قانون کاتسا چیست؟

بامداد چهارشنبه چهارم مرداد 1396، مجلس نمایندگان آمریکا با ۴۱۹ رای موافق و تنها ۳ رای مخالف، طرح تحریم‌های ایران، روسیه و کره شمالی را تصویب کرد.

این طرح نسخه اصلاح شده طرحى بود که پنجشنبه 27 خرداد 96، در سنای آمریکا به بهانه آنچه که مقابله با اقدامات ثبات زدای ایران نامیده می‌شد، با 98 رای به تصویب رسیده بود.

این طرح که به سبب گستردگی دایره شمول،«تحریم‌های مادر» نام گرفت و با عنوان «کاتسا» نیز شناخته می‌شود، به جهت برخورداری از بار مالی حتما باید مورد تایید مجلس نمایندگان آمریکا نیز قرار می‌گرفت؛ سرانجام مجلس نمایندگان با هدف افزودن بندهاى مربوط به تحریم کره شمالى، طرح تازه‌اى را در این رابطه تصویب کرد که البته این طرح باید در سنا نیز به تصویب برسد و پس از آن با امضای رئیس جمهور آمریکا به قانون تبدیل شود.

در همان اواسط تابستان که بحث طرح تحریمی کاتسا مطرح شد، برخی منابع در داخل آمریکا فاش کردند که این طرح به سبب شامل بودن بندهایی مرتبط با تحریم روسیه و همچنین محدود در نظر گرفته شدن اختیار رئیس جمهور آمریکا برای اعمال نظر درباره مفاد این طرح، چندان مورد نظر کاخ سفید نیست؛ اما با توجه به اجماعی که پیرامون این طرح در میان قانونگذاران آمریکایی در مجلسین این کشور از هر دو جناح جمهوریخواه و دموکرات وجود داشت، چنین مطرح شد که به احتمال بسیار زیاد حتی با وجود عدم امضای ترامپ، این طرح به قانون تبدیل خواهد شد.

در جریان بررسی این طرح در مجلس نمایندگان آمریکا، «اد رویس»، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، ایران را به حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر متهم کرد! همچنین «استنی هویر»، قانون‌گذار دموکرات تأکید کرد که تصویب طرح تحریم‌های ایران، این کشور را برای توسعه برنامه موشکی بالستیک خود تحت فشار خواهد گذاشت.«سیسیلینی» نماینده کنگره آمریکا هم این تحریم‌ها را ناقض برجام ندانست و حتی گفت که این طرح تحریمی برجام را تقویت می‌کند! زیرا به متحدانمان نشان می‌دهد که ایالات متحده با نقض قوانین بین‌المللی برخورد می‌کند!

عمده تمرکز طرح تحریمی و ضدبرجامی اخیر هیئت حاکمه آمریکا که به «کاتسا» معروف شده است، بر روی توان دفاعی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی و ضربه زدن به نیروهای مسلح ما معطوف شده است؛ طبق این طرح اشخاص دخیل در برنامه موشکی بالستیک ایران و کسانی که با آنها داد و ستد دارند، مورد تحریم قرار می‌گیرند.

همچنین مطابق با طرح مزبور، مسئولان سپاه پاسداران و مرتبطین آنها نیز با ادعای واهی و مضحک حمایت از تروریسم در لیست تحریم قرار می‌گیرند! آنچه در این طرح قابل تامل است آن است که طبق بندی از آن، سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی یک سازمان تروریستی قلمداد می‌شود! این طرح رئیس‌جمهور آمریکا را ملزم می‌کند به فاصله حداکثر 90 روز بعد از اجرایی شدن آن، تحریم‌هایی را علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اشخاصی که در زمره مقامات، پرسنل یا وابستگان این سازمان هستند، اعمال کند.

مقامات و مسئولان کشورمان در همان روز 27 خرداد که سنای آمریکا طرح اولیه این تحریم ها را به تصویب رساند، نسبت به آن واکنش نشان دادند و آنرا مغایر با روح و متن برجام قلمداد کردند؛ با این همه روز چهارشنبه( 4 مرداد 96) نیز پس از تصویب اصلاحیه این طرح در مجلس نمایندگان آمریکا باز هم مسئولان و مقامات کشورمان به آن واکنش نشان دادند و از به خطر افتادن معاهده برجام بواسطه آن سخن گفتند.

سید عباس عراقچی معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه که رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام نیز محسوب می‌شود نخستین مسئولی بود که به مصوبه تحریمی آمریکا موسوم به «تحریم‌های مادر» واکنش نشان داد و صبح چهارشنبه 4 مرداد 96 در حاشیه اجلاس مقابله با حمله سایبری با حضور در جمع خبرنگاران گفت که «اقدامی که کنگره آمریکا در حال انجام دادن آن است و قانون جدیدی که علیه ایران، روسیه و کره شمالی در حال تصویب است یک اقدام خصمانه کاملا روشن و بین علیه جمهوری اسلامی ایران است و با واکنش قطعی جمهوری اسلامی ایران مواجه خواهد شد».

حسن روحانی رئیس جمهور نیز همان  روز چهارشنبه 4 مرداد 96 در جریان جلسه هیات دولت به اقدام خصمانه اخیر آمریکایی ها واکنش نشان داد و گفت که «اینگونه تحریم‌ها بر ملت ایران تأثیرگذار نیست و نه مقاومت مردم و ایستادگی نظام جمهوری اسلامی ایران را کاهش می‌دهد و نه راه و روش و سیاست‌های ما را تغییر خواهد داد».

رئیس جمهور با اشاره به تاکیدات قرآن کریم مبنی بر تقویت قدرت و بنیه دفاعی مسلمانان و کشورهای اسلامی، خاطرنشان کرد: «ما باید همیشه بنیه دفاعی‌مان را تقویت کنیم و در این راستا تمام سلاح‌های دفاعی‌مان را، بدون توجه به نظرات دیگران تقویت خواهیم کرد و راهمان را در مسیر اقتدار بنیه دفاعی‌ کشور ادامه می‌دهیم».

روحانی با بیان اینکه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از ارتش، سپاه، بسیج، نیروی انتظامی و نیروهای امنیتی مورد حمایت ملت بزرگ ایران هستند، گفت: «اینها قدرتی هستند که قرآن در باره آنها می‌گوید «تُرهِبونَ بِه‌ عَدُوَّ اللهِ وَ عَدُوَّکُم» و در برابر دشمنان این ملت، نیروهایی بازدارنده هستند».

حمایت قاطع و موکد رئیس جمهور در جلسه هیات دولت از بنیه دفاعی کشور و نیروهای مسلح را باید واکنشی به محور اصلی تحریم‌هایی دانست که مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه ( 4 مرداد 96) به تصویب رساند؛ ضربه زدن به توانمندی دفاعی کشور و نیروهای مسلح ما، هدف اصلی آمریکایی‌ها از تصویب طرح تحریمی مادر یا «اس 722» است که روحانی با حمایت قاطعی که از نیروهای مسلح به عمل آورد این پیام مشخص را به مقصد واشنگتن مخابره کرد که در ایران اسلامی هیچگونه تردیدی برای تقویت اقتدار دفاعی و نظامی کشور وجود ندارد.