امر به معروف و نهی از منکر یکی از مسائلی است که به رغم تلاش برخی مسئولین، این روز‌ها در جامعه کم‌تر به چشم می‌خورد؛ مسئله‌ای که از ارکان اصلی جهت گرفتن جامعه در جریان‌های مختلف است و فراموش کردن آن می‌تواند عواقب ناخوشایندی برای کشور داشته باشد. اگر چه این مسئله شاید به مانند گذشته در جامعه دیده نشود، ولی می‌توان تعیین کنندگی آن را در امور مختلف حس کرد.
یکی از موارد سیاسی که شاید کم‌تر از جنبه امر به معروف و نهی از منکر مورد توجه قرار گرفته، مسئله انتخابات است که می‌تواند در سایه امر به معروف و نهی از منکر نقش موثری در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی داشته باشد. در مصاحبه با جلیل محبی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر به بررسی موضوع امر به معروف و نهی از منکر و نقش آن در انتخابات پرداختیم.
مشروح مصاحبه را در ادامه می‌خوانید:
با منکر بزرگی به نام بی تفاوتی مبارزه می‌کنیم
سوالی که این روز‌ها خیلی مطرح است این است که ستاد امر به معروف و نهی از منکر کجا نمود عینی پیدا می‌کند؟
محبی: مهمترین نمود ستاد امر به معروف در دو جا است؛ اول در تشویق و ترغیب مردم به امر به معروف و نهی از منکر و بی تفاوت نبودن نسبت به حاکمیت و مردم؛ دوم حمایت حقوقی و قضائی از کسانی که امر به معروف و نهی از منکر کردند و مشکل برایشان ایجاد شده است.
این طور نیست که ستاد امر به معروف و نهی از منکر پلیس و دستگاه قضا باشد، وظایف پلیس و دستگاه قضا را خودشان انجام می‌دهند و اگر در دوره‌ای هم ستاد امر به معروف و نهی از منکر چنین کاری انجام داده کارش خلاف قانون و دستورات رهبری بوده است؛ لذا ورودش به مسائل پلیسی و قضائی ممنوع و خلاف دستورات رهبری است.
ما در ستاد امر به معروف و نهی از منکر تنها با یک منکر، مبارزه می‌کنیم؛ منکر بزرگی به نام «بی تفاوتی». اگر مردم نسبت به منکرات، بی تفاوت نباشند و امر به معروف نکنند، امر به معروف و نهی از منکر احیا می‌شود. کاری که ما انجام می‌دهیم مطابق قانون و منویات مقام معظم رهبری است که اگر کسی امر به معروف و نهی از منکر کرد و برایش مشکلی به وجود آمد، ما از او حمایت حقوقی و قضائی می‌کنیم.
انجام کار‌های فرهنگی و رسانه ای، فعالیت دیگری است که برای ترویج مسئله امر به معروف و نهی از منکر انجام می‌دهیم.
بر اساس قانون و حرف رهبری نیروی کف خیابان برای ستاد امر به معروف ممنوع است
یعنی اینکه ستاد امر به معروف و نهی از منکر مانند نیروی انتظامی یا سایر دستگاه‌های اجرایی نیرو‌هایی در کف خیابان دارد؟
محبی: این کار، بر اساس قانون و بر اساس حرف رهبری ممنوع است.
وضعیت جامعه را از نظر امر به معروف و نهی از منکر چطور می‌بینید؟ آیا به شرایط مطلوب رسیده است یا خیر؟ آیا ستاد امر به معروف توانسته فرهنگ‌سازی لازم را داشته باشد یا خیر؟
محبی: ستاد امر به معروف فعالیت‌های فرهنگ‌سازی خود را در دوره جدید آغاز کرده، اما در گذشته هیچ کار فرهنگ‌سازی انجام نمی‌داد و هیچ تولید رسانه‌ای برای امر به معروف و نهی از منکر انجام نمی‌شد.
در نظرسنجی‌هایی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که مردم می‌ترسند مسئولین را امر به معروف و نهی از منکر کنند و خطا‌های آن‌ها را بگویند که انباشته شدن این موضوع در بلند مدت باعث ایجاد کینه و کدورت نسبت به حاکمیت می‌شود؛ ما هم هنوز نتوانستیم این ترس را از بین ببریم.
اگر مردم امر به معروف و نهی از منکر مسئولین و حاکمیت را حق خود بدانند و از این کار نترسند، شرایط جامعه هم متفاوت خواهد شد. زمانی می‌توانیم رسالت خود را به صورت دقیق در جامعه انجام دهیم و به نتیجه برسیم که مردم ما مسئولین را امر به معروف کنند و از این کار نترسند و حاکمیت از مردم به خاطر امر به معروف و نهی از منکر حساب ببرد؛ آن زمان می‌توانیم بگوییم که امر به معروف و نهی از منکر در جامعه جا افتاده و این ستاد به مهمترین هدفش رسیده است.
در حال پیگیری خلا‌های قانونی حمایت از آمرین به معروف از مجلس هستیم
آیا شما در قانون‌گذاری هم مشارکت دارید؟
محبی: بله؛ در حال حاضر در حال پیگیری خلا‌های قانونی هستیم که در خصوص حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر وجود دارد و پیگیریم که این قانون در مجلس به تصویب برسد. در برخی دستگاه‌ها شاهد هستیم که نه تنها فرد امر به معروف کننده تشویق نمی‌شود، بلکه برایش مشکل هم ایجاد می‌شود؛ در حالی که باید بر عکس باشد و این خلا‌ها باید به وسیله قانون برطرف شود.
یا مثلا در جایی که می‌خواهیم از فردی حمایت کنیم، حمایت‌ها به صورت کلی مطرح شده و گفته است که فرد باید حمایت شود، نگفته که حمایت در چه میزان باید باشد و پشتیبانی از حمایت به چه صورت باید انجام شود، نماینده ستاد امر به معروف چه نقشی دارد و مسائلی از این قبیل باید روشن شود.
آیا مجلس جواب مثبت به این قضیه داده است؟
محبی: بله کمیسیون فرهنگی و کمیسیون اصل نود خصوصا در مجلس یازدهم همکاری‌های لازم را دارند و اتفاقات مثبتی در این زمینه رخ داده است.
جلساتی با بسیج دانشجویی برگزار کردیم
ارتباط شما با دانشگاه‌ها به چه صورت است؟
محبی: یک سری از این گروه‌های جهادی گروه‌های دانشجویی هستند که در گروه‌های مختلف به ویژه امر به معروف مسئولین فعالیت می‌کنند که بازتاب‌های خوبی هم داشته است؛ با بسیج دانشجویی هم جلساتی داشتیم که شیب تندی در حرکت خود در پیش گرفتند و افق روشنی را در مقابل آن‌ها می‌بینیم.
در مسئله امر به معروف و نهی از منکر، جبر و اختیار مطرح نیست
هر کسی می‌تواند امر به معروف کند؟
محبی: بر همه واجب است که امر به معروف کند و از نظر مدنی و مباحث عرفی غیر مرتبط با شرع هم هر کسی باید امر به معروف کند؛ بحث جبر و اختیار نیست، چون اگر امر به معروف نکنیم خودمان ضرر می‌کنیم. همان بلایی که یک نفر سر کس دیگری می‌آورد ممکن است روزی هم سر من بیاورد، پس اگر امر به معروف نکنم در آینده خودم هم آسیب ببینم؛ پس امر به معروف یک نوع پیشگیری محسوب می‌شود.
کمی از امر به معروف فاصله بگیریم؛ اخباری مبنی بر تصمیم شما برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ منتشر شده است؛ این اخبار را تایید یا رد می‌کنید؟
محبی: با توجه به بالا بردن سن نامزد‌های ریاست جمهوری، هنوز مشخص نیست که شرایط برای حضور چهل ساله‌ها فراهم باشد یا خیر؛ هر چه به قبل رجوع می‌کنیم می‌بینیم که عده‌ای در گذشته نامزد بودند و هر چه زمان می‌گذرد همان افراد در ادوار مختلف تکرار می‌شوند.
امر به معروف انتخاباتی هم داریم؟
محبی: انتخابات یعنی شرکت مردم در رای گیری برای کنار گذاشتن اهل منکر.
اصلاح نظام تصمیم گیری و پاسخگو بودن باید در اولویت‌های دولت بعدی باشد
چه خلاهایی در کشور وجود دارد که به نظر شما دولت بعدی باید به آن‌ها رسیدگی کند؟
محبی: اصلاح نظام تصمیم گیری در کشور یکی از خلاهایی است که دولت بعدی باید آن را در اولویت خود قرار دهد؛ تصمیم گیری در کشور باید به نحوی باشد که کسی که تصمیم می‌گیرد پاسخگو باشد. الان دستگاه‌ها در کشور تصمیماتی می‌گیرند که در مقابل آن‌ها پاسخگو نیستند که این به دلیل نادرست بودن نظام تصمیم گیری در کشور است؛ صد‌ها شورای عالی در کشور وجود دارد که تصمیماتی در حوزه‌های مختلف می‌گیرند.
مجلس تصمیم گیری می‌کند، دولت اجرا نمی‌کند و دولت آیین نامه‌های مغایر قوانین اجرا می‌کند. وزرا در حوزه‌های تصمیم گیری خود تصمیماتی می‌گیرند که با قانون اساسی مغایر است و مطابق قوانین عادی نیست. اصلاح نظام تصمیم گیری و پاسخگو نبودن تصمیم‌گیر، مهمترین اشکال کشور است، وگرنه تصمیم‌های خوبی گرفته می‌شود که در چرخ دنده‌های نظام اداری از بین می‌رود.
نظرتان درباره این چند اسم و عبارت چیست؟
امر به معروف و نهی از منکر: واجبی که اگر زنده شود، حکومت اصلاح می‌شود.
انتخابات ۱۴۰۰: پیروزی یک جوان کارآمد انقلابی
جریان اصولگرا: اهل شعار
جریان اصلاح طلب: شیفته خارج از کشور
جریان انقلابی: جریانی که می‌تواند کشور را از مصائب فعلی نجات دهد.
محمود احمدی نژاد: زیگزاگ
