امیرالمؤمنین علیه‌السلام در خطبه 50 نهج‌البلاغه در بیانی بسیار زیبا به عوامل ایجاد فتنه در جامعه اسلامی اشاره کرده و می‌فرمایند: «إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْکَامٌ تُبْتَدَعُ، یُخَالَفُ فِیهَا کِتَابُ‌الله وَ یَتَوَلَّى عَلَیْهَا رِجَالٌ رِجَالًا عَلَى غَیْرِ دِینِ اللهِ. فَلَوْ أَنَّ الْبَاطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزَاجِ الْحَقِّ لَمْ یَخْفَ عَلَى الْمُرْتَادِینَ، وَ لَوْ أَنَّ الْحَقَّ خَلَصَ مِنْ لَبْسِ الْبَاطِلِ انْقَطَعَتْ عَنْهُ أَلْسُنُ الْمُعَانِدِینَ، وَ لَکِنْ یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ، فَهُنَالِکَ یَسْتَوْلِی الشَّیْطَانُ عَلَى أَوْلِیَائِهِ وَ یَنْجُو الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ‌الله الْحُسْنى؛ آغاز بروز هر فتنه‌ای پیروى از هوا و هوس‌ها و بدعت‌هایى است که با کتاب خدا مخالفت دارد و گروهى از مردم (آگاهانه یا ناآگاهانه) از گروهی که برخلاف دین خدا هستند حمایت مى‌کنند. اگر باطل، پوشش حق به خود نمی‌گرفت، بر کسانى که طالب حقند پنهان نمى‌ماند. و اگر حق از لباس باطل، پاک و خالص مى‌شد؛ زبان دشمنان و معاندان از آن قطع مى‌شد. ولى بخشى از این (حق) و بخشى از آن (باطل) گرفته مى‌شود و این دو را به هم مى‌آمیزند و اینجاست که شیطان بر دوستان و پیروان خود مسلط مى‌شود و تنها کسانى که مشمول لطف و رحمت خدا هستند، از آن نجات مى‌یابند».
بعد از رحلت حضرت رسول‌الله اعظم و همچنین بعد از واقعه جمل و صفین و نهروان دقیقا سرچشمه فتنه‌ها را امیرالمومنین علیه‌السلام در این خطبه به زیباترین شکل ترسیم می‌فرمایند.
پیروى از هواى نفس و احکامی که مغایر با دین خداست، امروز نیز موجب بروز فتنه در ایران عزیز شده است. کافی است به شعارهای مغایر تمام ارزش‌های انسانی در برخی تجمعات و همچنین هنجارشکنی‌های برخی دیگر از اغتشاشگران (عریان شدن و فحاشی‌های رکیک و غیرقابل بیان تا تیغ کشیدن بر مردم و نیروهای امنیتی بدون اینکه سلاحی داشته باشند) دقت کنید تا به عمق فرمایش امیرالمؤمنین علیه‌السلام پی ببرید که در این فتنه - و سایر فتنه‌ها - آنچه در امیال و آرزوهای دست‌نیافتنی عوامل اصلی فتنه پیگیری می‌شود، دلیلی جز هواهای نفسانی ندارد. دومین نکته در فرمایش علی علیه‌السلام درباره دلایل بروز فتنه‌ها ممزوج شدن حق و باطل و به عبارتی استفاده از ابزار دروغ و شایعه درباره برخی پدیده‌های واقعی است. چیزی که امروز بشدت در رسانه و فضای مجازی مورد استفاده دشمنان این سرزمین است، پوشاندن لباس حق بر پیکر باطل و به عبارتی دروغ‌پردازی برای حاکم کردن باطل است. ماجرای حکایت دروغ‌های این روزهای اغتشاشگران و راهبران آنها در آن سوی مرزها نیز منحصر در حادثه فوت خانم مهسا امینی نیست. این شیوه به اندازه عمر بشر سابقه دارد. پیشکسوت دروغگویی شیطان است که با دروغی بزرگ (جاودانگی در بهشت در صورت خوردن از درخت ممنوعه) موجبات رانده شدن حضرت آدم علیه‌السلام را از بهشت برین فراهم کرد و پس از شیطان نیز پرورش‌یافتگان او از نسل بشر همواره از دروغ به عنوان ابزاری برای تقابل با جبهه حق بهره برده‌اند.
در صدر اسلام با یک دروغ در جنگ احد (مبنی بر شهادت پیامبر) لشکر را پراکنده کردند و موجب هزیمت مسلمین شدند. در ماجراهای بعد از رحلت پیامبر با یک دروغ مسیر خلافت را تغییر دادند. در صفین نیز با دروغ و فریب و قرآنی که بر سر نیزه رفت (حق را دور پیکر باطل پیچاندند)، نبرد پیروز را به شکست مبدل کردند.
در کوفه نیز در حالی که مردم با مسلم بن عقیل بیعت کرده بودند و چیزی نمانده بود تا حضرت سیدالشهدا به کوفه برسند و حکومت علوی را احیا کنند، با چند دروغ توسط ابن زیاد (که در تاریخ به آن اشاره دقیق شده است) از اطراف مسلم پراکنده شدند. نمونه‌هایی دیگر از دروغ‌های تاریخ را بخوانید.
- جرج دبلیو بوش، چهل‌وسومین رئیس‌جمهور آمریکا برای آغاز جنگ خلیج‌فارس دروغی را ساخت و گفت: «ما سلاح‌های کشتار جمعی در عراق پیدا کردیم. ما در این کشور آزمایشگاه‌های بیولوژیک پیدا کردیم». اما پس از پایان جنگ و کشته شدن حداقل 5 هزار نظامی و نیم میلیون عراقی در سال ٢٠٠٥ سازمان سیا به طور رسمی اعلام کرد در عراق هیچ سلاح کشتار جمعی‌ای پیدا نشده است.
- بهانه هیتلر برای حمله به لهستان و شروع جنگ دوم جهانی دروغ بود. آلمان نازی (هیتلر) به دروغ ادعا کرد گروهی از سربازان لهستانی به یک ایستگاه رادیویی حمله کرده‌اند، در حالی که این اتفاق کار خود ارتش هیتلر بود که با لباس سربازان لهستانی این حادثه را رقم زدند و همین دروغ بهانه‌ای برای شروع جنگ دوم جهانی شد.
- در جریان جنگ ویتنام و جنایات آمریکایی‌ها در این کشور ابتدا با ادعای دروغی مبنی بر اینکه کشتی‌های آمریکا مستقر در خلیج تونکین مورد حمله قایق‌های ویتنام قرار گرفته‌اند، کنگره آمریکا قطعنامه‌ای را در حمایت از افزایش دخالت نیروهای آمریکایی در جنگ ویتنام صادر کرد اما بعدا افشا شد حادثه در خلیج تونکن به نحوی که آمریکا ادعا می‌کرده نبوده است. افشای نوارهای مکالمات شخصی جانسون و مک نامارا حاکی از آن بود که کل ماجرا مانند یک پرونده‌سازی و دروغ‌پردازی بوده است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز دروغ‌های بزرگ موجب اقدامات دشمنان داخلی و خارجی علیه ایران و مردم عزیز آن بوده است. در حالی که هیچ دلیلی برای ساخت بمب اتم در ایران نداشتند با یک دروغ بزرگ تحریم‌های وسیعی علیه ایران برقرار کردند. سال 78 با دروغ، احساسات دانشجویان را تحریک و بلوا به پا کردند. سال 88 با دروغ بزرگ تقلب در انتخابات، ماه‌ها ناامنی و خسارت و... برای کشور رقم زدند. اکنون نیز با دروغی (کشته شدن خانم مهسا امینی) که با بررسی‌های پزشکی دروغ بودن آن اثبات شد بهانه‌ای برای فتنه و اغتشاش ایجاد کردند و سوار بر موج این فتنه دروغ‌های دیگری را نیز هر روز منتشر می‌کنند:
- برای زمینه‌چینی آشوب شایعه بیماری شدید رهبر معظم انقلاب را در رسانه‌های بزرگ خارجی منتشر می‌کنند.
- با فوت خانم مهسا امینی بلافاصله دروغ بزرگی مبنی بر کشته شدن وی بر اثر ضرب و جرح را منعکس می‌کنند تا بستر اغتشاشاتی را که از قبل طراحی کرده بودند، فراهم کنند.
- فوت دختری به نام سارینا اسماعیل‌زاده که قبلا نیز به دلیل مشکلات خاصی سابقه خودکشی داشته و در همین ایام در خانه مادربزرگش با سقوط از ارتفاع خودکشی کرده را با خباثت تمام به مأموران امنیتی نسبت می‌دهند.
- دختر دیگری به نام نیکا شاکرمی را که از خانه فراری بوده و با مستندات دوربین‌های مداربسته در یک ساختمان نیمه‌کاره تردد داشته و از همانجا سقوط یا خودکشی کرده و همسایه‌ها گزارش آن را داده‌اند، به عنوان کشته اغتشاشات مطرح می‌کنند.
- در حالی که ناآرامی‌های اشنویه پس از ۲ ساعت توسط نیروی انتظامی خاتمه داده می‌شود، در رسانه‌های‌شان از سقوط این شهر می‌گویند.
- خانواده مهسا امینی به دروغ سوابق بیماری وی را کتمان می‌کنند.
- در شبی که دانشگاه شریف ملتهب و شاهد ناآرامی‌هایی بود، مدعی حمام خون و کشته شدن تعدادی دانشجو در این دانشگاه می‌شوند.
- یک تصویر دریافتی از ناآرامی در یک شهر را با زیرنویس‌های مختلف به عنوان ناآرامی در سایر شهرها ارائه می‌کنند!
- تصویر یک خانم از کشور چین را که در حال مونیتورینگ است با فتوشاپ و قراردادن یک خانم محجبه به جای وی منتشر و ادعا می‌کنند نظام در حال کنترل غیرقانونی شهروندان است.
- به دروغ مدعی می‌شوند یکی از اساتید دانشگاه که 4 سال است بازنشسته شده و به همین دلیل فرصت تدریس به وی داده نشده است از دانشگاه اخراج شده است.
- در سنندج راننده بی‌گناهی را می‌کشند تا آن را در پروژه کشته‌سازی خود، کشته اغتشاشات جا بزنند و نظام را متهم به قتل وی کنند.
- کسبه و بازاری‌ها که برای در امان ماندن از تخریب مغازه و اموال‌شان از سوی آشوبگران و اغتشاشگران که وحشیانه پاسگاه پلیس را به آتش کشیدند، مغازه‌های خود را تعطیل کرده‌اند، متهم به اعتصاب سراسری در بازار می‌کنند.
- در زاهدان با متهم کردن یک مأمور پلیس، جرقه حمله به کلانتری و حوادث خونین را می‌زنند.
خلاصه! باید ریشه‌های بروز فتنه در کلام مولای متقیان را به صورت جدی مورد توجه قرار داد و با آن مقابله کرد. نباید گذاشت روایت اول رخدادها به دست دشمنان هواپرست ملت ایران رقم بخورد. باید راه‌های انتقال اطلاعات صحیح و مطمئن برای آحاد مردم را در فضای حقیقی و مجازی فراهم کرد تا از تأثیر شایعات و دروغ‌پردازی‌ها کاسته شود. ضروری است با دروغ‌پردازان و با آنانی که به استناد مطالب دروغ از ملت سلب آسایش می‌کنند نیز، بشدت برخورد کرد.
علی شعبانی
