در صندوق بازنشستگی نفت چه می‌گذرد؟
صندوق، صندوق است فرق نمی‌کند. می‌خواهد صندوق بازنشستگی کشوری یا لشکری باشد یا صندوق تامین  اجتماعی یا صندوق ذخیره ارزی یا صندوق توسعه ملی. این صندوق‌ها به صورت شرکت اداره می‌شوند و در قالب تراز و صورت سود و زیان بایستی حسابدهی شوند و دارای ارکان مسئول باشند و عملکرد مالی آنها باید توسط حسابرس مستقل و بازرس قانونی رسیدگی و نتیجه رسیدگی به رعایت ماده 151 قانون تجارت باید به صورت هر گونه تخلف و تقصیر مدیران به مجمع آن وهرگونه تصرف غیرقانونی در وجوه آن به ماهو جرم به مرجع قضائی اعلام شود. سخن  این است؛ آیا این روال در رسیدگی به عملکرد مالی صندوق‌ها طی می‌شود؟ اگر این روند در هر بنگاه اقتصادی طی شود دیگر شاهد سوء جریان مالی و سوءمدیریت‌های منتهی به تجمع ذی‌نفعان در مقابل مجلس یا هر مکان عمومی دیگر نخواهیم بود. با این مقدمه می‌پردازیم به صندوق بازنشستگی نفت. مراتب این پردازش به منظور هشدار به مراجع نظارتی و آگاه‌سازی حسابرسان مستقل و همچنین مدیران صندوق به شرح زیر است:
1- هویت حقوقی صندوق بازنشستگی نفت چیست؟ اگر این صندوق به موجب قانون تاسیس شده که در مانحن‌فیه به موجب ماده 35 قانون اساسنامه نفت مصوب 1337 تاسیس شده ویک صندوق یا شرکت دولتی تابعه وزارت نفت است. حال چرا نامش در عداد شرکت های دولتی در پیوست شماره 3 قانون بودجه‌های سنواتی نیست؟
2-  مگر از حقوق و مزایای هر کارمند رسمی شرکت ملی نفت و دهها شرکت تابعه آن 6 درصد سهم کارمند و 19درصد سهم دولت به ماهو شرکت ملی نفت ایران جمعا 25درصد یعنی یک چهارم حقوق و مزایای کارکنان رسمی شرکت ملی نفت همه ماهه کسر و به حساب صندوق بازنشستگی نفت واریز نمی‌شود؟ پس چرا نه در جدول شماره 7 قانون بودجه و نه در پیوست شماره 3 بودجه عملکرد این سهم دولتی صندوق بازنشستگی نفت منعکس نیست؟
3- اگر این صندوق دولتی نیست و خصوصی است، مدیران دولتی شاغل و بازنشسته صاحب منصب در مجمع و هیئت  مدیره صندوق چه می‌کنند؟
4- اگر این صندوق دولتی نیست و به عنوان یک بنگاه تجاری یا غیر تجاری از 60یا70سال پیش تاکنون فعالیت می‌کرده و می‌کند چرا تا سال 94 در سامانه ثبت شرکت‌ها نیست؟
5- چه اتفاقی در سال 94 افتاده؟ آیا مدیران نفتی در صندوق بازنشستگی خواب‌نما شده‌اند که بعد از 70 سال فعالیت صندوق با رجوع به ثبت شرکت‌ها صندوق را به ثبت رسانده‌اند؟ آن هم به عنوان یک موسسه غیر تجاری؟
6- بیش از 70 سال است که صندوق بازنشستگی نفت در حوزه‌های خدماتی، بازرگانی - اقتصادی و مالی وسرمایه‌گذاری ، پیمانکاری، تولیدی، تاسیساتی، ساختمانی، تامین مواد و کالا، پذیرش سهام، اعطای تسهیلات ریالی وارزی به فعالیت مشغول است. آیا این فعالیت‌ها فعالیت غیرتجاری تعریف می‌شوند؟ که در دقیقه 90 پایانی سال 93، صندوق را به عنوان موسسه غیرتجاری به ثبت رسانیده اند؟ 
چه اتفاقی در صنعت نفت افتاده که با عجله صندوقی با قدمت 70سال را در سال 93 به ثبت رسانده‌اند؟ (1)
7- آیا صندوقی که بیش از 70سال 25درصد حقوق و مزایای ده‌ها هزار نفر از کارکنان صنعت نفت را به عنوان سهم کارمند و سهم دولت دریافت کرده و می‌کند، سرمایه‌اش صفر ریال است؟!
8- آیا 25درصد درآمد حاصل از حقوق و مزایای کارکنان صنعت نفت طی 
70 سال گذشته که به حساب صندوق واریز شده یک ریال ارزش افزوده نیافته تا به حساب سرمایه صندوق بازنشستگی نفت واریز شود که وقتی صندوق را در سال 93 با عجله به ثبت رسانده‌اند همان یک ریال بشود سرمایه صندوق نه صفر ریال. آیا سرمایه صندوق بعد از 70 سال فعالیت، به صفر رسیده است؟ (2)
9- مگر می شود 25درصد حقوق و مزایای ده‌ها هزار نفر از کارکنان صنعت نفت شاغل در 37 شرکت نفتی عظیم و گازی مندرج در پیوست شماره 3 قانون بودجه سال 94 به صندوق بازنشستگی نفت از سال‌ها پیش تا همین سال به حساب صندوق بازنشستگی نفت واریز شود، اما وقتی می‌روند صندوق را به ثبت می‌رسانند سرمایه چنین صندوق را صفر ریال اعلام ‌کنند؟ سرمایه صندوق در سال ثبت واقعا صفر ریال است یا کسانی که آن را به ثبت رسانده‌اند به ثبت شرکت‌ها گزارشی خلاف واقع داده‌اند؟! کدام یک از این دو فرض صحیح است؟
10- هدف ثبت‌کنندگان صندوق بازنشستگی نفت از این صفر انگاری سرمایه صندوق در ثبت شرکت‌ها چه بوده است؟ امروز حتی دو نفر که قصد مشارکت در یک امر خدماتی ساده انجام نظافت را دارند، سرمایه خود را در مشارکت با حداقل یک میلیون ریال در ثبت شرکت‌ها اعلام و آگهی می‌کنند، چرا مسئولین صندوق بازنشستگی نفت با قدمتی 70ساله که 25درصد حقوق نجومی یا غیر نجومی کارکنان صنعت نفت را همه ماهه قبل از پرداخت حقوق و مزایا به کارکنان دریافت می‌کنند، به ثبت شرکت‌ها  اعلام سرمایه صفر ریالی می‌دهند؟ آیا معنا و مفهئوم این آگهی، اعلام از بین رفتن سرمایه صندوق به صفر یا زیر صفر است؟ نکند مسئولین نفتی کسور را از حقوق کارکنان کسر اما در وجه صندوق پرداخت نکرده‌اند؟
11-هویت حقوقی صندوق تامین اجتماعی که منابعش از محل 7درصد سهم کارگر و 20درصد سهم کارفرما یا صندوق بازنشستگی کشوری با حدود همین نصاب چه فرقی با هویت حقوقی صندوق بازنشستگی نفت که منابع  آن با 6درصد سهم کارمند 19درصد سهم دولت شرکت ملی نفت دارد، که آنها تابع قوانین ومقررات موضوعه و احکام تکلیفی بودجه‌ای و احکام سند بالادستی برنامه‌‌های پنج ساله توسعه هستند اما این صندوق تابع نیست؟
12- از سازمان حسابرسی و دیوان محاسبات کشور و همچنین سازمان ثبت اسنادی که صندوق بازنشستگی نفت را به عنوان یک موسسه غیر تجاری ثبت کرده راقم این سطور می‌پرسد مگر می شود  صندوق بازنشستگی نفت یک میلیارد دلار از تسهیلات صندوق توسعه ملی برای خرید فرآورده به عاملیت دو بانک پارسیان و صنعت و معدن وام بگیرد. آن وقت نام فعالیتش در ثبت شرکت‌ها، غیرتجاری تلقی شود؟ از بابت ثبت چنین صندوقی در ثبت شرکت‌ها از مراجع نظارتی و قضائی باید پرسید مگر می‌شود صندوقی به بزرگی صندوق بازنشستگی نفت با چندین دهه فعالیت و بیش از 566 هزار میلیارد ریال دارایی در سال 95 وقتی در سال 94  به عنوان یک موسسه غیرتجاری ثبت می‌شود، سرمایه‌اش صفر ریال باشد؟
13- چطور می‌شود ظرف یک سال یعنی حدفاصل سال 94 و 95 صندوقی با سرمایه صفر ریال مبلغی معادل 6/56 هزار میلیارد تومان دارایی کسب کند؟
ختم کلام. شفافیت بنگاه‌های اقتصادی را باید از شناسنامه و هویت حقوقی آنها آغاز کرد، آیا این هویت حقوقی برای دولت و مجلس و قوه قضائیه روشن و شفاف است؟  
پی‌نوشت‌ها:
(1)شماره 35720 مورخ 27/12/93 ثبت شرکت‌ها
(2) روزنامه رسمی 16/1/94

غلامرضا انبارلویی