خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و تاثیر آن بر منطقه

 پس از آنکه «رجب طیب اردوغان » رئیس جمهوری ترکیه اعلام کرد با آمریکا برای تأمین امنیت فرودگاه کابل به توافق رسیده است، گروه طالبان با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن مخالفت به ادامه حضور نظامیان ترکیه در افغانستان ، گفت که ادامه حضور نظامیان این کشور به منزله اشغال کشور است.

پایگاه خبری آمریکایی «اوراسیا رویوو»، در گزارشی به مساله تداوم حضور نیروهای نظامی ترکیه در فرودگاه کابل پس از خروج نظامیان آمریکایی پرداخته و نوشته است که این تصمیم آنکارا واکنش های مختلفی را در افغانستان در پی داشته است. 

بر پایه این گزارش، «حامد کرزی» رئیس جمهوری پیشین افغانستان در مصاحبه ای در تاریخ در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۱ در کابل گفت: ترکیه و افغانستان دارای روابط تاریخی و دوستانه طولانی هستند و آنها می‌توانند نقش مهمی را در حل منازعات افغانستان ایفا کنند.

با این حال، طالبان در بیانیه خود در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۱ به ترکیه هشدار داد و گفت: حضور نیروی هر کشور تحت هر نام در افغانستان، اشغال است و در برابر آن می‌ایستد.

پایگاه خبری «فرانس ۲۴» نیز با اشاره به بیانیه منتشر شده از سوی طالبان نوشت: افغانستان و ترکیه روابط مذهبی، تاریخی و فرهنگی دارند و حضور نظامی این کشور احساس دشمنی و نفرت بین دو ملت را بر می‌انگیزد.

در این اطلاعیه همچنین از ترکیه خواسته شده است در تصمیم خود تجدید نظر کند.

بر اساس ادعای این رسانه آمریکایی، برخی از کشورها تلاش کرده اند مناطق شمالی افغانستان را به کانون تروریستی تبدیل کنند و می‌کوشند از این طریق سبب بروز ناآرامی‌ها در کشورهای آسیای میانه و چین شوند.

نگرانی چین و روسیه

بر اساس این گزارش، تصمیم آمریکا برای خروج نظامیان خود از افغانستان می تواند موجب افزایش نگرانی در روسیه و چین شود، چرا که تشدید ناامنی در افغانستان می تواند سبب کشیده شدن این ناآرامی ها به مرزهای این کشورها شود.

رویترز به نقل از یک دیپلمات سابق روسی و دو تحلیلگر نوشته است که خروج آمریکا از افغانستان برای مسکو دردسر ساز است. روسیه نگران است که بروز جنگ های گسترده در افغانستان سبب شود منطقه آسیای میانه به حیاط خلوت گروه های تروریستی تبدیل شود.

بر اساس این گزارش، با عقب نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان، ایالات متحده ممکن است بخواهد به تعدادی از اهداف ذیل دست یابد:

 اولاً، علائمی وجود دارد که نشان می‌دهد ایالات متحده و متحدانش به وضوح می خواهند یک بحران جهانی جدید در روسیه، چین و پاکستان ایجاد کنند که در این گزارش از آن به عنوان مثلث بحران یاد شده است.

این تصمیم آمریکا سبب می‌شود کشورهای مذکور با عواقب و مشکلات بعدی ناشی از خروج  نیروهای آمریکایی و بین المللی از افغانستان روبرو شوند.

ثانیا، شکاف امنیتی پس از خروج نیروهای آمریکایی و بین المللی از افغانستان افزایش می یابد و این مساله سبب می شود با تشدید ناامنی در منطقه طرح یک کمربند-یک جاده که یکی از ابتکارات چین به شمار می‌آید به حال تعلیق درآید.

به باور کارشناسان، عملی کردن این کمربند تنها در صورت ایجاد آرامش در افغانستان امکان پذیر است و این تصمیم آمریکا در برنامه‌های چین برای ایجاد این کمربند اختلال ایجاد می‌کند.

ثالثاً، ایالات متحده می‌خواهد به نوعی از بار سنگین مالی ناشی از نگاه داشتن نیروهای نظامی خود در افغانستان رهایی یابد و بیشتر بر اولویت‌های جهانی خود متمرکز شود و بحران را به کشورهای رقیب مانند روسیه و چین بکشاند.

بر پایه این گزارش به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از این بحران به کشور تاجیکستان کشیده شود که حدود ۹.۳ میلیون نفر جمعیت دارد و یکی از آسیب پذیرترین کشورها از نظر سیاسی، اقتصادی و امنیتی در منطقه آسیای میانه است.

این تصمیم آمریکا سبب می‌شود، روسیه به عنوان یکی از بزرگترین حامیان تاجیکستان درگیر یک جنگ فرسایشی شود و زمینه برای کشانده شدن جنگ به بقیه کشورهای آسیای میانه و چین، به ویژه استان سین کیانگ آن کشور فراهم شود.

به گزارش رویترز، «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه در تاریخ ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۱ به "رحمان" همتای تاجیک خود گفت که مسکو در صورت لزوم به تاجیکستان کمک می کند تا از پس هرگونه حملات احتمالی برآید.

در حال حاضر تاجیکستان حدود ۲۰ هزار نیروی نظامی خود را در مرزهای خود با افغانستان مستقر کرده است و خواستار دریافت کمک نظامی از روسیه شده است.

از دیگر سو، تاجیکستان میزبان بزرگترین پایگاه نظامی روسیه است که تعداد قابل توجهی از تجهیزات نظامی مختلف از جمله تانک، بالگرد، هواپیمای بدون سرنشین و حدود ۶ هزار سرباز در آن مستقر هستند.