بردهداری به بند کشیدن اختیاری یا غیر اختیاری یک شخص در دست شخص دیگر است. در بررسی های تاریخی مشخص شده است که از زمانهای بسیار قدیم تا حدود یک قرن پیش ، خرید و فروش افرادی به عنوان غلام و کنیز و برده مساله ای بسیار رایج و معروف بوده است (چه در کشورهای اسلامی و چه در کشورهای غربی ). بردگی نخست در مصر باستان، بابل، آشور، چین و هندوستان پدیدار گشت و در یونان و روم باستان به شکل کلاسیک خود تکامل حاصل کرد.
در زمان قبل از اسلام و در اکثر کشورهای غرب و شرق ، راههای مختلفی بود که به بردگی رسمیت می‌بخشید :
اسارت در جنگ ، خواسته حاکم و سرپرست ستمگر برای خرید برده، برده شمرده شدن طفلی که مادر کنیز داشته، فرار کردن از لشکر و امتناع از جنگیدن، پناهنده شدن به کشور و دولت دیگر و خود را تسلیم آنان کردن، ارتکاب جرم مثل قتل یا دزدی، فقری که موجب فروش خود میشد، فروختن فرزند یا زن به خاطر فقر ، فروختن فرد دزدیده شده و باختن در قمار از راههای رسمیت یافتن بردگی بود که با آمدن دین اسلام تمامی راهها به جز اسارت در جنگ مسدود و ممنوع اعلام شد.
البته این امر در بعضی موارد به طور ضربتی و قاطعانه بود و در برخی موارد به صورت گذاشتن احکام و ساختار و قانون بود تا به مرور زمان برچیده و نابود شود . مثل احیای شخصیت بردگان، ازدواج با کنیزان ، اِعمال رفتار انسانی با آنها ، گنجاندن مورد آزاد کردن برده در مصارف زکات و کفارات ، آزادسازی بعد از هفت سال و موارد بسیار زیادی که هم در روایات و احادیث میتوان به آنها دست یافت و هم در مباحث فقهی که در این مقاله مجال بیشتر آن نیست .
در ایران هم سال ۱۳۰۷ به دستور رضاشاه بردهداری که در زمان قاجار مرسوم بود، ممنوع و حبس بین ۱ تا ۳ سال به عنوان مجازات برای آن تعیین شد! زمان قاجار برده‌های سیاه معمولا توسط حجاج از مکه خریداری میشدند که مذکرها اغلب کاکا، مبارک و فیروز و مونث‌ها غنچه‌دهان، زعفران و صنوبر نامیده میشدند!
در غرب و بخصوص آمریکا وضعیت فجیع تر بود و پرونده جنایات آنها را از قبل از آغاز عصر برده داری غربی باید مشاهده نمود، زمانی که انگلیسی‌ها تازه پا به قاره آمریکا گذاشته بودند و هنوز زمینی برای زندگی نداشتند و ابتدا باید نسل سرخپوستها را از بین میبردند تا زمینهای آنها را تصرف کنند :" دویست دلار جایزه برای جسد هر سرخ پوستی که به دولت آمریکا تحویل داده می‌شود" عنوان آگهی دولتی در روزنامه سال ۱۸۶۳ در ایالت داکوتا بود!! طبق توییت یک‌نویسنده سرخپوست در سالروز استقلال آمریکا: واشنگتن دندان‌های مصنوعیش را از دندان برده ها ساخته بود، جفرسون به کودکان برده تجاوز می‌کرد، روزولت می‌گفت: سرخپوست خوب سرخپوست مرده است و لینکلن ۳۸ سرخپوست را در یک ساعت دار زد!
در کشورهای غربی، دانمارک در ۱۷۹۲ به عنوان نخستین کشور اروپایی، برده فروشی را به طور کلی منسوخ اعلام کرد؛ به دنبال آن در ۱۸۰۷ انگلیس و سپس آمریکا نیز برده داری را لغو کردند؛ در کنفرانس وین که در سال ۱۸۱۴ برگزار شد، انگلیس از نفوذ خود استفاده کرده و دیگر کشورها را نیز به پایان برده داری وادار کرد؛ سرانجام تقریباً همه کشورهای اروپایی قوانینی را به تصویب رساندند که برده فروشی را ممنوع اعلام کرد. پذیرش قانون عدم برده داری از سوی سازمان بین المللی حفظ صلح جهانی(۱۹۴۶-۱۹۲۰) در سال ۱۹۲۶ موفقیتی بزرگ در این زمینه به شمار می رفت به ویژه که بنابراین کنوانسیون همه اشکال برده داری در آن زمان ممنوع اعلام شد .
ولی حالا در قرن معاصر به وضوح و با ذکر آمار رسمی می‌بینیم که غرب نه تنها برده داری را الغا نکرده، بلکه هنوز هم منادی برده داری است، لکن شکل آن را عوض نموده و صورتی مدرن به آن داده است! به طور مثال "اورمیلا بولا" گزارشگر ویژه سازمان ملل اظهار داشته بیش از 40 میلیون انسان در جهان برده شده و یک چهارم این افراد کودک هستند؛ همین تعداد را شبکه خبری «سی‌بی‌اس» هم گزارش داده که حدود ۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان در دام بردهداری مدرن مانند ازدواج و کار اجباری قرار دارند که بر اساس برآوردهای انجام شده ۴۰۰ هزار نفر از این تعداد آمریکایی هستند.
اکثر کشورها سالها مستعمره همین غربی ها بودند؛ و آیا مستعمرگی چیزی غیر از بردگی است؟ اکنون نیز بسیاری از کشورهای به ظاهر آزاد، حقّ ندارند بدون اجازه غربی ها آب بخورند؛ اکثر رسانه ها جمعی دنیا در دست سرمایه داران غربی می باشند، و مردم دنیا برده های حلقه به گوش رسانه ای آنها هستند که بخواهند یا نخواهند باید دسترنج خودشان را در جیب همین صاحبان رسانه بریزند؛ اینها هستند که به مردم دنیا دیکته می‌کنند چه بخرند و چه نخرند؛اینها هستند که نیازها را تلقین می‌کنند و کالای خود را به مردم دنیا می‌فروشند؛ لذا اکثر مردم دنیا برده اند ، امّا بردگانی که خودشان هم از بردگی خود خبر ندارند!
همین الآن برخی کشورهای تحت اشغال آمریکا، انگلیس، اسرائیل، آلمان و … نه تنها برده‌ی آنها که موش‌های آزمایشگاهی آنها می‌باشند، که اسلحه‌های اتمی، بیولوِژیک و شیمیایی خودشان را روی آنها آزمایش می‌کنند؛ یا تشکیل همین سازمان ملل که فقط به چند کشور چپاولگر دنیا حقّ وتو داده اند!
آیا این غیر از برده داری مدرن است؟ اگر کلّ مردم دنیا یک نظر دهند و آمریکا نظر مخالف آنها را بدهد، به خاطر حقّ وتویی که دارد، نظر اوست که به اجرا در خواهد آمد! خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشته است که کمپین مقابله با برده داری انگلیس اعلام کرده ۱۳۶ هزار برده در حال حاضر در انگلیس وجود دارند که بخش عمده‌ای از صنعت تولید مواد غذایی این کشور از طریق این افراد به فعالیت خود ادامه میدهند؛ "قاچاق انسان" که شکل جدید بردهداری در عصر حاضر محسوب می شود، امروزه در کشوری مانند عربستان سعودی به یک تجارت غیرقانونی و البته منبعی پر درآمد تبدیل شده است!؛ "برده داری جنسی" هم اکنون سومین تجارت سود آور در اروپا و آمریکا بعد از اسلحه و مواد مخدر بوده و طبق آمار موجود، میزان این برده‌ها در سال ٢٠١٨ نسبت به ٢٠١٧، به میزان ٣٨٪ افزایش یافته است و سود حاصل از قاچاق انسان در دنیا، سالانه ٣٢ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
بیش از ۱۰۰۰۰ شهروند انگلیسی تبدیل به "انسان سگ‌نما" شده‌اند! توله‌سگ‌های انسانی، لباس‌های چرم گران‌قیمت که مانند هیبت سگ است به تن می‌کنند و چهاردست‌وپا کنار شریک هم‌جنسگرای خود حرکت می‌کنند!
در همین سالهای اخیر داعش سردمدار برده داری در قرن بیست و یکم شده بود؛ تا جایی که نقشه‌های جنگی خود را برای گرفتن برده‌هایی با سلیقه مشتریان خود هماهنگ می‌کرد !؛ و هزاران دست از این مثالها که قلب تمامی آزادگان بشریت را جریحه دار کرده است .
در سال گذشته به دنبال قتل جرج فلوید سیاه پوست، دور جدید تظاهرات مردمی علیه نژادپرستی و بی عدالتی آغاز شده و تصاویر 4 نفر از رؤسای پیشین مجلس آمریکا که یادآور دوران برده داری بودند از روی دیوارهای این مجلس برداشته شد.
مردم در سراسر دنیا دارند به این آگاهی می‌رسند که باید آزادمرد باشند و حریّت و آزادگی خود را اسیر فکر و دستور و سلیقه هیچ ظالمی نکنند! موج اسلام دوستی و ایران دوستی به پاس حریّت و آزادگی سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین علیه السلام که شعارش هیهات مِنّا الذِّلة بود و سر داد ولی به ظلم تن نداد را الگو و شیوه خود قرار میدهند و به "خمینی کبیر"(ره) که به عنوان یک انسان شجاع و آزاده در برابر ابرقدرتهای شرق و غرب ایستاد تا استقلال کشورش را فریاد زند به چشم " معجزه قرن " نگاه می‌کنند و طولی نمی‌کشد که همین زبانه های کوچک آتش زیر خاکستر کشورها در برابر ظلم و زور تبدیل به آتشی مهیب شده و استعمارگران و برده داران دنیا را به کام خود می‌کشد. به امید روزی که تمامی بردگان، بندگان آزادی شوند که اسیر نفس و زر و زور و تزویر و ظلم نباشند .
صفورا ترقی
