هر چند فلوید اولین و آخرین سیاه‌پوستی نیست که زندگی او قربانی نژادپرستی در آمریکا می‌شود، اما قتل فجیع این شهروند خیابان‌های این کشور را به صحنه تظاهرات ضد نژادپرستی تبدیل کرده، ناآرامی‌هایی که در نوع خود در این کشور کم نظیر بوده است.
جرقه آغاز ناآرامی‌ها در آمریکا
انتشار فیلم قتل هولناک فلوید به دست پلیس مینیاپولیس خیلی زود موج عظیمی از مردم آمریکا را پس از هفته‌ها محدودیت‌های کرونایی به خیابان‌ها کشاند. اعتراضات داخلی در آمریکا در حالی روز به روز شدت می‌گیرد که تحت عنوان جنبش «جان سیاهان اهمیت دارد» دنبال می‌شود. هرچند جنبش فعلی هنوز به سطح شورش‌های قبلی در تاریخ مبارزات نژادی آمریکا نرسیده است، اما تا همین لحظه شکاف جدی را در میان سرمداران این کشور ایجاد کرده است. در یک سو شهرداران و فرمانداران قرار دارند که مردم را به آرامش دعوت می‌کنند و در سوی دیگر ترامپ قرار دارد که برای معترضان خط و نشان می‌کشد و فرمانداران را برای سرکوب اعتراضات تحت فشار قرار می‌دهد.
در ایالت مینه سوتا که جرقه اعتراضات ضد نژادپرستی در آنجا زده شد، تیم والتس، فرماندار این ایالت برای اولین بار نیرو‌های گارد ملی را برای مقابله با معترضان به خدمت گرفت. والتس که ظاهرا توصیه‌هایی از دونالد ترامپ دریافت کرده بود، به معترضان هشدار داد که با تخریب و اقدامات خرابکارانه برخورد می‌شود. در ایالت‌های دیگر نیز نیرو‌های گارد ملی خیلی زود آماده سرکوب معترضان شدند.
دامنه اعتراضات به سرعت به شهر‌های دیگر آمریکا کشیده شد. در بسیاری از شهر‌ها از جمله دنور صد‌ها تن از معترضان در حرکتی نمادین به یاد جورج فلوید ۹ دقیقه به اندازه زمانی که این مرد زیر زانوی افسر سفیدپوست بود، روی زمین دراز کشیدند. در «نشویل» تالار شهر به آتش کشیده شد. درگیری میان معترضان و پلیس در شیکاگو در خیابان‌های منتهی به برج ترامپ گزارش شد. در منهتن نیز وضع به همین منوال بود و معترضان در حوالی برج ترامپ تجمع کردند.
اعتراضات ضد نژادپرستی خیلی زود رنگ و بوی خشونت به خود گرفت. در فیلادلفیا تظاهرات مسالمت آمیز مردم با آتش زدن خودرو‌های پلیس پایان یافت. معترضان بسیاری مخالف بروز خشونت در اعتراضات هستند، اما همگی آن‌ها معتقدند باید با اتحاد به دولت نشان داد که اجازه نخواهد داشت هر بلایی بر سر مردم بیاورد. معترضان آمریکایی همچنین با خطرات بسیاری مواجه هستند، زیرا با خشونت پلیس به اعتراض آن‌ها پاسخ داده می‌شود.
ترامپ؛ رئیس جمهوری که در پناه توئیتر آشوب‌ها را تهییج می‌کند
دولت ترامپ نیرو‌های نظامی را موظف به فرونشاندن هر چه زودتر ناآرامی‌ها کرد. رئیس جمهور آمریکا از همان ابتدای اعتراضات رویکرد تهدید را در پیش گرفت. او هر روز البته از تریبون توئیترش اظهارات خود علیه معترضان را تشدید کرده و مدام از قدرت نامحدود ارتش و بازداشت‌های گسترده دم می‌زند تا با ایجاد هراس در دل معترضان، آتش ناآرامی‌ها را خاموش کند.
دیپلماسی تهدید ترامپ ظاهرا در داخل این کشور نیز راه به جایی نبرده و با گذشت بیش از ۱۰ روز از آغاز اعتراضات این تهدید‌ها نتوانسته خشم معترضان آمریکایی را فرو نشاند. خشم تظاهرکنندگان آمریکایی از قتل جورج فلوید تا جایی است که آن‌ها را به درگیری با ماموران سرویس مخفی درست در بیرون از کاخ سفید و در چند قدمی ترامپ مجبور کرد. خشمی که با گاز اشک آور و گلوله‌های پلاستیکی پاسخ داده شد.
رئیس جمهور آمریکا که تا این لحظه از دعوت معترضان به آرامش خودداری کرده است، این روز‌ها بیشتر وقت خود را به توئیت زدن درباره اعتراضات می‌گذراند. او همچنین اعتقادی ندارد که لفاظی‌های او و تهدید مردم به اقدام نظامی آتش اعتراضات را شعله‌ورتر کرده است. ترامپ همچنان بر استقرار نیرو‌های گارد ملی و حتی بکارگیری ارتش در شهر‌های مختلف آمریکا برای نمایش قدرت سرکوب گرانه دولت اصرار دارد.
در این میانه، وزیر دادگستری دولت ترامپ خط مشی او را در پیش گرفت و معترضان را تهدید به پیگرد قانونی کرد. اظهارات او عملا تکرار لفاظی‌های چند روز اخیر ترامپ بود. ویلیام بار اعتراضات را تحت سازماندهی گروه‌های آنارشیست و چپ افراطی و کسانی که از خارج مینه سوتا آمده اند، دانست و این تکرار حرف‌های ترامپ بود. این ادعا خیلی زود با انتشار گزارش دفاتر زندان‌ها از بازداشت شدگان در ایالت مینه سوتا رد شد. سوابق بازداشت شدگان در مینیاپولیس نشان داد اکثر آن‌ها ساکن همین ایالت هستند.
ریشه یابی ناآرامی‌ها و هویت معترضان
روزنامه واشنگتن پست نظرات متفاوتی درباره ریشه اعتراضات و هویت و انگیزه معترضان مطرح می‌کند. برخی هم‌صدا با رئیس جمهور آمریکا معترضان ضد نژادپرستی را افراد تندرو و افراطی می‌دانند. برخی دیگر می‌گویند نژادپرست‌های سفید برتر پندار با نفوذ در میان معترضان، اعتراضات مسالمت آمیز آن‌ها را به خشونت و آشوب می‌کشانند. موج هرج و مرج‌ها در متروی شهر‌های فیلادلفیا، سین سیناتی، لویل ویل و پورتلند، کسب و کار‌های محلی را با مشکل مواجه کرده است. در میانه این اعتراضات بسیاری از نیرو‌های پلیس مجروح شدند. هزاران معترضان نیز تاکنون توسط پلیس بازداشت شده اند.
صاحب‌نظران حوزه جامعه شناسی با تحلیل رویکرد این روز‌های ترامپ می‌گویند مقصر دانستن محرک‌های خارجی بدون ارائه شواهد قانع کننده، به مفهوم بی توجهی به مسائل اساسی است. مسائل اساسی اعتراضات این روز‌های آمریکا در سرخوردگی مردم از کمبود‌های ساختاری گوناگون و انزجار از خشونت همیشگی پلیس این کشور علیه رنگین پوستان خلاصه می‌شود و اگر نابرابری و بی عدالتی که با شیوع کرونا علیه این قشر از مردم آمریکا تشدید شده را هم به آن افزود، بی شک خشم و انفجار را به دنبال دارد و شاهد رفتار‌هایی خواهیم بود که جرم خشونت آمیز شناخته می‌شوند.
ناظران سیاسی نیز معتقدند ورود متحدان جدید به جمع فعالان اجتماعی و نژادی در سال‌های اخیر می‌تواند نشانه خوبی برای جهت بخشیدن به دامنه اعتراضات ضد نژادپرستی در آمریکا باشد.
حال و هوای این روز‌های آمریکا حکایت از آن دارد که بسیاری از نژادپرستی نهادینه شده در ساختار کشورشان علیه سیاه‌پوستان به ستوه آمده اند. به نظر می‌رسد جامعه آمریکا از خشم نژادپرستانه پلیس علیه سیاهان خسته شده و زمان تغییر فرا رسیده است. شاید به همین دلیل باشد جامعه شناسان مرگ فلوید ۴۶ ساله را نقطه عطفی تاریخی در برابر نابرابری‌های نژادی در این کشور می‌دانند.
