پایگاه تحلیلی آمریکایی «ریسپانسیبل استیت‌کرفت» در تحلیلی به قلم «الدار ممدوف» پیش‌نویس قطعنامه ای را که کشورهای غربی به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرده و به دنبال تصویب آن برای محکوم کردن ایران هستند، توهم اتحاد توصیف کرد.
در مقدمه این گزارش آمده است: اعضای آمریکایی و اروپایی توافق هسته‌ای ایران (انگلیس، آلمان و فرانسه) هفتم ژوئن (۱۷ خرداد) قطعنامهای را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ناظر هسته‌ای سازمان ملل ارائه کردهاند که به دنبال محکوم کردن "فعالیت‌های غیرقانونی" ایران است. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در وین و مذاکره‌کننده برجام تردید خود را به این اقدام ابراز کرده و گفته بسیار مردد است که چنین قطعنامهای بهترین راه برای رسیدگی به «مسائل پادمانی باقی‌مانده» در خصوص ایران باشد.
به ادعای این تحلیل، «از نقطه نظر صرفاً فنی، دلیل محکمی برای محکوم کردن فعالیت‌های ایران وجود دارد، زیرا در واقع بشدت فراتر از تعهدات این کشور تحت برجام است. طی چند سال گذشته، ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را به ۶۰ درصد افزایش داده، در حالی که سطح مجاز برجام ۳.۶۷ درصد است. کارشناسان کنترل تسلیحات می‌گویند ۹۰ درصد سطح مناسب برای تسلیحات است، بنابراین ایران به طور خطرناکی به این آستانه نزدیک شده است. ایران همچنین ظرفیت سانتریفیوژ خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده و در عین حال دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نظارت و راستی‌آزمایی فعالیت‌های خود را کاهش داده است».
در ادامه این گزارش ذکر شده که «با این حال، زمینه سیاسی تصویر پیچیده‌تری را ترسیم می‌کند. تخطی ایران به دنبال خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق در دوران دونالد ترامپ صورت گرفت. ایران بیش از یک سال دیگر به تعهدات خود عمل کرد. از آنجایی که جو بایدن تاکنون به وعده کارزار انتخاباتی خود مبنی بر بازگشت به برجام عمل نکرده است، ایران به گسترش برنامه هسته‌ای خود فراتر از محدودیت‌های توافق ادامه داد. راه‌حل بن‌بست کنونی بازگشت سریع و کامل همه طرف‌ها به برجام است که باید آغازگر آن ایالات متحده به عنوان طرفی باشد که ابتدا آن را نقض کرد».
این تحلیل سپس در اشاره به بازی مقصرنمایی واشنگتن و پیامدهای تلاش غرب برای محکوم کردن ایران می‌افزاید: دقیقاً به همین دلیل است که قطعنامه در صورت تصویب، نتیجه معکوس خواهد داشت. اگرچه هنوز خواستار ارجاع ایران به شورای امنیت سازمان ملل نیست و بر ضرورت راه حل دیپلماتیک تاکید می‌کند، اما تقصیر بن‌بست در مذاکرات برجام را مستقیماً به گردن ایران می‌اندازد. محکوم کردن ایران عاملی مفید برای انحراف حواس از شکست دولت بایدن در برداشتن یک مانع بزرگ در مسیر احیای برجام - برداشتن نامگذاری تروریستی سپاه پاسداران انقلاب ایران است که بیشتر نمادین است. این قطعنامه همچنین می‌تواند گامی برای طرح پرونده علیه ایران در دادگاه افکار عمومی بین‌المللی تلقی شود. قطعاً می‌تواند همکاری‌های آتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران را پیچیده‌تر کند، زیرا تهران برای اتخاذ برخی اقدامات تلافی‌جویانه تحت فشار قرار خواهد گرفت که به نوبه خود، کار تعیین آن را به عنوان مقصر اصلی فروپاشی نهایی توافق تسهیل می‌کند.
به نوشته این پایگاه آمریکایی، این قطعنامه علیرغم ظاهر آن که اتحاد غرب را نشان می‌دهد، دور از ذهن است که اتفاق نظر آمریکا و متحدان اروپایی آن درباره این موضوع را به همراه داشته باشد. طبق این گزارش، «آنطور که به شکلی فزاینده در حال آشکار شدن است، به نظر می‌رسد برای واشنگتن برنده شدن در بازی سرزنش مهم‌تر از دستیابی به توافق با ایران باشد».
این گزارش می‌افزاید: از سوی دیگر، سه کشور اروپایی قطعنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نقطه فشار مفید برای سوق دادن ایران به سمت پایبندی می‌دانند. این راهکارها ممکن است اشتباه باشد، اما از نظر استراتژیک، هدف اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی همچنان احیای برجام است، نه تعیین مقصر برای شکست آن. علاوه بر این، عصبانیت فزاینده‌ای در اتحادیه اروپا از شکست دولت بایدن در دستیابی به توافق وجود دارد. مقامات ارشد سابق اروپایی، مانند «کارل بیلت» نخست‌وزیر سابق سوئد و «خاویر سولانا» دیپلمات ارشد سابق اتحادیه اروپا، از انفعال بایدن انتقاد کردند و نسبت به پیامدهای بی‌ثبات‌کننده در صورت عدم احیای برجام هشدار دادند.
به ادعای این تحلیل، مقامات اتحادیه اروپا با واشنگتن لابی می‌کنند تا راه‌هایی برای برداشتن برچسب «ترویستی» سپاه پاسداران بیابند و آنچه آن‌ها سیاست داخلی «غیرمنطقی» ایالات متحده در مورد ایران می‌دانند به تمسخر می‌گیرند.
این گزارش با اشاره به این که جنگ در اوکراین ابعاد جدیدی به نگرانی‌های اروپایی‌ها اضافه کرده، می‌افزاید: آوردن ذخایر نفت و گاز ایران به بازار، به اتحادیه اروپا کمک می‌کند تا وابستگی بیش از حد خود به منابع روسیه را از بین ببرد. با این حال، چنین تجارتی همچنان مشمول تحریم‌های فراسرزمینی آمریکاست که توسط ترامپ مجدداً اعمال شده و از سوی بایدن حفظ شده است. سرمایه‌گذاری اتحادیه اروپا در ایران نیز مشمول این تحریم‌هاست. پس از انعقاد برجام در سال ۲۰۱۵، غول انرژی فرانسوی توتال یک میلیارد یورو برای توسعه پارس جنوبی که تخمین زده می‌شود بزرگترین میدان گازی جهان باشد، متعهد شد اما پس از اعمال مجدد تحریم‌های واشنگتن، مجبور شد این برنامه‌ها را کنار بگذارد. مقامات اروپایی اصرار دارند اگر به برجام اجازه داده می‌شد که ریشه بدواند، امنیت انرژی اتحادیه اروپا بیشتر از آنچه اکنون است پیش می‌رفت.
در پایان این مطلب آمده است: تا زمانی که مذاکرات بر سر احیای برجام رسماً به خاک سپرده نشده باشد، هر چند وضعیت کنونی آن رو به مرگ باشد، چنین دیدگاه‌های متفاوتی منجر به انشعاب آشکار ایالات متحده/اتحادیه اروپا مشابه دوران ترامپ نخواهد شد. با این حال، اگر واشنگتن بیشتر به دنبال تشدید تنش است تا ایران را برای شکست مذاکرات مقصر بداند تا اینکه آن را به موفقیت برساند، نباید متحدان اروپایی خود را به عنوان همسفران در این سراشیبی بدیهی بداند.
نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که یکی از موضوعات در دستورکار آن ایران است، ظهر روز دوشنبه (به وقت تهران) در وین مقر این نهاد آغاز شد. مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی اتمی در آغاز نشست مدعی شد که ایران توضیحاتی ارائه نکرده که از نظر فنی در رابطه با یافته‌های آژانس در سه مکان اعلام نشده در ایران معتبر باشد.
ایالات متحده و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای ایران (انگلیس، فرانسه و آلمان) با همین ادعا، پیش‌نویس قطعنامهای ضد ایرانی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تسلیم کردهاند که قرار است در نشست شورای حکام به رای گذاشته شود.
