تیم مذاکره ایران قدرت بازی غرب در مذاکرات را محدود کردند

حنیف غفاری کارشناس روابط بین الملل با اشاره به دور هفتم مذاکرات وین درباره سازوکار برداشته شدن تحریمها در دور هفتم مذاکرات برجامی می‌گوید که اینطور که از فضای مذاکرات بر می‌آید مذاکره کنندگان کشورمان توانسته اند مسئله مهم رفع تحریم‌های ضد ایرنی را به اولویت اصلی مذاکرات تبدیل کنند که یک دستاورد بزرگ محسوب می‌شود.

 

غفاری معتقد است این در حالی بود که واشنگتن و تروئیکای اروپایی تاکید می‌کردند که تا زمانی که ایران به تعهدات خود باز نگردد خبری از رفع تحریم‌ها و حتی تعلیق آن‌ها نیست. مسئله بعدی این است که جمهوری اسلامی ایران از طریق تاکید برسه خط قرمز به خط کشی میدان مذاکرات پرداخته است. یکی رفع تمام تحریم‌های مغایر با برجام، دوم بحث تضمین و سوم بحث راستی آزمایی. تاکید مداوم مذاکره کنندگان کشور بر روی این مولفه‌ها قدرت بازی غرب را در میدان مذاکرات محدود کرد.

این کارشناس سیاست خارجی می‌گوید: همین مسئله منجر به این شد که که مقامات آمریکایی و انگلیسی مجبور شدند به فرامتن مذاکرات رو بیاورند، یعنی سعی کردند تا از طریق عوامل بیرونی و مولفه‌های تاثیرگذار بر فضای مذاکرات خواسته‌های ایران را کاهش دهند یا اینکه کاری کنند تا کشورمان از خطوط قرمز عقب نشینی کند. اما در جریان مذاکرات مشاهده کردیم که تیم مذاکره کننده زیربار فشار روانی و تبلیغات از طرف غرب نرفت و مطالبت خود را مبنی بر رفع تحریم‌ها تضمین و راستی ازمایی را صریح مطرح کرد.

او معتقد است هنوز در ابتدای مسیر قرار داریم به این معنی که ایالات متحده و تروئیکای اروپایی تاکتیک بازگشت پوچ به برجام را دنبال می‌کنند. مطابق این تاکتیک آن‌ها می‌خواهند ایران کامل به تعهدات برجامی خود برگردد و در مقابل فرآیند تعلیق تحریم‌ها به صورت قطره چکانی انجام شود، پس تا زمانی که این توطئه طرف غربی را بخواهیم خنثی کنیم کماکان باید با گارد بسته در مذاکرات وین حاضر باشیم.

غفاری می‌گوید در خصوص ابعاد فنی ماجرا و بحث نظارت‌های آژانس و استفاده جمهوری اسلامی ایران از سانتریفیوژ‌های نسل جدید واقعیت این است که هم درمصوبه مجلس شورای اسلامی وهم در سیاست‌ها و رویکرد‌های اعلام شده توسط وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی نسبت به این مسئله تاکید شده است.

تیم مذاکره ایران قدرت بازی غرب در مذاکرات را محدود کردند

او معتقد است تا زمانی که برجام احیا نشود و کشورمان اطمینان و رضایت پیدا نکند نسبت به تامین منافع خود دلیل ندارد که ما تن به محدویدت‌های فراپروتکلی مانند آنچه که در برجام آمده بدهیم. در خصوص همکاری‌ها با آژانس نیز ملاحظات امنیتی و داخلی و منافع ملی را اولویت می‌دهیم. در جریان سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس به تهران، او تاکید ویژه‌ای بر بازرسی از مجتمع تسا در کرج داشت که در مقابل جمهوری اسلامی اعلام کرد با توجه به اینکه این موسسه مورد عملیات خرابکارانه قرار گرفته فضایی برا‌ی نصب دوربین ها‌ی آژانس حتی در قالب نظارت‌های پادمانی در آن وجود ندارد.

غفاری می گوید پس در قبال آژانس و مسائل فنی مذاکرات موضع کشورمان کاملا مشخص است. قرار هست مذاکرات با دستور اولیه رفع تحریم‌ها و متعاقبا با دستورالعمل مباحث فنی و گام‌های حقوقی بازگشت به برجام و انجام تعهدات طرفین ادامه پیدا کند. مذاکرات دوره جدید در وین نقطه آغاز خوبی داشته است.

این کارشناس روابط بین الملل درباره اینکه احتمال بازگشت ایالات متحده به برجام چقدر به واقعیت نزدیک است؟ معتقد است که از یک طرف دولت جو بایدن در آمریکا در ماه‌های ابتدایی حضور خود در کاخ سفید خواستار بازگشت پوچ به برجام بود، یعنی حفظ یک طرفه ایران در توافق در مقابل بهره گیری کامل امتیازات آمریکا از توافق برجام، اما بعد از گذشت زمان و اصرار کشورمان بر حفظ خطوط خود ما شاهد هستیم که در درون آمریکا و میان دموکرات های این کشور بر سر نحوه احیای برجام اختلافاتی به وجود آمده است. عده‌ای از نزدیکان بایدن کماکان به همان تاکتیک بازگشت پوچ به برجام معتقدند هر چند می‌دانند دیگر نمی‌توانند به راحتی این راه را بروند.

غفاری می‌گوید در مقابل طیف دیگری معتقد هستند که ایالات متحده تا زمانی که شرایط به ضرر واشنگتن بدتر نشده باید تصمیم اساسی برای بازگشت سریع به برجام بگیرد. این منازعات در داخل جامعه آمریکا وجود دارد، فرای منازعاتی که میان دموکرات‌ها و جمهوری خواهان برای احیای برجام وجود دارد؛ بین خود دموکرات‌ها و در حلقه نزدیک به بایدن هم اختلاف نظر‌هایی وجود دارد. اما منازعات داخلی آمریکا برای ایران اصالت و موضوعیت ندارد، آنچه که برای ما مهم است خروجی تصمیم و قضاوت درباره خروجی واحد آنهاست.

درباره احتمال بازگشت ایالات متحده به برجام برخی رسانه‌های آمریکایی مانند وال استریت ژورنال کد‌هایی داده اند که شاید بایدن مجبور شود در نهایت توافق را علیرغم نظر مشاورانش که طرفدار تاکتیک بازگشت پوچ به برجام هستند را بپذیرد و حقوق ایران را بدهد. کارشناس مسائل بین الملل این جمله را گفته و ادامه می دهد که برخی دیگر از منابع آمریکایی از ایده توافق موقت در خصوص برجام می‌گویند که قطعیت این ایده هنوز از سوی وزارت امور خارجه آمریکا و منابع امنیت ملی این کشور ترسیم نشده است.

غفاری در پاسخ به این سوال که در صورت اینکه توافقات به نتیجه مطلوب نرسد، احتمال محدودیت بازرسی‌های آژانس از سوی ایران وجود دارد؟ گفت: اگر مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسد قطعا کشورمان در مناسبات خود با آژانس تجدید نظر خواهد کرد به این معنا که نظارت‌های فراپادمانی و حتی نظارت‌های پادمانی غیر مستند آژانس متوقف خواهند شد که اکثرا از همین دست هستند یعنی مطالعات ادعای را آژانس ارائه می‌کند و مستند به این مطالعات که هیچ پایه و اساسی ندارند تقاضای دسترسی به برخی اماکن را به ایران می‌دهد. قطعا گارد ایران در آن صورت در مقابل آژانس بسته خواهد شد.