اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) ۱۲ خردادماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا یاد و نام امام راحل و همه شهدایی که برای دفاع از این آب و خاک جان خود را فدا کردند، گرامی داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه به تحولات اخیر در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سفر عراقچی به مصر و همچنین سفر فردای وزیر امور خارجه به لبنان اشاره کرد.
وی به سفر کوتاه وزیر خارجه عمان به تهران در روز شنبه دهم خردادماه هم اشاره کرد.
سفر معاون اول رئیس‌جمهور به تاجیکستان، سفر رئیس مجلس به آمریکای لاتین ونزوئلا، کوبا و برزیل از دیگر مباحثی بود که بقائی به آن اشاره کرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تهدیدها از سوی اروپا و اقدام متقابل ایران در قبال این رویکرد خصمانه و تجدیدنظر در همکاری‌های سخاوتمندانه ایران در آژانس در دستورکار است؟ گفت: قطعا این روش‌ها به نتیجه نمی‌رسد. آزموده را آزمودن خطاست. مدت‌هاست برخی کشورهای غربی از سازمان‌های بین‌المللی و سازوکارهای چندجانبه از جمله آژانس برای پیشبرد اهداف سیاسی سوءاستفاده کردند.
وی بیان کرد: این سنت نامیمون در ۲۰ سال گذشته شده است و فقط مختص آژانس نیست.
سخنگوی وزارت خارجه عنوان کرد: محتوای گزارش آژانس تکراری و بزرگ نمایی برخی موضوعات فنی است و این گزارش تحت نفوذ و فشار تعداد مشخصی از کشورهای اروپایی تدوین شده است. خوشحال نیستیم کشورهای غربی با این شیوه اعتبار یک سازمان بین‌المللی را مخدوش می‌کنند.
وی گفت:این برای آژانس زیبنده نیست در معرض چنین فشارهایی قرار بگیرد.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه آژانس و مدیرکل تحت فشارها بود برای این گزارش، اظهار داشت: ایران با دقت کنش‌های طرف‌های غربی که از سوی آژانس صورت می‌گیرد در حوزه هسته‌ای را رصد و به نحو مقتضی و متناسب گام‌های خود را تنظیم می‌کند. همیشه توصیه کرده‌ایم کشورهای آژانس از استفاده ابزاری این نهاد برای تأثیرگذاری در همکاری‌های دوجانبه ایران و آژانس خودداری کنند.
بقائی ادامه داد: در نوامبر ۲۰۲۴ این کشورها بدون توجه به سفر گروسی به تهران قطعنامه‌ای را پیشنهاد کردند ولی این قطعنامه اهداف آنها را محقق نکرد و ایران واکنش‌هایی را اتخاذ کرد. به عنوان عضو مسئول معاهده عدم اشاعه و آژانس فعالیت‌های صلح‌آمیز خود را همواره با آژانس هماهنگ کردیم و آژانس از نظارت بر فعالیت‌های ما برخوردار بوده است. لغو انتصاب چند نفر محدود که براساس ماده ۹ پادمان جامع صورت گرفته بزرگ‌نمایی کرده و فعالیت ۱۳۵ بازرس را ذکر نکنید نشانگر آن است که رویکرد جهت دار و مغرضانه است.
وی گفت: گام‌های خود را با توجه به تحرکات بعدی کشورهای اثرگذار در آژانس تنظیم خواهیم کرد. مایل نیستیم که همکاری‌های ما با آژانس تحت تاثیر چنین تحرکاتی قرار بگیرد ولی گاهی اوقات ناچار هستیم اقدامات خود را صورت دهیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره عناصر پیشنهادی آمریکا که وزیر خارجه عمان با خودش به تهران آورد، گفت: قطعاً تحویل گرفتن یک متن به هیچ عنوان به معنای پذیرش آن و به معنای نپذیرفتن آن هم نیست. پذیرش هر متنی امری متداول است. ایران اولین متن مکتوب را به طرف آمریکایی ارائه کرد.
بقائی ادامه داد: هر متن و پیشنهادی باید بررسی شود و متاسب با آن پاسخ مقتضی ارائه شود. وزیر خارجه گفت براساس اصول و منافع ملت ایران پاسخ متقضی را خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: هیچ متنی که متضمن خواسته‌های رادیکال و حداکثری باشد و حقوق و منافع حقه مردم ایران را نادیده بگیرد قطعا با واکنش مثبت ما مواجه نخواهد شد.
وی افزود: انتظار همه این بوده که هر متنی که تبادل می‌شود ماحصل و یا بازتاب بحث‌هایی باشد که در پنج دور مذاکراتی صورت گرفته است.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: این مواردی است که در هر تفاهمی باید گنجانده شود. دستورالعمل‌ها و چارچوب‌هایی که داشتیم مبنایی برای پاسخ به هر متن پیشنهادی خواهد بود.
وی در پاسخ به سؤالی گفت: ما چون به برنامه هسته‌ای خود و نیت و ماهیت صلح آمیز این برنامه مطمئن هستیم و در کلام و عمل ثابت کردیم به سمت تسلیحاتی شدن نخواهیم رفت در این خصوص موضوع روشن است و گفته‌ایم اقدامات اعتمادساز و شفاف ساز با نظارت آژانس انجام دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: باید برای ما مشخص باشد که به چه نحو تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران رفع خواهد شد و مطمئن شویم تجارب گذشته تکرار نخواهد شد و در عمل بتوانیم آثار رفع تحریم‌ها را ببینیم.
هر موج و بسته تحریمی جدید نشانگر عدم اراده جدی آمریکاست
خبرنگار خبرگزاری فارس با اشاره به اظهارات بقائی درباره ضرورت رفع تحریم‌ها با به اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه گروهی از نمایندگان سنای آمریکا طرحی را با هدف دائمی کردن تح
ریم‌های ایران در حوزه انرژی و تسلیحات معرفی کرده‌اند، نظر سخنگوی وزارت امور خارجه را در قبال این رویکرد آمریکا جویا شد که وی گفت: این نشانگر تناقض آشکار در رویکرد آمریکاست. بارها از رویکرد دیپلماتیک و آمادگی برای تفاهم سخن می‌گویند و از سوی دیگر ایجاد حداقل اطمینان نسبت به جدیت آمریکا که رفع تحریم‌ها باشد را جدی نمی‌گیرند.
وی تصریح کرد: نمی‌توانیم این موارد را این طور توجیه کنیم که کنگره و دولت مسیر خود را می‌روند. اینها را به عنوان یک مجموعه می‌بینیم و هر موج و بسته تحریم‌های جدید را به مثابه نشانه‌ای از نبود اراده جدی و عدم جدیت برای پیشبرد روند دیپلماتیک تلقی می‌کنیم.
احضار سفیر فنلاند به وزارت خارجه
خبرنگار فارس همچنین به ادعای فنلاند مبنی بر عملیات جاسوسی ایران در این کشور اشاره کرد و نظر بقائی را درباره این اقدام فنلاند پرسید که این دیپلمات ارشد ایرانی پاسخ داد: برای ما بسیار عجیب بود که فنلاند به عنوان کشوری که همیشه رابطه معقولی با هم داشتیم و هیچ وقت از آنها چنین مواردی را نشنیده بودیم. متأسفیم این را در کنار یک رویکرد هماهنگ کشورهای اروپایی برای اعمال فشار علیه ایران تلقی کنیم.
وی بیان کرد: با حسن نیت تمام با این موضوع برخورد کردیم. سفیر فنلاند در تهران روز شنبه احضار شد هم برای ابلاغ اعتراض رسمی ما و اینکه توضیح بخواهیم ادعاهایی که هیچ سند و مدرکی اقامه نشده و مبنای قانونی ندارد، با چه نیتی علیه ایران مطرح شده است.
این دیپلمات ارشد ایرانی در خصوص استفاده از مکانیسم اسنپ بک گفت: طرف های مقابل شفاف اطلاع دارند که اگر متوسل به سازوکارهای غیرسازنده متوسل شوند ایران هم حتما از امکانات و گزینه‌های متقابل و متناسب با آن برخوردار است.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی گفت که ملت ایران ملتی نیستند که در مقابل فشار و تهدید و ارعاب از حقوق خود کوتاه بیایند.
وی همچنین از جنایات رژیم صهیونیستی و هدف قرار دادن بیمارستان‌ها ابراز تأسف کرد.
بقائی همچنین گفت که وزارت امور خارجه موافق تشکیل سازمان ملی مهاجرت بوده و افزود: آنچه در برهه‌ای وزارت خارجه بر آن تأکید داشت هر گونه تصمیم گیری در این خصوص از جمله ایجاد سازوکار جدید باید با در نظر گرفتن جمیع جهات و قوانین و سازوکارهای موجود صورت بگیرد و با وضعیتی مواجه نشویم که دچار موازی کاری نهادی شویم.
وی افزود: نمی‌توانم لفظ مخالفت را بیان کنم. نظرات کارشناسی خود را در اختیار مراجع ذیربط قرار دادیم.
وی درباره سفر قالیباف به سه کشور آمریکای لاتین و حضور در نشست بریکس گفت: از همکاری بین مجالس کشورها استقبال کرده و برای آن اهمیت قائل بودیم و معتقدیم دیپلماسی پارلمانی به دیپلماسی کلان کشور کمک می‌کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه بریکس به یک نهاد تاثیرگذار تبدیل شده و همکاری‌های پارلمانی یکی از جنبه‌های این بروز و ظهور است، افزود: این اجلاس یازدهم پارلمان‌های کشورهای بریکس است.
وی بیان کرد: سفر به کوبا و ونزوئلا در جریان همین تحول اتفاق خواهد افتاد. روز سه‌شنبه هم اجلاس بریکس خواهد بود. این سفر همچنین فرصتی برای مرور روابط دوجانبه و همکاری‌ها در سطح چندجانبه است.
آیا باید منتظر دور ششم مذاکرات باشیم؟
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا باید منتظر دور ششم مذاکرات باشیم و آیا قرار است مذاکرات به صورت مکتوب ادامه یابد، گفت: اینها باید با هماهنگی با طرف عمانی تصمیم گیری شود که روند به چه شکل خواهد بود.
واکنش به دستور توقف تحریم‌های جدید علیه ایران
خبرنگاری با بیان اینکه برخی رسانه‌ها به نقل از مقامات آگاه خبر داده‌اند که کاخ سفید دستور توقف تحریم‌های جدید علیه ایران را داده است، نظر بقائی را پرسید که وی گفت: آیا شما باور کرده‌اید؟
وی ادامه داد: آنچه برای ما خیلی روشن است، موضوع خاتمه تحریم‌ها یک عنصر اساسی و بنیادین تشکیل دهنده هر تفاهمی با آمریکا خواهد بود و قطعا هیچ تفاهمی شکل نمی‌گیرد که ما به صورت شفاف و مطمئن شاهد رفع تحریم‌هایی باشیم که تک تک مردم ایران را هدف قرار داده و هدفش جز آزار و فشار بر مردم ایران نیست.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ما در این مدت هیچ چیزی ندیدیم جز تکرار موج تحریم‌ها در آستانه هر دور مذاکراتی. این موضوع برای ما فوق العاده مهم است و خیلی فکر نمی‌کنم می‌توانیم به گزارش‌های رسانه‌ای و ادعاها از سوی مقامات آگاه یا ناآگاه توجه کنیم. باید در عمل ببینیم که آیا تغییری در رویکرد آمریکایی‌ها در خصوص تحریم‌ها رخ داده یا نه.
بقائی همچنین خبر منتشر شده مبنی بر دیدار گروسی و عراقچی در مصر را تأیید نکرد و گفت: چنین چیزی قابل تأیید نیست و در این خصوص چیزی نشنیدم.
