برجام و افغانستان، دو محور اصلی دیپلماسی ایران و چین

 دو موضوع اصلی و مهم منطقه و خاورمیانه، یعنی مساله افغانستان و برجام محورهای اصلی مذاکرات وانگ یی، وزیر خارجه چین و امیر عبداللهیان همتای ایرانی وی در دو تماس تلفنی جداگانه بوده است.

برجام با وجود فراز و نشیب‌های فراوان در سال‌های گذشته و به رغم خروج واشنگتن از این توافق در زمان دولت ترامپ، همچنان پابرجا است و تکاپوی جهان برای حفظ آن، حاکی از اهمیت چندجانبه این قرارداد بین‌المللی در حوزه های سیاسی، امنیتی و اقتصادی نه تنها برای امضاکنندگان که برای جامعه جهانی است.

 این قرارداد مهم بین المللی به عنوان محور سیاست خارجی تعاملی جمهوری اسلامی ایران، دریچه ای برای رفع تحریم‌های اقتصادی است و در عین حال پیشران دیپلماسی و چندجانبه گرایی در جهان را شکل می دهد. در این چارچوب، برجام به عنوان ابزاری مهم برای مقابله با روندهای یکجانبه گرا مورد حمایت جدی چین به عنوان یکی از امضا کنندگان آن قرار گرفته است.

برجام و افغانستان، دو محور اصلی دیپلماسی ایران و چین

از سوی دیگر مساله صلح و ثبات در افغانستان برای چین و ایران اهمیت زیادی دارد، این کشور با ایران دارای حدود 900 کیلومتر مرز مشترک است و هرگونه ناامنی در آن باعث افزایش تعداد پناه جویان افغانستانی در ایران می شود، چین هم مانند ایران با افغانستان دارای مرز مشترک است و نگران نفوذ تروریست ها به داخل خاک خود است.

با توجه به اهمیت این دو موضوع برای ایران و چین، وزرای خارجه دو کشور در گفت و گوی 23 مهر که بعد از روی کار آمدن طالبان در افغانستان بود علاوه بر پیشبرد توسعه روابط مشارکتی استراتژیک جامع  بین چین و ایران، روی افغانستان و ضرورت تامین صلح و ثبات در این کشور جنگ زده بحث و رایزنی کردند.

چین همواره مایل بوده است همراه با ایران ضمن حمایت قطعی از یکدیگر در مسایل مربوط به منافع اصلی و نگرانی های مشترک، ضمن مخالفت با زورگویی یک جانبه آمریکا، به دفاع  از عدالت و برابری بین المللی در مسایل و موضوعات مختلف بپردازد.

کارشناسان می گویند دو کشور در دوران جدیدی نیز باید ضمن تقویت همکاری عملی، به طور پیوسته نتایج این همکاری ها را تقویت کنند، موضوعی که وانگ یی نیز بر آن تاکید کرد و در آن تماس به امیر عبداللهیان گفت: در عین حال که باید همکاری های ضد همه گیری کرونا را ادامه دهیم مایل هستیم هماهنگی و همکاری با ایران در امور منطقه ای و بین المللی را تقویت کنیم.

یکی از مسایل بسیار مهم برای ایران، موضوع برجام و مذاکرات هسته ای است چین همواره موضع مشروع ایران در حفاظت از منافع ملی در خصوص برنامه هسته ای ایران را درک و از احیای مذاکرات برجام حمایت کرده است به طوری که وزیر خارجه چین به امیر عبداللهیان گفت کشورش مایل است همراه با ایران و سایر طرف‌ها برای پیشبرد مذاکرات در مسیری که به سود صلح و ثبات منطقه باشد، تلاش کند. 

در تماس نخست علاوه بر مساله برجام، موضوع امنیت در افغانستان به عنوان همسایه دو کشور ایران و چین هم مورد تاکید قرار گرفت. وانگ در این تماس گفت که کشورش از ایران برای میزبانی دومین نشست افغانستان حمایت می کند و امیدوار است این نشست بتواند رویکرد ایجاد شده را حفظ  نموده و با ایفای مزایا و ویژگی های کشورهای همسایه، سهم خود را برای برقراری ثبات پایدار در افغانستان ادا کند. 

روابط استراتژیک ایران و چین از دیگر محورهای اصلی مذاکرات حضوری و تلفنی مقامات ایرانی و چینی بوده است در همین راستا امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران هم در این گفت و گوی تلفنی گفت: دولت جدید ایران مجموعه توافقات سران دو کشور را با جدیت اجرا خواهد کرد و برنامه همکاری جامع ایران و چین را قاطعانه به پیش خواهد برد.

امیرعبداللهیان در خصوص نشست افغانستان نیز گفت که ایران مایل است برای میزبانی مشترک دومین نشست وزرای خارجه همسایگان افغانستان با چین همکاری نزدیک داشته باشد، به دنبال همین تماس بود که نشست افغانستان در تهران برگزار شد و وانگ آن را سازنده و تاثیرگذار عنوان کرد.

اما محور اصلی مذاکرات وزرای خارجه دو کشور در تماس دوم که روز جمعه هفته گذشته انجام شد مساله برجام و ضرورت رفع تحریم های آمریکا علیه ایران بود، موضوعی که به گفته «محمد کشاورز زاده»، سفیر ایران در چین نشان می دهد نقش چین در مذاکرات آتی وین برجسته خواهد بود. ⁧‫چین‬⁩ مخالف یکجانبه گرایی آمریکا و سیاست زرورگویی در روابط بین الملل است.

چین همیشه ضمن استقبال و اعلام حمایت از تداوم مذاکرات هسته ای، آمریکا را عامل اصلی مشکلات به وجود آمده در راه اجرای برجام دانسته و ابراز امیدواری کرده است که آنها این اشتباه خود را با رفع همه جانبه تحریم‌ها جبران کنند تا در پرتو رویکرد مثبت ایران، مذاکرات پیش رو به نتایج خوبی منجر شود.

آمریکا نمی‌تواند سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری و تروریسم اقتصادی را ادامه داده و همزمان مدعی مذاکره و توافق باشد. در همین راستا امیر عبداللهیان در خصوص مذاکرات آتی وین اظهار امیدواری کرد که آمریکا و طرف های اروپایی به صورت واقع بینانه وارد مذاکره شوند تا توافق به سرعت حاصل شود.

دور جدید مذاکرات ایران و کشورهای عضو برجام هشتم آذر در وین برگزار می شود به دنبال تایید این خبر از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران، سخنگوی وزارت خارجه چین اعلام کرد که پکن از اعلام بازگشت ایران به مذاکرات وین قبل از پایان نوامبر استقبال و از دعوت ایران برای سفر رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی قدردانی می کند.

وانگ ون بین با بیان اینکه از هر دو طرف برای حل اختلافات از طریق گفت و گو حمایت می کند افزود: این موضوع در راستای منافع مشترک جامعه بین المللی است که برجام هر چه سریعتر به مسیر اصلی بازگردد و صلح و ثبات منطقه افزایش یابد.

به گفته وی همه طرف‌ها باید تلاش‌های جدیدی را برای پیشرفت‌ در مذاکرات بر اساس اصل عینیت و عدالت انجام دهند ایالات متحده باید سیاست اشتباه خود مبنی بر «فشار حداکثری» بر ایران را به طور کامل اصلاح کند و ایران باید بر این اساس پایبندی کامل خود به برجام را از سر بگیرد، سایر طرف ها نیز باید فضای مساعدی را برای دستیابی به اهداف فوق ایجاد کنند.

چین در مساله برجام همیشه با طرف های مربوطه در ارتباط بوده است و این دور نیز در مذاکرات وین مشارکت سازنده ای خواهد داشت، قاطعانه از برجام حمایت خواهد کرد و برای حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک موضوع هسته ای ایران تلاش خواهد کرد موضوعی که جز آن از کشور چین در ارتباط با ایران انتظار نمی رود.